Now you can Subscribe using RSS

Submit your Email

Tuesday 14 July 2020

পৰিধিৰ সিপাৰে

Unknown

                                [ এক ]

ঝৰ্ণা অতিষ্ঠ হৈ পৰিছিল। হ’ল বুলি আৰু ইমানো সহি থাকিব নোৱাৰি। চব কথাৰে এটা সীমা থাকে। মানুহৰ সহ্যৰো এটা সীমা থাকে। সেই সীমা পাৰ হৈ গলেই বিদ্ৰোহৰ জন্ম হয়। সেই বিদ্ৰোহে সমাধান সূত্ৰ দিব নোৱাৰিলেই জন্ম হয় ঘৃনাৰ। সহনশীলতা এটা নিৰ্দিষ্ট সীমালৈহে শুদ্ধ। কিন্তু সীমা পাৰহৈ গলেই সহনশীলতাই ভীৰুতাৰ নাম পায়।
ঝৰ্ণা ভীৰু নহয়!
আবেগ-অনুভূতিহীন পুতলাও তাই নহয়।
ঘৃণাত নাক কোচ খাই যোৱা ঝৰ্ণাৰ দুচকুৰে সৰসৰাই পানী বৈ আহিছিল।
স্বপ্নভংগৰ বেদনাই তাইক খুলি খুলি খাইছিল। 
ছিঃ ইমান জঘন্য হব পাৰেনে মানুহবোৰ!

তাই এবুকু আশা লৈ ঘৰৰ পচন্দমতেই বিয়াত বহিছিল। বেংক বিষয়া দিগন্ত তালুকদাৰক অপচন্দ কৰিবলগা একো নাছিল। সম্ভ্ৰান্ত পৰিয়ালৰ মাজু পুত্ৰ দিগন্তক তাইৰ ভাল লাগিছিল। কিন্তু বিয়াৰ দুদিন পিছতেই তাইৰ মোহভংগ হৈ গৈছিল। বৌৱেকৰ ৰুমৰ পৰা অসংযত হৈ ওলাই অহা গিৰিয়েকক দেখি তাইৰ ভৰিৰ তলৰ মাটি হেৰাই গৈছিল। তাই উচুপি উচুপি মাকক জনাইছিল¸
‘ মা¸ কি কৰো মই? কেনে মানুহ এজনলৈ বিয়া দিলি মোক!’
 মাক বাকৰুদ্ধ হৈ পৰিছিল। তেওৰ বুকুতো শোকে খুন্দা মাৰি ধৰিছিল। কি কব তেও এতিয়া! সদ্য বিবাহিত জীয়াৰীক গুচি আহিবলৈ কবনে! সমাজৰ কুৎসা ৰটনা শুনিব পৰাকৈ সাহসী হবনে জীয়েক।
 মাকে তাইক বুজাইছিল¸ 
‘ চা মাইনা¸ ধৈৰ্য্য ধৰ। নিজৰ মানুহজনক আপোন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰ। কিছুমান সমস্যা ধৈৰ্য্যৰে সমাধান নকৰিলেই নহয়।’
তাই মাকৰ কথা মানিছিল। ধৈৰ্য্য ধৰিছিল। হিয়া উজাৰি মৰমেৰে মানুহজনক ধৰি ৰাখিব খুজিছিল। কিন্তু গৰুৰ আগত টোকাৰি বোৱাৰ দৰে মানুহজনে জানো দেখিছিল! কৰ্মসুত্ৰে দূৰত থকা আপোন ককায়েকৰ দুটা সন্তানৰ মাতৃ বৌৱেকৰ লগত চলা গোপন অভিসাৰে পত্নীৰ চকুলৈ চাব পৰাকৈও মানুহজনক আহৰি দিয়া নাছিল। তেওৰ বাবে মাথো তাই এজনী বান্দী হৈ পৰিছিল। যিয়ে তেওৰ আলপৈচান ধৰিছিল। মাথো কেইটামান বিশেষ দিনৰ বাবেহে তাইক মানুহজনৰ প্ৰয়োজন হৈছিল। ঝৰ্ণা অতীষ্ঠ হৈ গৈছিল।
ঝৰ্ণা হতাশ হৈ পৰিছিল। তিনিমাহ পিছত ধৈৰ্য্যৰ বান্ধ চিগি মানুহজনক সুধি পেলাইছিল।

‘ যদি মোৰ প্ৰয়োজন নাছিলেই¸ বিয়া কৰাইছিল কিয়?’

‘ অ’ মোৰ বৌৰ লগত সম্পৰ্ক আছে। ইচ্ছা হলে তুমি গুছি যাবা পাৰা।’
সি স্পষ্টকৈয়ে তাইক কৈ দিছিল।
খঙত ¸ ঘৃণাত¸ দূখত তাই ফাটি পৰিছিল।
কি কৰিব তাই! কাক কব! লাভ হব জানো কিবা শাহুৱেকক কৈ। তেওলোক নাজানে বুলি তাইৰ বিশ্বাস হোৱা নাছিল। কি ঠিক¸ কিজানি পুতেকৰ এই দোষ এৰাবলৈকে তাইৰ দৰে সহজ সৰল যুবতী এগৰাকীক বিয়া কৰাই আনিছিল।  
অৱশেষত তাই সিদ্ধান্ত লৈ পেলাইছিল।
তাইৰ প্ৰয়োজন নোহোৱা মানুহটোৰ ওচৰত থকাতকৈ অকলে থকাই ভাল।
অসহ্য হৈ তাই মাকলৈ ফোন কৰিছিল।

‘ মা¸ দেউতাক কবি¸ মই ডিভোৰ্চ ল’ম। আৰু এওৰ লগত সংসাৰ কৰিব নোৱাৰো। বহুত চেষ্টা কৰিলো। আৰু নোৱাৰি। ইয়াত থাকিলে মই নিজেই শেষ হৈ যাম।’

কি কব মাকে! জীয়েকৰ কথাবোৰ শুনাৰ পিছত কোন মাক-বাপেকে জীয়েকক এৰি দিব পাৰে! চকুলো টুকি এদিন মাক-দেউতাকে তাইক লৈ আনিছিল। ঝৰ্ণাই কন্দা নাছিল। যন্ত্ৰনাৰ কাৰাগাৰৰ পৰা মুক্ত হোৱাৰ অানন্দত তাই মিছিকিয়াইছিল। ডিভোৰ্চ লোৱাৰ পিছত স্বামীৰ ঘৰখনে তাইক সুদাই এৰা নাছিল। মিছা কথাৰ জাল গুঠি তাইক বদনামী কৰিবলৈ অহৰহ চেষ্টা কৰিছিল।

‘ ঝৰ্ণাৰ চৰিত্ৰ বেয়া। পৰ পুৰুষৰে অবৈধ সম্পৰ্ক আছিল।’
‘ তাই বিয়াৰ আগতেই কোমাৰ্য্য হেৰুৱাই কলংকৰ চেকা বহন কৰিছিল।’
কথাবোৰ বতাহত উৰে। ঝৰ্ণাই গুৰুত্ব নিদিয়ে। তাই জানে¸ শত্ৰুক বশ কৰিব নোৱাৰা মানুহৰ শেষ অস্ত্ৰ বদনাম!
শত্ৰু! সেই ঘৰখন এৰি অহাৰ পিছত তাইতো এতিয়া সেইখন ঘৰৰ বাবে চকুৰ কুটা দাঁতৰ হুল।

হাঁহি উঠে ঝৰ্ণাৰ। 
চোৰেহে যেন গৃহস্থক ওলোটাই চোৰ ধৰে।
ঝৰ্ণা ইমান দূৰ্বল নহয়।
ধুমুহা এজাক পাৰহৈ অহাৰ পিছত তাইৰ এতিয়া কলৈকো ভয় নাই।
---
নাই¸ কোনো সুখী নহল তাইৰ সিদ্ধান্তত। ৰিটায়াৰ্ড দেউতাক আৰু মাকে চকুলো টুকি হুমুনিয়াহ কঢ়াৰ বাহিৰে কোনেও নাভাবিলে তাইৰ যন্ত্ৰনাখিনি। বায়েক¸ ককায়েক¸ বৌৱেক কোনেও এবাৰো নুসুধুলে তাইক কিমান যন্ত্ৰনাত দিনবোৰ পাৰ কৰিছিলা! মাথো গোমোঠা মুখ এখন লৈ ককায়েক-বৌৱেক গুচি গ’ল ককায়েকৰ কৰ্মস্থলীৰ চহৰলৈ। বায়েকেতো কৈয়েই পেলালে¸

‘ মাইনা¸ তই বাৰু ঘপকৈ সিদ্ধান্তটো ল’লি নেকি? অন্তঃত এবাৰ চেষ্টা এটা কৰিব পাৰিলিহেতেন। পুৰুষ হয়েই ভোমোৰাৰ দৰে। পত্নীৰ মৰমেই পুৰুষক পথলৈ লৈ আনিব পাৰে।’
ঝৰ্ণা আচৰিত হৈছিল। নাৰী হৈয়ো বায়েকে কেনেকৈ কব পাৰে এনেকৈ! 
‘ তই কৈছ কি বা। কেনেকৈ কব পাৰ তই এনেকৈ? যদি ভিনদেৱে তোৰ সমুখতে আন মহিলাৰ সতে শুই দিলেহেতেন কি তই সহি থাকিব পাৰিলিহেতেন!’
বায়েকে একো কব পৰা নাছিল। মাথো চাই ৰৈছিল মুখৰ মুখলৈ। বায়েক¸ ককায়েক¸ বৌৱেকক তাই বেয়া পোৱা নাছিল। জানিছিল¸ সিঁহতে তাইৰ অস্তিত্বতকৈও তাইৰ ভবিষ্যতটোকলৈহে বেছিকৈ চিন্তিত হৈছিল। ক’ৰবাত পৰিয়ালৰ মৰ্য্যদা গৰ্হিত হব খোজা বুলি ভবা ধাৰণাৰ বাবেই তেওলোকে তাইৰ সিদ্ধান্তটোক সন্মান জনাব পৰা নাছিল। 
নাই¸ নিজৰ ভবিষ্যতটোকলৈ কেতিয়াও সংকিত নহয় ঝৰ্ণা। দেউতাকৰ বোজা হব নলগাকৈ নিজৰ ভৰিত থিয় হব পৰাকৈ দেউতাকে তাইক শিক্ষাখিনি দিয়াইছিলতো। চলি যাব তাইৰ জীৱনটো। এনেওতো কোনো কথা নাই যে পুৰুষ এজন লাগিবই জীৱনত। ঝৰ্ণাই সিদ্ধান্ত লৈছিল¸ বিয়াৰ আগতে কাম কৰা প্ৰাইভেট স্কুলখনতে আকৌ সোমাব। এইবাৰ বি এডটোও কৰি লব। এম এ পাছ কৰিয়েই লৰা-লৰিকৈ বিয়া হৈ যাব লগা হোৱা বাবে পঢ়া নহল। এতিয়াতো সময়ৰ কোনো সীমাবদ্ধতাও নাই।

---
 ঝৰ্ণাৰ কথাবোৰ শুনি খুউব বেয়া লাগিছিল অন্তৰাৰ। মাকৰ মুখত শুনিছিল খবৰটো। শুনি বাকৰুদ্ধ হৈ পৰিছিল। প্ৰিয় বান্ধবীৰ গাৰ পৰা মাহ হালধিৰ গোন্ধ ভালকৈ আঁতৰাই নাছিল। ডিভোৰ্ছ হলেইনে! কৰো বুলিও অন্তৰাই ঝৰ্ণালৈ ফোন কৰিব পৰা নাছিল। কি বুলি সুধিব! ঝৰ্ণায়ো তাইলৈ ফোন কৰা নাছিল। অন্তৰাৰ মন গৈছিল প্ৰিয় বান্ধবীৰ কাষত থিয় হবলৈ। কিন্তু আহো বুলিও আহিবপৰা সুযোগ আৰু সুবিধা অন্তৰাৰ নাই। শাহুৱেকৰ অনুমতি নোলোৱাকৈ যে তাই এখোজো বাহিৰলৈ ওলাব নোৱাৰে। শাহুৱেকক কিবাকৈ সৈমান কৰাই চাৰিদিন পিছত তাই মাকৰ ঘৰলৈ আহিছিল। উদ্দেশ্য এটাই আছিল¸ প্ৰিয় বান্ধবীৰ লগ কৰা। সেয়েহে কেঁচুৱাটোক আইতাকৰ লগতে এৰি সন্ধিয়া ঝৰ্ণাৰ ঘৰলৈ আহিল তাই।

‘ তই আজিহে সময় পালি? আহ আহ ’
অন্তৰাক দেখি হাঁহি হাঁহি কলে ঝৰ্ণাই। অন্তৰাই একো কব নোৱাৰিলে। ঝৰ্ণাৰ পিছে-পিছে সোমাই গ’ল ৰুমলৈ।

‘ খবৰটো শুনি বৰ দুখ পালো। তোৰ লগত বৰ বেয়া হ’ল। ইত্যাদি ইত্যাদি নকবি দেই তই। শুনি শুনি আমনি লাগি গৈছে আৰু।’
অন্তৰাক বহিবলৈ দি ঝৰ্ণাই হাঁহি হাঁহি কলেও অন্তৰাই অনুভৱ কৰিলে ঝৰ্ণাৰ বুকুৰ বেদনাখিনি। একো নকৈ ঝৰ্ণাৰ চকুলে চাই থাকিল তাই। মাহ-হালধিৰ গোন্ধ গাৰ পৰা আঁতৰি নোযোৱাতে ডিভোৰ্চ লব লগা পৰিবেশ হ’লে নাৰীয়ে কিমান দুখ অনুভৱ কৰে সেয়া মাথোন ঝৰ্ণাইহে জানিব চাগে!

‘ তোক সেইবোৰ নকও দে। মই জানো¸ তই যি ডিছিচন লবি¸ সেয়া বেষ্ট হবই লাগিব। সৰুৰে পৰা জানো তোক¸ যথেষ্ট ভাবি-চিন্তি চালিজাৰি চাইহে তই ডিছিচন লৱ।’
হাঁহি মাৰি ঝৰ্ণাৰ হাঁত এখনত খামুচি ধৰে অন্তৰাই।

‘ থেংক গড¸ তইযে বুজিছ মোক। নহলে এইকেইদিন সকলোৰে সান্তনাবোৰ শুনি শুনি ব’ৰ হৈ গৈছিলো জাননে।’
জোৰকৈ হাঁহি দিলে ঝৰ্ণাই। তাইৰ দুখবোৰ চেপি ৰখাৰ অভিনয়খিনি বুজি পালে অন্তৰাই। লাহেকৈ কলে তাই¸

‘ আচলতে কি জান! খুৰীহঁতে তোৰ ভবিষ্যতটোলৈ চিন্তা কৰে। পুৰুষ অবিহনে নাৰীৰ গতি নাই বুলি ভবা এই সমাজখনে অকলশৰীয়া নাৰীৰ জীৱন দূৰ্বিসহ কৰি পেলোৱাৰ কথাটো ভাবি খুৰীহঁতে ভয় খাইছে।’
অকস্মাতে মুখৰ পৰা ওলাই কথাষাৰ বুজি অন্তৰাই ঝৰ্ণাৰ মুখলৈ চালে। এনেকৈ কৈ কোনোবাখিনিত তাই আকৌ ঝৰ্ণাৰ দূৰ্বলতম অংশত আঘাট দিয়া নাইতো।

কথাখিনি শুনি ঝৰ্ণাৰ মুখখন গম্ভীৰ হৈ পৰিল। হুমুনিয়াহ এটা কাঢ়ি কৈ উঠিল তাই¸
‘ অন্তৰা¸ স্বামী যদি দুখীয়া হয়¸ অভাৱৰ মাজতো সুখী হব পাৰি। মানুহজন ৰুগীয়া হলেও মুখখন চায়েই হাঁহি থাকিব পাৰি। এনেকি মানুহজন চোৰ¸ ডকাইট¸ মদাহী হলেও এটা সময়লৈ সহি থাকিব পাৰি। কিন্তু চৰিত্ৰহীন পুৰুষৰ পত্নী হৈ লগত থকা একেবাৰেই অসম্ভৱ।’
দীঘলকৈ উশাহ এটা লৈ অাকৌ ক’লে¸
‘ তিনি মাহ…তিনি মাহ ধৈৰ্য্য ধৰিছো মই। এইটো আশাৰেই ক্ষমা কৰি দিছিলো¸ এদিন বুজিব নিজৰ ভুল। মোক পত্নীৰ মৰ্য্যদা দিব। ক’ত¸ একোৱেই নহল দেখোন।’
হুমুনিয়াহ এটা ওলাই আহিল তাইৰ।

‘ সচাকৈ¸ আমি ছোৱালীবোৰে সদায় সহ্য কৰি যাব লাগে। মন গলেও বহু সময়ত প্ৰতিবাদো কৰিব নোৱাৰো। প্ৰয়োজনৰ সময়ত আপোন মানুহৰো কেতিয়াবা সহাঁৰি নাপাও। কেতিয়াবা ভাবো¸ অবিয়ৈ জীৱনটোৱেই চাগে ভাল আছিল।’
‘ একদমেই অ’¸ চাচোন নামত বিয়াও হ’লো। কিন্তু …।’
বিৰিঙি উঠা চকুহাল মছি ললে ঝৰ্ণাই।
বুকুখন মোছৰ খাই উঠিল অন্তৰাৰ। তাইৰো চকু দুটা সেমেকি উঠিল। 
অন্তৰাৰ মনত পৰিছিল কথাবোৰ। বোৱাৰী জীৱনবাট তাইৰো সেন্দুৰীয়া নাছিল। প্ৰাপ্তিৰ নামত কথাই পতি খুট বিছৰা শাহু আৰু তাইক বান্দীৰ দৰে ব্যৱহাৰ কৰিব খোজা ননদজনীয়ে তাইৰ জীৱন দূৰ্বিসহ কৰি পেলাইছিল। শুই উঠাৰ পৰা শোৱালৈ কাম কৰি তত নোপোৱা মানুহজনীক যেতিয়া শাহুৱেকে কাম কৰিব নজনা এলেহুৱা বুলিছিল¸ তাইৰ চিঞৰি চিঞৰি কান্দিব মন গৈছিল। অথচ তাই কি কৰা নাছিল ঘৰখনৰ বাবে। মাকৰ ঘৰত ভুলতে গৰুটোও এৰাল দিব নলগা ছোৱালীজনীয়ে গোহালি চাফা কৰাৰ পৰা দংদঙীয়া ননদৰ কাপোৰ পৰ্য্যন্ত ধুই দিছিল। শাহুৱেক¸ নন্দেকে মাথো কাপোৰবোৰ দম লগাই থৈ আহিছিল বাথৰুমত। একমাত্ৰ তেওলোকে ভালপাওক বুলিয়েই বিনা প্ৰতিবাদে তাই কৰি গৈছিল। তাৰ বিনিময় কি পাইছিল তাই! মাথো মানসিক অত্যাচাৰ! ভাতৰ তিতা সহিব পাৰিলেও মাতৰ তিতা যে অসহ্যকৰ। ভাব হয় অন্তৰাৰ¸ শাহু কোনোদিন মাক হব নোৱাৰে। ননদো কোনোদিন ভনীয়েক হব নোৱাৰে। পিছমূহুৰ্ততে মনটোক বুজনি দিয়ে সকলো মানুহ একেই নহয়। 
কথাবোৰ এইখিনি সময়ত কবলৈ মন নগল অন্তৰাৰ। তাইৰ দুখৰ তুলনাত হয়তো ঝৰ্ণাৰ দুখ বহুগুণে বেছি। লাহেকৈ ক’লে তাই¸

‘ দুখ নকৰিবি অ’ ঝৰ্ণা। পাহৰি যা চব। আমি চাগে কোনোৱেই সুখী নহও। জীয়াৰী জীৱনটোৱে যি মধুৰ আছিল। এতিয়া দেখোন উশাহ লবলৈয়ো লোকৰ পাৰ্মিচন লবগৈ লাগে।’

‘ সিঁহতৰ চাগে খানদানটোৱেই তেনেকুৱা অ’। তাৰ বৰদেউতাকৰ পুতেকৰ বোৱাৰীজনীক কেনেকৈ দিনেৰাতিয়ে অত্যাচাৰ কৰি আছে দেখিছিলো। বেছেৰীয়ে চকুৰ পানীৰে বাট নেদেখা হৈ কেনেকৈ দিন কটাইছে ভাবিলেও গা শিঁয়ৰি উঠে।’
ঘৃণাত নাকটো কোঁচ খাই আহে ঝৰ্ণাৰ। তাইৰ নিবেদিতা বৌলৈ মনত পৰিছিল। নিবেদিতা বৌ¸ তাইৰ সম্পৰ্কীয় জায়েকজনী। যিজনী দিগন্ত তালুকদাৰৰ সম্পৰ্কীয় ককায়েক ৰঞ্জিত তালুকদাৰৰ ঘৈনীয়েক আছিল। দিগন্তহঁতৰ পিছফালৰ ঘৰটোৱে ৰঞ্জিত তালুকদাৰৰ।  
ঝৰ্ণাই প্ৰায়ে শুনিছিল ৰাতি ৰঞ্জিত তালুকদাৰে মদখাই আহি উচ্চবাচ্য কৰিছিল।

‘ চাল্লি কুট্টী¸ আগতে যাৰ-তাৰ লগত লেটিপেটি কৰি এতিয়া পোৱালি এটাও দিব নোৱাৰা হলি।’
তাৰ পিছত ধাপ-ধুপ কাৰোবাক প্ৰহাৰ কৰাৰ শব্দ। বোধহয় পেন্টৰ বেল্ট খুলি কাৰোবাক প্ৰহাৰ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। কিন্তু ভাৰসাম্যহীন হাতৰ কোবটো মানুহৰ গাতেই পৰিছিল নে আন ক’ৰবাত পৰিছিল সেয়াহে ঝৰ্ণাই নাজানে।  মাথো জানিছিল¸ এই সকলোবোৰ নিৰ্যাতনৰ লক্ষ্য নিবেদিতা বৌৱেই আছিল। গভীৰ দুখেৰে মনটো ভৰি পৰিছিল তাইৰ।

দুয়োখন ঘৰৰ ভিতৰত একমাত্ৰ নিবেদিতা বৌকে আপোন যেন লাগিছিল ঝৰ্ণাৰ। তেৱো তাইক ভনীয়েকৰ দৰে মৰম কৰিছিল। এদিন সুধিছিল ঝৰ্ণাই¸
‘ বৌ¸ তুমি ইমান অত্যাচাৰ কেনেকৈ সহি আছা? গুচি নোযোৱা কিয়?’
তেওৰ বাউসীত ৰঙা পৰি থকা দাগটোৱে আগৰাতিৰ বহু কথাই কৈ গৈছিল।
সেমেকা হাঁহি এটা মাৰি কৈছিল নিবেদিতা বৌৱে¸
‘ কলৈ যাম! যিদিনা দেউতাই বিয়া দি উলিয়াই দিছিল¸ কৈছিল¸ ‘‘ঘৰখনৰ সন্মান ৰাখিবি আই। এনে একো কামেই নকৰিবি¸ যাৰ বাবে তোৰ মাৰ-দেউতাৰে কান্দিবলগা হয়।’’ মই বহুত দুখীয়া ঘৰৰ ছোৱালী অ’ ঝৰ্ণা। ভাইটিৰ লগত মা-দেউতাই এটা কথাই ভাবি সুখত আছে যে মই ইয়াত সুখত আছো। আছো মই সুখত!’
নিবেদিতা বৌৰ চকুহাল সেমেকি উঠিছিল। কি বুলি সান্তনা দিব ঝৰ্ণাই ভাবি পোৱা নাছিল। সেইদিনা নিবেদিতা বৌৰ দুখবোৰ পাৰভাঙি বৈ আহিছিল।

‘ তিনিবছৰ! তিনিবছৰ বৰ কম সময় নহয় অ’ ঝৰ্ণা। এই তিনিবছৰ প্ৰতিদিনেই ধৰ্ষিতা হৈ আহিছো মই। ওকালি আহে¸ যেতিয়া মদৰ দূৰ্গন্ধ মুখত লৈ মানুহজনে এই দেহটোৰ ওপৰত জপিয়াই পৰে। নিজৰ এই দেহটোলৈকে ঘিন লাগি যায়। সিঁহতে কোৱাৰ দৰে মই বেয়া ছোৱালী কেতিয়াও নাছিলো। জানা¸ ঘৰলৈ যাওতে নিজৰে কিবা দোষ থকা বুলি পৰীক্ষাও কৰিছিলো মই¸ ডাক্টৰে চব ঠিকে থকা বুলিও কৈছিল। অথচ এই মানুহটোক এবাৰ ডাক্টৰৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ কথা ক’লেই গালি-গালাচ আৰম্ভ হয়। মোৰ শাহুৰ মতেও দোষ মোৰেই। কেনেকৈ বুজাও কোৱা? মন গলেই শুনাই থাকে¸ মতা অমিতা গছ কামত নাহে। বাজী তিৰোতাৰ কি মূল্য। মোৰ কি মন নাযায়  মৰমলগা দেবশিশু এটাৰ মা হবলৈ। কেতিয়াবা সকলো হেৰুৱাই নিজকে শেষ কৰিব মন যায়। কিন্তু দেউতাহঁতৰ কথা ভাবি কৰিব নোৱাৰো। এইটো অৱস্থাত যদি ঘৰলৈ উভতি যাও¸ মই মৰাৰ আগতে তেওলোকে আত্মহত্যা কৰিব।’

ঝৰ্ণা¸ মুক হৈ পৰিছিল। কেনেকৈ মানুহজনীয়ে ইমান দূখ হজম কৰি গৈছিল। 

‘ চোৱা ঝৰ্ণা¸ মোৰ মুক্ত হোৱাৰ সুযোগ নাই। কিন্তু তোমাৰ আছে। তোমাৰ মা-দেউতায়ো নিশ্চয় তোমাক বুজে। সোনকালেই এই নৰককুণ্ডৰ পৰা মুক্ত হৈ গুচি যোৱা। জীৱনটো নতুনকৈ গঢ়াগৈ।’
বিনা প্ৰতিবাদে অত্যাচাৰে সহি যোৱা নিবেদিতা বৌৱেই তাইক সাহস দিছিল। অথচ কেতিয়াও আত্মহত্যা নকৰো বুলি কোৱা নিবেদিতা বৌৱেই এদিন সকলো আশা হেৰুৱাই কুঁৱাত জপিয়াই দিছিল। তুলি আনি চিকিৎসা কৰাৰ সময়তো সেই ঘৰখনে মানুহজনীক অসাবধানতাৰ দোহাই দি গালি পাৰিবলৈ এৰা নাছিল। 
এতিয়াবা কি কৰিছেগৈ নিবেদিতা বৌৱে। কথাটো মনত পৰাৰ লগে-লগে মনটো সেমেকি গ’ল ঝৰ্ণাৰ।

‘ আচলতে কি জান অন্তৰা! এজনী ছোৱালী এজন ল’ৰাৰ প্ৰেমত পৰাৰ পৰা বিয়ালৈকে কিমান পুৰুষ প্ৰধান দমনত চলে ভাবিলে বুজিবি। এই বোলে ইয়াক নামাতিবা¸ তাক নামাতিবা¸ তালৈ নাযাবা। যদি ভালপোৱা ফেচবুকৰ পাছৱৰ্ডটো দিয়া। বহু ছোৱালীয়ে আকৌ ভালপোৱাৰ প্ৰমাণ দিবলৈ প্ৰাক-বৈবাহিক দৈহিক সম্পৰ্কও গঢ়িব লগা হয়। আৰু আমি ছোৱালীয়ে ইচ্ছাৰ বিৰুদ্ধেও মানি লও। ইয়াতকৈ দুখলগা আৰু লাজলগা কথা কি হব পাৰে!’
খং উঠে আহে ঝৰ্ণাৰ। কথাবোৰে অন্তৰাকো ভবাই তোলে। মনে-মনে ৰৈছিল দুয়োজনী। অলপতে ঘৃণনীয় পৰিবেশৰ পৰা ওলাই সাংঘাটিক বিদ্ৰোহী হৈ উঠিছিল ঝৰ্ণা। 

‘ বাদ দে এইবোৰ কথা। এতিয়া কি ভাবিছ ক?’
অন্তৰাই লাহেকৈ সুধিলে তাইক।
‘ কি ভাবিম আৰু। আকৌ স্কুলতে সোমাই যাম। যদি ইয়াত পোষ্ট নাই¸ দুদিন দেৰিকৈ হলেও ওচৰে-পাজৰে ক’ৰবাত পাই যাম। তেতিয়া নহ’ল¸ গতিকে আকৌ বি এডত এডমিশ্যন ল’ম। মুঠতে ফ্ৰীডমখিনি ফুল এনজয় কৰিম।’
হাঁহি দিলে তাই।

‘ গুড। দ্যাটছ মাই ডাৰ্লিং বেষ্টি ।’
অন্তৰা সুখী হৈ পৰিল। তাই হাঁহি মাৰি সাৱতি ধৰিলে ঝৰ্ণাক।

*****

আগলৈ -

Sunday 12 July 2020

Bad boy ঃ35 (অন্তিম খণ্ড)

Unknown

                      [ পয়ত্ৰিশ ]

‘ পলাশ¸ তুমি ক’ত থাকিলা কালি?
‘ বন্ধু এজনৰ ঘৰত।’
‘ কোন বন্ধু?’
‘ মোৰ কলেজৰ বন্ধু। তুমি চিনি নাপাবা ।’
‘ ফোনটো কিয় অফ আছিল?’
‘ চাৰ্জ নাছিল। বন্ধুৰ ঘৰত কালি পূজা আছিল। ৰাতি বৰষুণ বাবে অাহিব নোৱাৰিলো।’
‘ থাকা¸ কিন্তু মোক কিয় এবাৰো নজনালা?’ কমচেকম ফোন এটা কৰি জনাবতো পাৰা মোক। মইহে জানো কিমান চিন্তাত আছিলো।’
অভিমান কৰি কৈ উঠিছিল প্ৰচ্ছায়াই।

‘ ছৰী¸ ভাৱেই নহল অ’।’
‘ কিয় তোমাৰ ভাল নহয় পলাশ? সন্ধিয়াৰে পৰা তোমাক নেদেখি যে কেনেকৈ আছো মইহে জানো! এতিয়াই যদি তুমি এইখিনি নাভাবা¸ বিয়াৰ পিছত…।’
কান্দো কান্দো হ’ল তাই।
‘ মই কি চব কথা তোমাক সুধি কৰিম নেকি প্ৰচ্ছায়া? মোৰ কি ফ্ৰীডম শেষ হৈ গ’ল। কৈছোৱেই চাৰ্জ নাছিল। জনাব পাহৰি গ’লো বাবে ছ’ৰী কৈছো। তথাপিও একেটা কথাকে পেঘেনিয়াই আছা।’
বিৰক্ত হৈছিল সি। অলপ টানকৈয়ে কৈ দিলে তাইক।

‘ কিয় এনেকৈ কৈছা পলাশ? তুমি বেলেগ হৈ গৈছা!’
ঠোকাঠুকি মাতেৰে কৈ উঠিল তাই। এইবাৰ সচাকৈয়ে দুটোপাল চকুপানী ওলাল প্ৰচ্ছায়াৰ।

‘ ধেই। ভাল নলগা হৈছে আৰু ’
খঙতে উচাত মাৰি ওলাই আহিল সি। এইবাৰ সচাকৈয়ে তাইৰ চকুদুটা চপচপীয়া হৈ পৰিল। দুখ লাগিছিল প্ৰচ্ছায়াৰ। কোনোদিনেই আগত তাইক কেনেকৈ কোৱা নাছিল সি। 

পলাশৰো বেয়া লাগিছিল। তাইক তেনেকৈ কৈ মুঠেই শান্তি পোৱা নাছিল। কিন্তু কি কৰিব! নিৰুপায় সি। যিকোনো উপায়েৰে তাইৰ পৰা আঁতৰি অহাৰ অযুহাত লাগে তাক। অকল তাইৰ পৰাই কিয়¸ ঘৰৰ মানুহবোৰৰ মনৰ পৰাও আঁতৰি অহাৰ সুযোগ লাগে। টেবিলত মুৰটো পেলাই দি সি ভাবিছিল কথাবোৰ। 

পলাশে যেতিয়া প্ৰচ্ছায়াক টানকৈ কৈছিল বৈশ্যদা ওচৰত নাছিল। চলচলীয়া চকু দুটাৰে তাইক কেবিনত সোমোৱা দেখি বৈশ্যদা আঁচৰিত হৈছিল।

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ কোৱাচোন কি হ’ল?’
‘একো নাই দাদা।’
চকুদুটা মচি লুকুৱাবলৈ চেষ্টা কৰিলে তাই।
‘ কোনে কি ক’লে? পলাশে কিবা কৈছে?’
বৈশ্যদাই মৰমেৰে সোধাত আৰু লুকুৱাব নোৱাৰিলে তাই। কৈ দিলে কথাখিনি। এই মানুহজনকে তাই নিজৰ দাদাক বুলি ভাবে। ফাঁকি কেনেকৈ দিয়ে। প্ৰচ্ছায়াৰ কথাখিনি শুনি বৈশ্যদাৰ খং উঠিছিল। সি বাৰু কিয় তাইক এনেকৈ কব! চকুৰ আগতে প্ৰিয় ল’ৰা-ছোৱালীহালৰ যুটিটো ভাঙিব দিব নোৱাৰি। 

‘ ৰবাচোন মই তাক সুধিম।’
কৈ ওলাইছিল তেও। প্ৰচ্ছায়াই দিব খুজিও দিয়া নাছিল। পলাশৰ ওপৰত এই মানুহজনৰ প্ৰভাব অপৰিসীম।

‘ পলাশ¸ তই এইবোৰ কি কৰিছ?
‘ কিয় কি হলনো?
‘ নিজক সোধচোন। কিয় তাইক তেনেকৈ কৈ আহিলি?’
‘ চাওক বৈশ্যদা¸ নিজৰ জীৱনটোক কেনেকৈ আগবঢ়াই নিব লাগে¸ সেইখিনি মই জানো। আমাৰ মাজত আপুনি সুমোৱাৰ দৰকাৰ নাই।’
অনিশ্চস্বত্বেও বৈশ্যদাক টানকৈ মুখখন ঘুৰাইছিল পলাশে। ভাবিছিল খং কৰি বৈশ্যদা আঁতৰি যাব। কিন্তু তেও আঁতৰি নগল। 

‘ কি কলি তই? ’
বৈশ্যদাৰ খং উঠিছিল ঠিকেই। কিন্তু তাক ভালকৈ প্ৰত্যুত্তৰ এটা দিবলৈ ইচ্ছা কৰি টানি নিজৰ ফালে লৈ আহি হতভম্ব হৈ পৰিল। চকুৰ পানীৰে পলাশৰ চকুদুটা চপচপীয়া হৈ পৰিছিল।

‘ কি হৈছে পলাশ? কিয় কান্দিছ তই? ’
হতবাক হৈ বৈশ্যদাই চাই আছিল। 
চকুপানীয়ে কেতিয়াও প্ৰবঞ্চনা নকৰে। দুখে সামান্য সুৰুঙা পালেই ওলাই দৌৰ মাৰে। সকলো কথাই কৈছিল পলাশে। বৈশ্যদাৰ বুকুখন গধুৰ হৈ গৈছিল। বৈশ্যদায়ো কান্দিছিল।

‘ বৈশ্যদা¸ প্লিজ হেল্প মি।’ 

বহুদেৰি মুক হৈ ৰোৱাৰ পিছত বৈশ্যদাই কৈছিল¸ 
‘ তোক মই কি কম একো ভাবি পোৱা মাই। কি কৰা উচিত অনুচিত সেয়াও সিদ্ধান্ত লব পৰা নাই।’
‘ প্লিজ বৈশ্যদা¸ তাই সহ্য কৰিব নোৱাৰিব। ৰিয়েলিটিকতো অগ্ৰহ্য কৰিব নোৱাৰো! ফিফ্টি পাৰছেন্ট টিচু এফেক্টেড হৈ গৈছে।’
বৈশ্যদাক সন্মত কৰাবৰ বাবে শেষবাৰৰ চেষ্টা কৰিছিল সি।

‘ কিয় ইশ্বৰ ইমান নিষ্ঠুৰ। কিয় এই অন্যায় কৰিলে তোৰ লগত? …ঠিক আছে ভাই¸ মই তোৰ কথা ৰাখিম। তোক চেল্যুট ভাই…।’
তাক সাবতি ধৰিছিল বৈশ্যদাই। 
দুয়োজন মানুহৰ চকুদুটা চপচপীয়া হৈ পৰিছিল। একো ভুল কৰা নাই সি। পুৰণি সেই বুদ্ধিটোৱেই আজি প্ৰয়োগ কৰিছে। কথাবোৰ কও বুলিওতো কোনোপধ্যেই কব নোৱাৰে। পলাশে ভাবিছিল¸ আপোন মানুহবোৰক আকস্মিক দূৰ্যোগৰ বতৰা এটা দি অসুখী কৰিব নোৱাৰি। পৰালৈকে অকলে যুঁজাই ভাল। কষ্ট হয় তাৰ¸ বৰ কষ্ট। আশাবোৰ হেৰুৱাব খুজি আশাৰ সপোন দেখাৰ অভিনয় কৰিবলৈ বৰ কষ্ট। সি ভাবিছিল¸ যদি মানুহবোৰে হঠাত তাক বেয়া পাবলৈ লয়¸ যদি সকলোৱে তাক ঘিণ কৰি পেলাই¸ সহজ হবনে অন্তিম যাত্ৰা! ভবাৰ দৰে কথাবোৰ সহজ নহয়। নিবিচৰাকৈয়ে জানি শুনি আনক কষ্ট দিয়া কামটো সবাতোকৈ যন্ত্ৰনাদায়ক। তাতোকৈ যন্ত্ৰনাদায়ক আদৰ্শক সাৱতি কৰা অধঃপতনৰ অভিনয়। ওহো¸ নোৱাৰে। কথাবোৰ ভাবিও সি ব্যৰ্থ হৈ পৰে। কোনেও গম নোপোৱাকৈয়ে বুকুত কঢ়িয়াই ফুৰে এজাক ধুমুহা।

-----

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ কালি তোমালোকক ইমান মাতিলো চিঞৰি চিঞৰি। এবাৰো ঘুৰি নাচালা।’
এদিন পুৱাই বৈশ্যদাই এনেয়ে কৈছি প্ৰচ্ছায়াক।
প্ৰচ্ছায়া আচৰিত হৈ গৈছিল। আগদিনাখন ঘৰৰ পৰা কলৈকো ওলোৱা নাছিল তাই।

‘ ক’ত দেখিলে বৈশ্যদা? মই দেখোন কালি ঘৰতে আছিলো।’
‘ হব দিয়া। লুকুৱাব নালাগে। পলাশৰ বাইকত উঠি কলাক্ষেত্ৰত যোৱা নাছিলা।’
‘ আপুনি চাগে বেলেগক দেখিলে।’
হাঁহিলে তাই।
‘ ইস¸ মই হবলা ইঁহতক চিনি নাপাও। মোক দেখিও পলাশে নেদেখা ভাও ধৰিলে। তোমাক অৱশ্যে পিছফালৰ পৰা দেখিছিলো। কিন্তু তুমিও ঘুৰি নাচালা।’
অভিযোগৰ সুৰত কলে বৈশ্যদাই।

‘ মই যোৱাই নাই যাওক। পলাশে বোধহয় বেলেগৰ লগত…।’
নভবাকৈয়ে এইখিনিলৈকে কৈ ৰৈ গ’ল তাই। বৈশ্যদালৈ চাই সন্দেহী দৃষ্টিৰে সুধিলে¸
‘ আপুনি সচাকৈয়ে পলাশক দেখিছিল?’
কিন্তু সেইটো প্ৰশ্নৰ উত্তৰ নিদি ওলোটাই সুধিলে বৈশ্যদাই¸
‘ তুমি সচাকৈ যোৱা নাছিলা?’
‘ ওহো ’
মুৰটো ল’ৰালে তাই।
‘ অহ¸ মই ভুল দেখিলো চাগে।’
স্বগতোক্তি কৰাৰ দৰে পালমৰা কথা কৈ বৈশ্যদা কোঠাটোৰ পৰা ওলাই গ’ল।
সকলো বুজি পালে প্ৰচ্ছায়াই। বুকুখন হেঁচা মাৰি ধৰিলে তাইৰ।
 প্ৰচ্ছায়াই অনুভৱ কৰিছিল সি অলপ বেলেগ হৈছিল। কিন্তু ইমানখিনিলৈ যাব বুলি ভবা নাছিল।  

দুপৰীয়া তাৰ কেবিনতে তাক লগ ধৰিছিৱ প্ৰচ্ছায়াই। কথাবোৰ খোলাখুলিকৈ জনাটো দৰকাৰ। কি ভাবিছে সি। তাইৰ খং উঠিছিল। আগদিনা ঘৰলৈ যাও বুলি সি কলৈ গৈছিল।

‘ প্ৰচ্ছায়া আহা¸ বহা। ’
তাইক দেখাৰ লগে-লগে কৈ উঠিছিল সি। তাই বহা নাছিল। তাৰ চকুত চকু থৈ স্পষ্টকৈ সুধিছিল 
‘ কালি কলৈ গৈছিলা তুমি?’
‘ ঘৰলৈ গৈছিলো। জানাই দেখোন।’
‘ মিছা কথা। বৈশ্যদাই নিজেই দেখিছে তোমাক কলাক্ষেত্ৰত। আন কাৰোবাৰ লগত আছিলা।’
খঙত ফোঁপাইছিল তাই।

তাইৰ ফালে অলপপৰ তভক মাৰি চাই নিৰ্লজ্জৰ দৰে হাঁহি দিছিল সি।

‘ গম পালা ন? অ’কে লেটছ ব্ৰেক আপ।’
‘ তুমি বলীয়া হৈছা নেকি পলাশ? কি কি কৈ আছা এইবোৰ!’
সি যেন বিৰক্ত হৈ পৰিছিল।

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ ফ্ৰেংকলি কও¸ মোৰ ঘৰৰ মানুহে চহৰৰ ছোৱালী বোৱাৰী কৰিবলৈ সন্মত নহয়। ওচৰৰ গাঁৱৰে এজনীক মোলৈ যাঁচি আছে। বাপেক-মাকৰ এজনীয়ে ছোৱালী। দেখাই-শুনায়ো ভাল। মই ঘৰখনৰ অমতত যাব নোৱাৰিম। বেয়া নাপাবা।’

‘ তোমাৰ কি অধিকাৰ আছিল¸ মোৰ জীৱনটোৰ লগত খেলা কৰাৰ। যদি বিয়া কৰাবই নোৱাৰা ভাল পাইছিলা কিয়? কিয় দেখুৱাইছিলা মিছা সপোন।’
ফেঁকুৰী উঠিছিল তাই। ব্ৰেক আপ কৰাটো কি ইমান সহজ।

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ যেতিয়া মৰিব খুজিছিলো¸ হতাশ হৈ¸ নিংসগ হৈ¸ ৰোগাগ্ৰস্থ হৈ জীৱন দূৰ্বিসহ হৈ পৰিছিল¸ তেতিয়া নমৰিলো। তিনিবাৰকৈ আত্মহত্যাৰ চেষ্টা কৰিও সফল নহলো। কিন্তু যেতিয়া জীৱনটো জীপাল কৰিব খুজিছো¸ ৰামধেনুৰ সাতো ৰঙেৰে জীৱন ৰঙিয়াল হোৱা যেন লাগিছিল¸ জীৱনে অভিমানী হৈ সংগ এৰিব খুজিছে। কিন্তু পলাশ কলিতা ইমান দূৰ্বল নহয়।’ কিন্তু কব নোৱাৰিলে সি। মাথো কলে প্লিজ মোক পাহৰি যোৱা।

‘ কিয় পাহৰি যাম তোমাক? কেনেকৈ পাহৰি যাম? কোৱা পলাশ¸ মোৰ ক’ত ভুল হ’ল?’

‘ তোমাৰ ভুল নাই প্ৰচ্ছায়া। ভুল মোৰ। মোৰ চৰিত্ৰৰ।’

‘ পলাশ তুমি…’
‘ এৰা¸ প্ৰচ্ছায়া। বেড বয় মই। সুবিধাবাদী। 
ভাবিছিলো¸ তোমাক ভাল পালে তোমাৰ পাপাই হয়তো তোমালোকৰ ঘৰতেই ৰাখিব। কিন্তু তেও কলেগৈ মোৰ সৰু ঘৰটোহে সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ। তুমিও একে কথাই ক’লা। কিন্তু চোৱা¸ স্নিগ্ধাক বিয়া কৰালে দেউতাকৰ গোটেইখিনি সম্পত্তিয়েই দিম বুলিছে। দুখীয়া ঘৰত জন্মিছো ভাই। এতিয়ালৈকে অভাবৰ মাজতে ইটো নাই সিটো নাই কৰি কটালো। কমচেকম এতিয়াটো সেইখিনি ৱাইফৰ পৰা আশা কৰিম ভাই।’
হো-হোৱাই হাঁহি দিলে সি।
হতবাক হৈ প্ৰচ্ছায়াই তাৰ চকুলৈ চাই ৰ’ল।
‘ পলাশ …
তাক চৰ এটা সোধাবলৈ হাতখন উঠায়ো মাৰিব নোৱাৰিলে তাই। খং ক্ষোভ অপমানত কপি উঠিছিল তাই। দুখত সৰসৰকৈ তাইৰ চকুপানী বৈ আহিছিল। তাৰ মন গৈছিল মছি দিবলৈ। কিন্তু অভিনয় কৰিবলৈ গৈ সি বাধ্য তাইক দুখ দিবলৈ। তাৰ ভাৱ হৈছিল¸ তাই তাৰ গালত চৰ এটা সোধোৱা হলেই হয়তো ভাল আছিল।

প্ৰচ্ছায়াৰ বুকুখন ফাটি যোৱা যেন লাগিছিল। তাইৰ মন গৈছিল চিঞৰি চিঞৰি কান্দিবলৈ। কিয় ভুল কৰিছিল তাই! তাইৰ পবিত্ৰ প্ৰেমৰ প্ৰতিবাদ কিয় এনেকৈয়ে পালে! তাইৰ মগজুটো খেলিমেলি হৈ পৰিছিল। কি কৰিব কি নকৰিব একো ভাবিব নোৱাৰি সোনকালেই ঘৰলৈ আহিছিল তাই। বৈশ্যদায়ো বাধা দিয়া নাছিল।

‘ মাজনী¸ সোনকালে আহিলি দেখোন।’
তাই সোনকালে অহা দেখি মাক সামান্য আঁচৰিত হৈ হৈছিল।
‘ উম¸ কাম শেষ হ’ল। সেয়ে সোনকালে আহিলো।’
‘ পলাশো আহিল নেকি?’
এনেয়ে মাকে সুধিছিল।
‘ নাই। তাৰ কাম অলপ আছে। বোধহয় নাহিব আজি। বন্ধু এজনৰ ঘৰত কিবা উৎসৱ আছে।’
কথাখিনি কৈয়ে নিজৰ ৰুমত সোমাইছিল প্ৰচ্ছায়া। তাইৰ ভয় লাগিছিল¸ জানোচা তাইৰ মুখলৈ চালেই মাকে গম পাই যায়। অনুমান কৰিছিল তাই¸ ব্ৰেক অাপ কৰাৰ পিছত সি চাগে এনেয়েও সেইদিনা আহিবলৈ সংকোচ কৰিব। কথাবোৰ কাকো কবলৈ মন যোৱা নাছিল প্ৰচ্ছায়াৰ। বাথৰুমত সোমাই শ্বাৱাৰটো অন কৰি উচুপি উঠিছিল তাই।

সেই ৰাতি সচাকৈয়ে পলাশ নিজৰ ৰুমলৈ নাহিল। সাহস নহল তাৰ। সি ভাবিছিল¸ যদি তাই ঘৰত সকলো কৈ দিছে¸ কেনেকৈ সমুখীন হব! কও বুলিওতো কব নোৱাৰিব। থাকক¸ সকলোৱে পলৰীয়া¸ বদমাছ বুলিয়েই তাক ভাবক। ৰাতিটোৰ বাবে আশ্ৰয়ৰ অভাব নাই এই চহৰত। নিতৌ এদিনকৈ থাকিলেও আৰামত এমাহ চলিব পৰাকৈ আপোন মানুহবোৰ আছে ইয়াত। পলাশে ভাবিছিল¸ চাগে প্ৰচ্ছায়া পিছদিনা অফিচলৈ নাহিব। বোধহয় তাৰ ফোনলৈ তাইৰ মাক¸ দেউতাক বা প্ৰত্যাশাৰ ফোন আহিব। তাক গালি পাৰিব। হয়তো এবাৰ ঘৰলৈ মাতিব। উত্তৰ কিছু ভাবি ৰাখিছিল। কিন্তু তাৰ অনুমানক ভুল প্ৰমানিত কৰি সেইবোৰ একো নহলগৈ। বন্ধুৰ ঘৰৰ পৰা অফিচলৈ আহি আকৌ আচৰিত হ’ল সি।
সেইদিনাও প্ৰচ্ছায়া অফিচলৈ আহিছিল।
 সম্পূৰ্ণ বেলেগ এজনী ছোৱালী হৈ তাই আহিছিল। উজাগৰী নিশা পাৰ কৰা ৰঙা পৰা চকুহাল লুকুৱাবলৈ ডাঠ চানগ্লাছযোৰ তাই পিন্ধি আহিছিল। ভুলতো তাৰ ফালে তাই চোৱা নাছিল। অবাবত কাৰো সতে কথা পতা নাছিল। যেন তাই এজনী হাঁহিব নজনা ৰবট হৈ পৰিছিল। 

পলাশৰ অসহনীয় হৈ পৰিছিল। কিন্তু জীৱনৰ জুয়ে দহি পেলালে কিয়েইবা থাকে প্ৰতিকাৰ।

‘ খুৰী¸ এসপ্তাহমান নাথাকিম। চুটি লৈছো। ঘৰৰ বিয়া এখনো আছে আৰু অলপ দৰকাৰী কামো আছে।’
দূপৰীয়া এপাক ৰুমলৈ আহি প্ৰচ্ছায়াৰ মাকক কৈছিল সি। 

‘ অ’ ঠিক আছে দিয়া। মাজনীক কৈছা?’
হাঁহি মাৰি মানুহজনীয়ে কৈছিল। বিশেষ ভাবিবলগা একো নাছিল তেওৰ। সি মুৰ দুপিয়াইছিল।

পলাশে বুজিছিল¸ তাই এতিয়াও কথাবোৰ কাকো কব পৰাগৈ নাই। কিন্তু কিমান দিনলৈ! তাৰ ওঠৰ কোণত সেমেকা হাঁহি এটা ওলাইছিল।
-------

প্লেনিং মতেই কামবোৰ কৰিছিল পলাশে। সি ভাবিছিল¸ এসপ্তাহৰ চুটি লৈ ঘৰলৈ যাবগৈ। এসপ্তাহ পিছত বৈশ্যদালৈ ফোন কৰিব। এচিষ্টেন্ট দুজনে কামবোৰ কৰিবপৰা হৈছেগৈ। একো কামেই সিয়ো পেণ্ডিং ৰখা। সেমেকা হাঁহি এটা ওলাইছিল তাৰ¸ এদিন সকলোৱে তাক ঠগ¸প্ৰৱঞ্চক বুলিয়েই ভাবিব। অফিচৰ সকলোৱে ভাবিব¸ ভাল সুবিধা পাই নিয়ম বৰ্হিভূতভাবে চাকৰী এৰি দিলে। খঙতে জিএমে তাৰ পেণ্ডিং চেলাৰী ব্লক কৰি দিব। দাসে মানুহৰ আগত ঠাট্টা¸ মস্কৰা কৰিবলৈ সুন্দৰ বিষয় এটা পাব। আৰু প্ৰচ্ছায়া…
এসপ্তাহতো প্ৰচ্ছায়ায়ো তাক ঘিন কৰি পেলাব। তাৰ পিছত তাৰ খবৰ কোনেও নাজানিব। নতুন চিমখন ফোনত লগাই সি বৈশ্যদাৰ ৰুমলৈ আহিছিল। বৈশ্যদাৰ হাতত এপ্লিকেচনখন দি এবাৰ প্ৰচ্ছায়াৰ কাষলৈ গৈছিল। 
‘ প্ৰচ্ছায়া¸ যাও। বেয়া পাই নাথাকিবা। বাটে-পথে দেখিলে মাতিবা।’
খুন্দামাৰি ধৰা শোকতো চেপি কৈ উঠিছিল সি।

‘ মোৰ লগত যি কৰিলা কৰিলা¸ এইজনীৰ লগত যাতে আকৌ এইবোৰ নকৰা। নহলে লোভে ক’ত নি পেলাব গমেই নাপাবা। শুভেচ্ছা থাকিল¸ ভাল হওক।’
তাৰ ফালে নোচোৱাকৈয়ে তাই শ্লেষেৰে কৈ উঠিছিল। আৰু এক মূহুৰ্তও তাত নোৰোৱাকৈ সি ওলাই আহিছিল। তাৰ নিয়ন্ত্ৰিত আবেগৰ পৰিধি ভাগি সৰসৰকৈ চকুদুটাৰে ধাৰ বাগৰি আহিছিল। যিয়ে দুদিন আগলৈকে তাক বুকুৰ এফাল বুলি জ্ঞান কৰিছিল¸ আজি তেৱেই চুড়ান্ত শ্লেষেৰে তাক অপমানেৰে কৰিছিল। কিন্তু এই পৰিস্থিতিটো তাৰেই সৃষ্টি। তাৰ বাবে দায়ী কোন? সি! তাৰ গভীৰ অভিমান হ’ল 
ইশ্বৰলৈ। এই বিশাল দুনীয়াখন দূৰ্ভাগ্য জাপি দিবলৈ ইশ্বৰে মাথোন তাকহে পালে! বাইকত উঠিবলৈয়ো সি চাই থাকিল আকাশৰ ফালে।
কাৰোবাৰ স্পৰ্শত উভতি চালে সি। সেমেকা দুচকুৰে বৈশ্যদাই তাৰ কাষত থিয় হৈছিল। তেওৰ চকুত দুফোট পানী। লাহেকৈ হাঁহিলে সি।
****

সি টকাৰ কথা ভবা নাছিল। অটল অমৃত যোঁজনাৰ কাৰ্ডখনে দুই লাখলৈকে সহায় কৰে। তাৰ একাউন্টতো প্ৰায় সত্তৰ হাজাৰমান আছিল। বেংকৰ একাউন্ট খোলোতেই হেল্থ ইঞ্চুৰেঞ্চৰো পলিচি এখন কৰি ৰাখিছিল। সেই সময়ত এনেয়ে নভবাকৈয়ে কৰি পেলাইছিল। এতিয়া সেইখনে সকাহ দিলে তাক। পাঁচলাখ টকা  বৰ কম নহয়। 
হেল্থ ইঞ্চুৰেঞ্চৰ ক্লেইম কৰাৰ পিছত প্ৰছেছিং হবলৈ অলপ সময় লাগে। পি এফ ভঙাই টকাখিনি হাতত পৰালৈকো অলপ সময় লাগে। দুয়োটা কাম আগবঢ়ালৈ ৰৈ দিছিল সি। মন গলেও কৰিবপৰা কামবোৰ বৰ সহজ নাছিল। পি এফৰ দুই লাখ আৰু হেল্থ ইঞ্চুৰেঞ্চৰ টকা পাচলাখলৈ আশা কৰি সপোনবোৰ জীয়াই ৰাখিছিল। কোনেও গম নোপোৱাকৈয়ে চেন্নাইত এপইন্টমেন্ট লৈ পেলাইছিল। টকাখিনি যোগাৰ হোৱাৰ পিছত যাবলৈ এসপ্তাহমান থাকোতে এদিন ঘৰত কৈ দিছিল।

‘ মোৰ অসুখ হৈছে। চিকিৎসাৰ বাবে বাহিৰলৈ যাম।’
‘ হা কি হৈছে তোৰ।
‘ ব্ৰেইন কেঞ্চাৰ।’
সেমেকা হাঁহি এটা মাৰিছিল। 

‘ কিইইই।’
ভূমিকম্প এটা আহিছিল। সেই ভূমিকম্পই ভাঙি পেলাইছিল সৰু ঘৰখন।
সি কিন্তু হাঁহিয়েই আছিল। 
হাঁহিয়েই জীৱনৰ পৰম সত্য।
 পৰম সাহস।

‘ ৰহ হুলস্থুল নকৰিবি। বেমাৰ মানুহৰ গাতেই হয়। টকা মই যোগাৰ কৰিছো। চিকিৎসা কৰাম। বাকী সকলো ওপৰৰ জনৰ হাতত।’

কাঁহ পৰি জীণ যোৱাৰ দৰে পৰিবেশ ঘৰখনত। অকলেই প্ৰস্তুতি সম্পূৰ্ণ কৰি কাকোৱেই অসুবিধা নিদিলে। সেই জটিল সময়তো তাৰ মুখৰ হাঁহিটোৱেই ঘৰৰ সাহস আছিল।

টেবলেটবোৰ খাই খাই যাব লগা দিনটোলৈ ৰৈ থাকিল। তাৰ প্ৰতি মৰম উথলি উঠিছিল সকলোৰে। অজান আশংকাত ঘৰৰ মানুহবোৰে তালৈ চাই ভিতৰি ভিতৰি কান্দিছিল। হাঁহি যেন হেৰাই গৈছিল। পলাশে জানে¸ কোনেও শান্তিত শুব পৰা নাই¸ এসাঁজ ভালকৈ খাব পৰা নাই। অথচ সি অসহায়। তথাপি জোৰকৈ মনটোক বুজাই সুখী হবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। আলমাৰীৰ পুৰণি কিতাপবোৰ উলিয়াই পঢ়িছিল। এটা মূহুৰ্তও এনেয়ে থকাটো তাৰ বাবে অসহনীয় হৈ পৰিছিল। অথচ সন্ধিয়াৰ আড্ডালৈ যাবলৈয়ো মনটোৱে মনা নাছিল। নাই¸ দূৰ্ভাগ্যৰ কথাবোৰ কাকো জানিব দি লাভ নাই। 
---
আবেলি এনেয়ে চাইকেলখন লৈ ওলাই আহিছিল সি। বেমাৰী হ’ল বুলি কিমান আৰু ঘৰটোতে সোমাই থাকিব। তাৰ দেহটোহে দূৰ্বল হৈছিল¸ মনটোতো নহয়।
এনেয়ে গাঁৱৰ ভিতৰতে পাক এটা মাৰিছিল। কিমান দিন ঘুৰা নাই এনেকৈ। দুমাহ নে তাতোকৈয়ো বেছি। সঠিক হিচাপতো মনত নপৰে তাৰ। কিমান যে স্মৃতি ৰাখিছে এই ঠাইখনে। তাৰ শৈশৱ¸ কৈশোৰ¸ যৌৱনৰ স্মৃতি। এদিন এই গাঁৱৰ এনে এটা গলি নাছিল য’ত মাৰ্বল খেলি ঘুৰি ফুৰা নাছিল। লোকৰ বাৰীৰ ৰবাব টেঙা পাৰি ব’ল সাঁজি খেলিছিল। মনটো সেমেকি উঠিছিল। যদি সি হেৰাই যাই আৰু কোনোদিনেই এনেকৈ ফুৰিব নোৱাৰিব এই ওপজা ভূমিৰ গলিত। কেতিয়াও পাৰ কৰিব নোৱাৰিব নষ্টালজিক সময়। গধুৰ বুকুখনেৰে লাহে-লাহে চাইকেল চলাই আগবাঢ়িছিল।

‘ ঐ পলাশদা¸ কোনদিনা আহিলি?’
কাৰোবাৰ মাতত উচপখাই চালে সি।
সেইটো বিষ্ণু। হাফপেন্টটোৰ সৈতে গেঞ্জী এটা পিন্ধি চাইকেল চলাই আহিছিল। চাইকেলৰ কেৰিয়াৰখনৰ দুয়োফালে বান্ধি দুটা ডাঙৰ ড্ৰাম।

‘ অ’ বিষ্ণু¸ কি আনিলি?’
হাঁহি মাৰিবৰ চেষ্টা কৰে পলাশে।
‘ ময়ো গুৱাহাটীৰ পৰা একেবাৰে আহিলো নহয়। কোনে কৰেও লোকৰ তলত কাম। তইযে ৰমেশক বুদ্ধিতো দিছিলি¸ এতিয়া তাৰ লগত ময়ো গাহৰি পুহিছো। লাভো ভালেই হৈছেদে। যোৱামাহত চাৰিটা পোৱালি বিকিলো। এতিয়ালৈকে পঞ্চাশ হাজাৰ মান পালো। ৰমেশেতো মোতকৈও বেছি পাইছে।’
‘ আহচোন চাবি আমাৰ ফাৰ্মখন।’
হাঁহি হাঁহি বিষ্ণুই কৈ থাকে। পলাশৰ ভাল লাগি গ’ল। সি পাহৰি পেলালে নিজৰ দুখবোৰ। বিষ্ণুৱে মতাত সি পিছে পিছে আহি থাকিল।

পথাৰৰ বিষ্ণুহঁতৰ বাঁহৰ বাৰীখনৰ কাষতে সিঁহতে ফাৰ্মখন পাতিছিল। ৰমেশে গাহৰিকেইটাক দানা খুৱাই আছিল। তাক দেখি লাজকৈ হাঁহিলে। পলাশে আগুৱাই গৈ চালে। বাঁহৰ গৰালৰ ভিতৰত ছটা মাতৃ গাহৰি। ওচৰতে আঠটা সৰু সৰু পোৱালি। বোধহয় দহ পোন্ধৰদিনৰ বেছি বয়সীয়া নহয়। সিঁহতৰ ঘোট ঘোট শব্দত ঠাইখিনি মুখৰিত হৈ আছিল। এই মূহুৰ্তত ভেকেটা-ভেকেট গোন্ধটো বেয়া নালাগিল পলাশৰ। সি ৰমেশলৈ চাই থাকিল। কোনে ক’ব এই ল’ৰাটোৱে এদিন জীৱনৰ ওচৰত হাৰি আত্মহত্যা কৰিবলৈ ওলাইছিল।

দানাখিনি খুৱাৰ পিছত ৰমেশ তাৰ ওচৰলৈ আহিল। তালৈ চাই সি আকৌ এবাৰ হাঁহিলে। 

‘ যোৱা সপ্তাহত এঘাৰটা নটা পোৱালি হৈছিল। এটা মাকেই খালে।’
নোসোধাকৈয়ে কৈ উঠিল ৰমেশে।
পলাশে লাহেকৈ হাঁহিলে¸
‘ চা¸ ৰমেশ তই সেইদিনা জীৱনৰ ওচৰত অভিমান কৰি যাব খুজিছিলি। কিবা পালিহেতেন জানো! নিজৰ ঘৰখন ধ্বংস হ’লহেতেন। আৰু আজি চা¸ তই নতুনকৈ নিজক গঢ়িছ বাবে সকলো কিমান সুখী। আজি মোৰ দেখি ভাল লাগিছে। তঁহত দুয়োটাৰে বাবে। এনেকৈ আগবাঢ়ি যা।’

‘ সেই কথাবোৰ মনত পেলাই কিয় লাজ দিয় পলাশ দা¸ ভুল কৰিছিলো মই।’
তলমুৰকৈ ৰমেশে কৈ উঠিল।
অলপ ৰৈ আকৌ কলে 
‘ ধন্যবাদ তোক। তই সেইদিনা নোকোৱা হলে সাহ কৰিব নোৱাৰিলো হৈ।’
‘ ধন্যবাদ মোক নহয়। নিজক দে। নিজৰ মনটোক দে। মইনো কি কৰিছো¸ মাথোন উপদেশ এটাহে দিছো।’
হাঁহিলে সি।

#অন্তিম খণ্ড
----------------

পলাশৰ যোৱাৰ আগদিনা প্ৰচ্ছায়াক কৈ দিলে বৈশ্যই। কথাবোৰ আৰু লুকুৱাই ৰাখিব নোৱাৰিলে তেও। কথাদি কথা ৰাখিব পৰাকৈ তেওতো কোনো মহান নহয়। তেৱোতো সামান্য মানুহহে। 

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ তোমাক ডাঙৰ কথা এটা কবলৈ আছে।’
‘ কি কথা দাদা?’
‘ পলাশৰ কথা।’
‘ মই নুশুনো দাদা। প্লিজ নকব মোক তেওৰ কথা।’
‘ ওহো¸ তুমি আজি শুনিবই লাগিব প্ৰচ্ছায়া। নহলে গম পোৱাৰ পিছত গোটেই জীৱন নিজক গালি পাৰি থাকিবা তুমি। আৰু ময়ো কোনোদিনেই শান্তি নাপাম। তুমি ভবাৰ দৰে পলাশ বেয়া ল’ৰা নহয় অ’ ভন্টি। সি তোমাক বহুত ভালপায়। যি কৰিছে সি তোমাৰ ভালৰ বাবেই কৰিছে। সি একেবাৰে গুচি যোৱাৰ পিছত যাতে তুমি তাক পাহৰি সুখী হৈ থাকিব পাৰা।’
বৈশ্যৰ চকুদুটা সেমেকি দুটোপাল চকুপানী বিৰিঙি উঠিছিল। মাতটো ঠোকাঠুকি হৈ পৰিছিল। হতভম্ব হৈ পৰিছিল প্ৰচ্ছায়া। তাইৰ বুকুখন চিৰিংকৈ মাৰিছিল।

‘ কলৈ গুচি যোৱা কথা কৈছে বৈশ্যদা? ভালকৈ কওকচোন।’
তাই বৈশ্যৰ হাত এখনত খামুচি ধৰিছিল।

‘ যোৱা মাহত ধৰা পৰিছে। তাৰ কেঞ্চাৰ। লাষ্ট ষ্টেজ। কাইলৈ চেন্নাইলৈ যাব। নাজানো আকৌ ঘুৰি আহিবনে নাই। তোমাক সি যিবোৰ কৈছে¸ চব মিছা কথা প্ৰচ্ছায়া। তোমাৰ বাহিৰে সি কাকোৱেই ভাল নাপায়।’

‘ কি ইইই ’
প্ৰচ্ছায়া ঢলি পৰিছিল। আকস্মিক সংবাদটোৱে তাইৰ ভৰিৰ তলৰ মাটি নোহোৱা কৰি পেলাইছিল। 

বৈশ্যৰ ভয় লাগিছিল। দুখো লাগিছিল। পলাশৰ বাবে। প্ৰচ্ছায়াৰ বাবে।
অলপ পিছতে জ্ঞান পোৱাৰ পিছতে তাই ফেঁকুৰী উঠিছিল।

‘ দাদা¸ ক’ত আছে সি? মোক লৈ ব’লক তাৰ ওচৰলৈ।’

‘ আজি নালাগে দিয়া প্ৰচ্ছায়া। কালি লগ কৰিবা তাক। কাইলৈ যাব সি চেন্নাইলৈ। পুৱা নটা পয়চল্লিশত ট্ৰেইন। বহুত বেছি সাহসী সি। মিছাতেই তাৰ ওচৰত দূৰ্বল হৈ তাক দূৰ্বল কৰি নিদিবা। ডাক্টৰে কৈছে একমাত্ৰ মনোবলেই আশা তাৰ।’

প্ৰচ্ছায়াৰ দুচকুৰে বাৰিষাৰ ঢল নামিছিল। ভগবানটো কিয় ইমান নিষ্ঠুৰ। বাৰে-বাৰে তাইৰহে সপোন ভাঙি দিয়ে। সেইদিনা দুখন ঘৰতে মানুহবোৰে শোৱা নাছিল। চকুপানীৰে প্ৰচ্ছায়া গাৰুটো তিতি গৈছিল। 

পিছদিনাই পুৱাই উঠি গা ধুই মন্দিৰত সোমাইছিল প্ৰচ্ছায়া। থাপনাত চাঁকি এগচ  জলাই আকৌ উচুপি উঠিছিল তাই। বহুদেৰি প্ৰাৰ্থনাৰ অন্তত তাই ওলাই আহিছিল। মাক-পাপাকে বাধা দিয়া নাছিল। তাইৰ লগত তেওলোকো আহিছিল এবাৰ তাক চাবলৈ। মনবোৰ সকলোৰে ভাৰাক্ৰান্ত হৈ পৰিছিল। ওৰে বাটচোৱা তাই উচুপি আহিছিল। কোনেও তাইক বাধা দিবলৈ সাহস কৰা নাছিল।

পলাশে সকলোকে মাত লগাই শেষবাৰৰ বাবে ঘৰখনৰ চাৰিওফালে এপাক ঘুৰিছিল। বিভিন্ন এংগলত ফটো সমূহ তুলি এবাৰ চাই তাৰ মনটো সেমেকি উঠিছিল। কোনে জানে হয়তোবা এয়াই শেষ দেখা। এই আদৰৰ ঘৰখন¸ এই চিনাকী গাঁৱখন¸ এই আপোন মানুহবোৰৰ সতে হয়তো আৰু কাহানিও দেখা নহবও পাৰে। ওলাবখোজা চকুপানীখিনিক বাধা দিবলৈ চকুদুটা মুদি দিলে সি। ঘৰৰ মানুহবোৰৰো মনবোৰ সেমেকি উঠিছিল। ইতিমধ্যে সিঁহতৰ আপোন আলহীবোৰো আহি পাইছিল। চুবুৰীৰ দুই এজন মানুহে নঙলাৰ কাষত উদগ্ৰীব হৈ ৰৈ আছিল। যেন দূৰনিত বিয়া হৈ যাবলৈ ওলোৱা জীয়াৰীক বিদায় দিবলৈ মানুহবোৰ আহিছিল। মাক-দেউতাকৰ ভৰি চুই সকলোৰে পৰা বিদায় লৈ গাড়ীত উঠা সময়ত কাৰোৱেই চকুলৈ চাবলৈ চাব নোৱাৰিলে সি। চকুপানী দেখিলে যে তাৰ চকুযুৰিও অবাধ্য হৈ পৰিব।

‘ যা বাছা যা। ভাল হৈ সোনকালেই উভতি আহিবি।’
শোকাকুল কণ্ঠেৰে মাক-দেউতাকে কৈ উঠা সময়ত পৰিবেশটো গোমা হৈ পৰিছিল।

‘ মই সোনকালেই আহিম।’
জোৰকৈ হাঁহি শেষবাৰৰ বাবে মানুহজাকলৈ চাই সি কৈছিল। সি কেঁকুৰীটো নেদেখা হোৱালৈকে মানুহজাকলৈ চাই সৰ্বশক্তিৰে হাতখন জোকাৰি থাকিল।
------
‘ পলাশ ’
কান্ধত কাৰোবাৰ স্পৰ্শ অনুভৱ কৰি উভতি চাই আচৰিত হৈ পৰিছিল পলাশ। শাৰীপাতি মানুহ কেইজন থিয় দি আছিল। প্ৰচ্ছায়া¸ প্ৰত্যাশা¸ তাইৰ মাক¸ দেউতাক¸ বৈশ্যদাৰ বৌ¸ কণমানি ল’ৰাটো। কৰুণ দৃষ্টি এটাৰে আটায়ে চাই আছিল তালৈ। 

‘ মা¸ পাপা¸ মাইনা¸ বৌ ’
প্ৰত্যেককে মাতি জেষ্ঠকেইজনৰ ভৰি চুই সেৱা কৰিলে সি। প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাকে একো কব নোৱাৰিলে। মাথো তাক আঁকোৱালি পিঠিত থপৰিয়াই দিলে। 
‘ জিজু¸ 
প্ৰত্যাশাই তাক মাতিছিল। নিৰ্মালি এপাহ তালৈ আগবঢ়াই কৰুণ কণ্ঠৰে কৈ উঠিছিল
‘ এয়া লওক। বায়ে শৰাই দিছিল।’
ফুলপাহ লৈ তাইলৈ চাই হাঁহিলে সি। লাহেকৈ তাইৰ গালত হাতবুলাই লাহেকৈ ক’লে ভালকৈ থাকিবা।

‘ পলাশ তুমি কৈছিলা তোমাৰ বা নাই। আজি এইজনী বায়ে তোমাক পবিত্ৰ বন্ধনৰ বান্ধেৰে বান্ধি পেলালো। সোনকালে আহিবা।’
তাৰ হাতত ৰাশি এটা পিন্ধাই বৌৰ চকুযুৰি বাস্পাকুল হৈ পৰিছল। মনটো ভাল লাগি গৈছিল তাৰ। ইমানবোৰ মানুহৰ আশীৰ্বাদ অথলে নাযায়। 
‘ বৌ¸ আজি বৰ ডাঙৰ উপহাৰ দিলে আপুনি। কিন্তু প্ৰতি উপহাৰ দিবলৈ এতিয়া মোৰ হাতত একোৱেই নাই।’
‘ নালাগে মোক উপহাৰ। সোনকালেই আহিবা তুমি।’
প্ৰত্যুত্তৰ সেমেকা হাঁহি এটা মাৰিছিল সি।

সকলোৰে দূৰত প্ৰচ্ছায়াই ৰৈ তালৈকে চাই আছিল। যেন এজনী দেবী মূৰ্তি। শুভ্ৰ সাঁজেৰে তাইক অপূৰ্ব লাগিছিল। পলাশ লাহে-লাহে তাইৰ ওচৰলৈ আহিল। তাইৰ চকুদুটা ৰঙা পৰি আছিল। নাকৰ পাহি ফুলি উঠিছিল। বোধহয় এসোঁতা কান্দিছিল। তাৰ নিজকে দোষী দোষী লাগিল।

‘ প্ৰচ্ছায়া…’

‘ তুমি মোক এবাৰো কিয় নকলা? দুখ-সুখ একেলগে ভগাই লোৱাৰ জানো আমি প্ৰমিজ কৰা নাছিলো? কিয় মোক ফাঁকি দিলা?’

সি কৰুণকৈ হাঁহিছিল¸
’ মানুহে জীৱনত বিছাৰা সকলোখিনিয়েই নাপায় প্ৰচ্ছায়া। সেয়ে সুখী হবলৈ প্ৰয়াস কৰাটোৱেই দুনীয়াৰ নিয়ম। মই বিছৰা নাছিলো¸ শোকৰ উপত্যকাত তুমি ডুবি যোৱা। হেৰুৱাৰ বেদনাই তোমাক খুলি খুলি খাওক।’

‘ মই তোমালৈ ৰৈ থাকিম পলাশ। ভাল হৈ তুমি উভতি আহিবা। আমি দুয়ো এদিন লগ হৈ একেলগ হ’ম।’
তাৰ হাতদুখন নিজৰ হাতৰ মাজত সুমুৱাই ললে তাই।

‘ ওহো¸ সেই প্ৰমিজ নকৰিবা মোক প্ৰচ্ছায়া। সাধাৰণ মানুহ মই। ইশ্বৰৰ ইচ্ছাকতো খণ্ডন কৰিব নোৱাৰো। প্ৰচ্ছায়া¸ তুমি মোক প্ৰমিজ কৰা¸ তুমি মোলৈ ৰৈ নাথাকিবা। মোৰ পৰিণতি যিয়েই নহওক¸ তুমি কেতিয়াও নিজক ভাঙি নেপেলোৱা। ভাল পুৰুষ এজনৰ তুমি সংগী হবা। কথা দিয়া মোক।’

‘ মই নোৱাৰো। ’উচুপি উঠিছিল তাই। 

‘ মোৰ এই শেষ ইচ্ছাও তুমি নুপুৰাবানে প্ৰচ্ছায়া? চোৱা মোৰ চকুলৈ। কি দেখিছা? আছে জানো হতাশা! যোদ্ধা মই¸ শেষ উশাহ থকালৈকে যুঁজি যাম। কিন্তু চিন্তাৰ ভাৱনাই মোক খুলি খুলি খাব। হস্পিটালৰ বেডত যেতিয়া মই শুই থাকিম¸ সাহস বুলিবলৈতো এই সময়বোৰেই থাকিব। অন্তঃত নিশ্চিন্ত হৈ শেষ উশাহকণলৈ মোক যুঁজিবলৈ প্ৰমিজ কৰা।’
এইবাৰ তাইৰ হাতদুখন নিজৰ দুয়োহাতত সুমুৱাই আঠুকাঢ়ি বহিছিল সি।
তাই কি কব! চকুৰ পানীৰে বাট নেদেখা হৈ কোনোমতে তাই মুৰ লৰাইছিল। ঠোকাঠুকি মাতেৰে কৈ উঠিল¸
‘ ওহো নহব পলাশ। আজিও তোমাৰ এষাৰো কথা নচলিব। আজিও মোৰেই মৰ্জি চলিব। আজিও স্বাৰ্থপৰ ময়েই হ’ম। তুমি উভতি আহিবই লাগিব।  মই সদায় তোমাৰেই নামৰ সেন্দুৰ লৈ থাকিম।’
এইবাৰ সৰু সেন্দুৰৰ টেমা এটা হাতৰ মুঠিত লৈ আগবঢ়াই দিলে তাই।
‘ এই সেন্দুৰৰ শক্তিয়েই তোমাক উভতাই আনিব। যদি সতী সাবিত্ৰীয়ে স্বামীৰ জীৱন যমৰ পৰা ওভতাই আনিব পাৰে¸ ময়ো পাৰিম। দিয়া¸ তোমাৰ নামৰ ৰং বুলাই দিয়া মোৰ কপালত।’

‘ এয়া অসম্ভৱ…কিয় জিদ কৰিছা প্ৰচ্ছায়া?’
আতংকিত হৈ পৰিল পলাশ। দুখোজ পিছুৱাই আহিল সি। এইবাৰ প্ৰচ্ছায়া দুখোজ আগুৱাই আহিল। চৌপাশৰ মানুহবোৰ যেন তেতিয়া একোটা শিলৰ মূৰ্তি।
‘ ওহো¸ আজি তুমি মোৰ কথা শুনিবই লাগিব পলাশ।’ 
কি কৰিব এতিয়া সি। কি কৰিব। 
এফালে জীৱন। এফালে মৃত্যু। 
কোনফালে বেছি হব পাল্লা ভাৰি। বৈশ্যদাই কান্ধত হাতখন ৰাখিলে তাৰ। সি বৈশ্যদালৈ চালে। বৈশ্যই মুৰ দুপিয়ালে। চপচপীয়া দুচকুৰে প্ৰচ্ছায়াই আঁকুল হৈ তালৈকে চাই আছে। 
সি জানে¸ এয়েই সেই নাৰী। যি জন্ম-জন্মান্তৰৰ পৰা তাৰ বাবেই ৰৈ আছে। যাৰ জীৱনৰ পুৰুষ মাথো সিয়েই। হঠাতে ভাৱ হয় পলাশৰ¸ জীৱন পৰীক্ষাত সি জয়ী হবই। ভাল মানুহৰ লগত অদৃষ্টই কেতিয়াও অন্যায় কৰিব নোৱাৰে। সি আকৌ আহিব। প্ৰচ্ছায়াৰ বাবেই আহিব। 
লাহেকৈ টেমাটো খুলি সি বোলাই দিলে তাৰ নামৰ সেন্দুৰ। আড়ম্বৰ নোহোৱা এখন বিয়া।
 সকলো পাহৰি তাক সাবতি ধৰিলে তাই।
পলাশে লাহেকৈ হাঁহিলে। দুখৰ মাজতো হাঁহি ওলাইছিল তাৰ। 
‘ থেংকিউ প্ৰচ্ছায়া। আকৌ প্ৰেৰণা দিলা তুমি। কিন্তু যোৱাৰ আগতে এনেকৈ চাব খোজা নাই তোমাক। সেই ঢৌ খেলা মেঘালীৰে ৰাতিপুৱাৰ সদ্যস্নাতা প্ৰচ্ছায়াজনীৰ ছবিখন আকৌ এবাৰ চাব খুজিছো। প্লিজ এবাৰ হাঁহি দিয়া।’
লাহেকৈ তাইৰ চুলিখিনিক ৰাবাৰৰ বেণ্ডদালৰ পৰা মুকলি কৰি দি তাইলৈ চাই হাঁহিলে সি। কিন্তু তাই কেনেকৈ হাঁহিব পাৰিব। অলপ পিছতেই তাইৰ চকুৱে বিচাৰি নোপোৱা দূৰলৈ গুচি যাব তাইৰ কলিজাটো এটা অনিশ্চিত ঠিকনা বিচাৰি। কৰুণ সেমেকা চকুযুৰিৰে একেথৰে তালৈ চাই ৰ’ল প্ৰচ্ছায়াই। সময় হৈ আহিছিল। দীঘলীয়া উকি মাৰি ট্ৰেইনখন যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিবলৈ ওলাইছিল। তাৰ লগত ওলোৱা আত্মীয় দুজন কাষলৈ আহিছিল।

‘ যাও¸ সময় হ’ল।’
হাঁহি এটা মাৰি পলাশে মানুহ দুজনৰ পিছে-পিছে দৌৰি গৈ দবাটোত উঠিছিল। ট্ৰেইনখনে গতি লৈছিল। দৰ্জাখনৰ মুখত থিয় হৈ সি হাত জোকাৰি চিঞৰিছিল।

‘ মই আকৌ আহিম ।’
চিৰাচৰিত হাঁহিটো তাৰ মুখত লাগিয়েই আছিল। নেদেখা হোৱালৈকে সি হাতখন জোকাৰি থাকিল। নোৱাৰিলে প্ৰচ্ছায়াই। কোনেও নোৱাৰিলে হাতখন জোকাৰি বিদায় জনাব। সকলোবোৰ মানুহ মুৰ্তি হৈ পৰিছিল। প্ৰস্থৰ নিৰ্জিব মুৰ্তি। সময় যেন স্তব্ধ হৈ পৰিছিল।  

চেন্নাই অভিমুখী ট্ৰেইনখন দৌৰি আছিল। প্ৰচ্ছায়াই পলক নজপোৱাকৈ চাই ৰৈছিল পশ্চিমৰ ফালে। দুখ শোক একোৱেই তাইৰ অনুভৱ হোৱা নাছিল। সেই ট্ৰেইনখনত তাইৰ কলিজাটো গুছি গৈছিল।

বৈশ্যৰ হুমুনিয়াহ এটা ওলাই আহিছিল।
ষ্টেচনৰ ঘড়ীটোলৈ চাই তেও ভাবিছিল¸   এই সময় ৰৈ যোৱা হলে। এইখিনিতেই সকলোবোৰ এনেকৈয়ে ৰৈ যোৱা হেতেন! 
তেওৰ চকুহাল সেমেকি উঠিছিল। শুই থকা ৰেলৰ চিৰিবোৰৰ পৰা দৃষ্টি আঁতৰাই বৈশ্যই প্ৰচ্ছায়ালৈ চাইছিল। তেওৰ এনে লাগিছিল যেন বহু যুগ বছৰ আগৰে পৰাই প্ৰচ্ছায়া তেনেদৰেই ৰৈ আছিল। 
বগা চুৰিদাৰ আৰু মেলা চুলিৰে এজনী নাৰীয়ে যেন প্ৰেমাস্পদলৈ অপেক্ষা কৰি ৰৈ আছিল। যি নাৰীয়ে যুগ যুগান্তৰৰ পৰা তেনেকৈয়ে আছিল।

চাটকৈ বৈশ্যৰ মনত পৰিছিল পলাশে আগদিনা সলোৱা হোৱাটচ্এপ ষ্টেটাছটোলৈ¸

‘‘ ছাঁ পোহৰৰ খেল এই জীৱন
অাশা নিৰাশাৰ ভয়াবহ যুদ্ধৰ সময়
বুকুৰ মাজত জুই জ্বলাই লৈ
সাহসেৰে যুঁজি আছো মই বেড বয়।’’

কেতিয়াবাই নেদেখা হৈ যোৱা ট্ৰেইনখনলৈ চাই এইবাৰ নিজে-নিজেই বৈশ্যৰ হাতখন ওপৰলৈ উঠিল।

*****

সমাপ্ত

Bad boy ঃ34

Unknown

                            [ চৌত্ৰিশ ]



উপৰৱালা জব ভি দেতা¸ দেতা চপ্পৰ ফাৰকে…
কাষৰ ৰুমটোত টিভিত চিনেমাখনৰ গানটো চলি আছিল। বোধহয় ভায়েকে চাই আছিল। গানটোৰ কথাখিনিয়ে হঠাতে মনটো টানি নিছিল পলাশৰ। তাৰ মুখত হাঁহি এটা ওলাইছিল। সচাকৈয়ে ইশ্বৰে যেতিয়া দিয়ে¸ হাতৰ মুঠি খুলি দিয়ে। জীৱনত বেজি এটাও কেতিয়াও ভাগ্যৰ বলত নোপোৱা সি স্থানীয় লটাৰীখনত দ্বিতীয় পুৰস্কাৰটো পাইছিল। এনেয়ে এটা টিকট কাটিছিল সি। জানিছিলেই নাপায় বুলি। সেয়েহে আগদিনা হৈ যোৱা লটাৰীখনৰ ফলাফললৈ বৰকৈ গুৰুত্ব নাছিল। কিন্তু হঠাতে কমিটিৰ পৰা তালৈ ফোনত খবৰ দি ৰিলাল্ট লিষ্টখন দিয়াত সি আনন্দিত হৈ পৰিছিল। সিঁহতৰ ঘৰত আৰু এটা ফ্ৰিজৰ প্ৰয়োজন নাছিল। তথাপিও দহটকাতে ঘৰলৈ অহা সামগ্ৰীবিধকলৈ সকলোৰে আগ্ৰহৰ অন্ত নাছিল। 

তাৰ ভাগ্য চকৰী ঘুৰিছিল। সচাকৈয়ে ঘুৰিছিল। পলাশে ভাবিছিল¸ প্ৰচ্ছায়াক লগ পোৱাৰ পিছৰে পৰা হাঁহিবোৰ তাৰ কাষলৈ আহিবলৈ লৈছিল। 
 কি জীৱন আছিল¸ এতিয়া কিমান ধুনীয়া হৈ পৰিছে। কেইটামান মাহ আগলৈকে জীৱন যে দূৰ্বিসহ যন্ত্ৰনাৰ নামান্তৰ যেন আছিল। সৰু প্ৰাপ্য এটাৰ বাবেও কঠোৰ পৰিশ্ৰমৰ অন্তঃতো পোৱাটো অসম্ভৱ যেন হৈ পৰিছিল। হঠাতে প্ৰাপ্তিবোৰ সপোন যেন লাগি গৈছিল পলাশৰ। নিজৰ গাটো চিকুটি চাইছিল সি¸ সপোন দেখি থকা নাইতো এতিয়া। বেজিৰ খোঁচ খোৱাৰ দৰে সাময়িক মধুৰ বিষটোৱে সোঁৱৰাই দিছিল¸ সি সপোন দেখি থকা নাই। অবধাৰিতভাবেই তাৰ মুখত ধুনীয়া হাঁহি এটা ওলাই আহিছিল। সচাকৈয়ে প্ৰচ্ছায়াৰ দৰে মৰমিয়াল প্ৰেয়সীজনী পোৱাৰ পিছত লক্ষ্য প্ৰাপ্তিৰ সংগ্ৰামখন যেন তেনেই উজু হৈ পৰিছিলল তাৰ বাবে। আজিলৈ কোনোবা প্ৰেমিক ইমান লাকী হৈছিলনে! চৰকাৰী বিষয়াৰ উচ্চশিক্ষিতা জীক তাৰ দৰে সাধাৰণ ঘৰৰ সাধাৰণ ল’ৰা এটালৈ দিবলৈ মাক-দেউতাক সন্মত হৈ গৈছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ মাক-দেউতাকলৈ শ্ৰদ্ধা বাঢ়ে তাৰ। ইশ্বৰ আছে। ভাল মানুহৰ লগত ইশ্বৰে সদায় ভালেই কৰে। আগতে অসুখী হলেই ইশ্বৰক দোষ দিয়া স্বভাবৰ বাবে ক্ষমা বিছাৰি মনতেই মুৰ দোৱালে সি। পলাশে সপোন দেখিছিল¸ যদি ভবামতেই এপিএছচিও এদিন পায়গৈ¸ কিমান যে ভাল হ’ব। তাতকৈও প্ৰচ্ছায়াৰ বেছি বিশ্বাস তাৰ ওপৰত। হাঁহি এটা মাৰি ভাবে সি। সপোন দেখাততো একো বাধা নাই।

---

‘ ঐ ভন্টি¸ কথা এটা কও শুনচোন।’
প্ৰচ্ছায়াৰ কথাটো কাৰ আগত প্ৰথমে কোৱা ভাল সিদ্ধান্ত ল’ব নোৱাৰি এদিন ভনীয়েককে কৈছিল পলাশে। দুদিন থকাকৈ মাকৰ ঘৰলৈ আহিছিল ভনীয়েক। ককায়েকে মতাত কাষলৈ আহিছিল তাই। 
‘ কি কথা দাদা?’
পলাশে এবাৰ ইফালে-সিফালে চাই লাহেকৈ কৈছিল¸

‘ তহঁতলৈ বৌ এজনী চাইছো। গুৱাহাটীৰ ছোৱালী।’

‘ সঁচা???’
তাই যেন উচ্ছাসিত হৈ চিঞৰিহে দিব। ককায়েকৰ বিয়াৰ বয়স হৈছে। তলে-তলে তায়ো ছোৱালী চায়েই আছিল। এতিয়া ককায়েকে কৈ দিয়াত ফুৰ্তি লাগি গৈছিল তাইৰ।
‘ উম।’
‘ কি নাম? কি কৰে? কোন কোন আছে?
‘ উস¸ উশাহ লবলৈ দেচোন। নাম প্ৰচ্ছায়া।  ডেকা লিখে। আমাৰ অফিচৰে এইচ আৰ। মাক-দেউতাক আৰু ভনীয়েক এজনী সিঁহতৰ ঘৰত।’
‘ চাও¸ চাও ফটো দেখুৱাচোন।’
ব্যস্ত হৈ পৰে তাই। সি মোবাইলৰ গেলাৰী খুলি ফটোখন দেখুৱাইছিল। 
‘ বাহ¸ বৰ ধুনীয়া দেখোন। ঐ ভাইটি¸ অ’ মা’…।’
অলপ পিছলৈ ঘৰৰ সকলোৱে জানি গৈছিল যে সি চহৰৰ বৰ ধুনীয়া ছোৱালী এজনী পচন্দ কৰিছে। তাৰ লাজ লাগিছিল। কথাটো জনাই দি ভালো লাগিছিল। সেয়ে আলেঙে-আলেঙে চাই আছিল। কিন্তু এনেকুৱা এটা খবৰ দিয়াৰ পিছত সি জানো আলেঙে-আলেঙে থাকিব পাৰে। অৱধাৰিতভাবেই সকলোৱে ঘেৰি ধৰিছিল তাক। 

‘ তই চহৰৰ ছোৱালী চাইছ হয়¸ সচাই আহিবনে গাঁৱলৈ? নে তয়ো বেলেগ কিবা ভাবিছ?’
মাকৰ ভয় হৈছিল¸ কিজানি আন বোৱাৰীবোৰৰ দৰে প্ৰচ্ছায়ায়ো তাক ঘৰখনৰ পৰা দূৰলৈ আঁতৰাই লৈ যায়। যদি চহৰৰ ছোৱালী বিয়া কৰাই সি ঘৰখনলৈকে পিঠি দিয়ে।

‘ তই ভুল বুজিছ মা। প্ৰচ্ছায়া¸ বহুত ভাল ছোৱালী। লগ পালে বুজিবি।’
সকলো কথা খুলি কৈ দিছিল সি।
সকলোবোৰ সুখী হৈ পৰিছিল।

‘ দাদা¸ তেনেহলে আমি সোনকালে যাও বল এদিন।’

‘ ৰচোন¸ আমাৰ ঘৰেই ওলোৱা নাই। আগতে ঘৰটো উলিয়াও ৰহ। নহলে এতিয়াই তেওলোকক মাতি বহুৱাবি ক’ত?

‘ ঐ দেখিলি আমাৰ বৰপুত্ৰক¸ আমাক ছোৱালী বিচৰাৰ সুযোগ নিদি নিজেই চালেগৈ।’
দেউতাকে জোকাইছিল মাকক। হোঁ-হোৱাই হাঁহি দিয়ে সকলোৱে। তাৰ লাজ লাগিছিল। সি লাজতে উঠি আহিছিল।

পলাশৰ সুখৰ ঠিকনা নাছিল। বিচৰা দৰেই সপোনবোৰে হাঁহিবলৈ লৈছিল। জীৱনে পাখি মেলিছিল। সি বাৰু ভাবিছিলনে কেতিয়াবা জীৱনে কেতিয়াবা ইমান ধুনীয়া কেঁকুৰীলৈ লৈ আনিব বুলি। নিজকে পৃথিবীৰ আটাইতকৈ সুখী মানুহ যেন লাগে। আৰু কি লাগে জীৱনত। আজিকালি প্ৰায়েই ভায়েক-ভনীয়েকে জোকাই তাক প্ৰচ্ছায়াৰ কথা কৈ। মৃদু ধমক এটা মাৰি ওলাই আহে। সিঁহতে হাঁহে। সি জানে¸ গোপনে মাকে গহনাৰ লিষ্ট এখন বনাই পেলাইছিল। বিচনাত শুই শুই ধুনীয়া কথাবোৰ ভাবি সি টোপনি গৈছিল।

-------
পুৱাৰে পৰা গাটো অলপ দূৰ্বল যেন লাগিছিল পলাশৰ। আগদিনা বৰষুণত ভিজা বাবে অলপ জৰ জৰ লাগিছিল গাটো। তথাপি গুৰুত্ব নিদি অফিচলৈ আহিছিল সি। ডেকা ল’ৰাই সৰু সৰু চৰ্দি কাঁহৰ দৰে অসুখক একো কেয়াৰ নকৰে। তাৰ চকুহাল দেখি প্ৰচ্ছায়াই গম পাইছিল।

‘ তোমাৰ গা বেয়া?’
মৰমেৰে তাৰ কঁপালত হাতখন লগাই চাইছিল তাই। 
‘ নাই দিয়া। সামান্য চৰ্দি লাগিছে। কালি বৰষুণত তিতিলো যে।’
সামান্য হাঁহি দিলে সি।
‘ কিমান কও¸ নিতিতিবা বুলি। ৰেইন কোটতো কিনি এনেয়ে ৰুমত থৈ দিবা।’
অভিমানত মুখ ওন্দোলাই ক’লে তাই। 
‘ ছৰী¸ আৰু নাপাহৰো দিয়া। এতিয়াৰ পৰা বেগত ৰাখিম।’
হাঁহি দিয়ে সি। ভাল লাগে তাৰ। যেতিয়া প্ৰিয়জনে প্ৰতিটো অসুবিধা-সুবিধাৰ প্ৰতি নজৰ ৰাখে খুউৱ আনন্দ হয়।
তাইৰ ওচৰৰ পৰা অাহি ফিল্ডলৈ গুচি আহিছিল সি। দৰকাৰী মানুহ এজনক লগ পাব লগা আছিল। অফিচটোত সোমাই ৰিচেপচন কাউন্টাৰত বহি অপেক্ষা কৰিছিল। এপইন্ট লোৱাই আছিল। তাৰ আগতেই কোনোবা এজন চৰকাৰী মানুহ সেই অফিচৰ মুৰব্বীজনৰ কেবিনত সোমাই আছিল। সেইজন নোলোৱাকৈ তেও তাক লগ কৰিব নোৱাৰে। কথা বুজাই তাক বেয়া নাপাবলৈ কৈ অপেক্ষা কৰিবলৈ কৈছিল ৰিচেপচনিষ্ট গৰাকীয়ে।  
পলাশে বেয়া পোৱা নাছিল। সি জানে¸ কৰ্প’ৰেটত চৰকাৰী বিষয়াবোৰ খুউব গুৰুত্বপূৰ্ণ। ইষৎ হাঁহি এটা ওলাই আহিছিল তাৰ। এনেয়ে বহি থকাতকৈ মোবাইলটো উলিয়াই লৈছিল সি।
এদিন হঠাতে মুৰটো বিষোৱা যেন লাগিছিল তাৰ। ক্ৰমশ বিষটো বাঢ়ি অসহ্য যেন হৈ পৰিল। চকুৰে ধোৱা-কোৱা যেন দেখিলে সি। সংজ্ঞা হেৰুৱাই পৰি যোৱাৰ উপক্ৰম হ’ল। ভয় লাগি গ’ল তাৰ। হঠাতে বাৰু কি হ’ল। ভয়তে বহি থকা চকীখনত আউজি জোৰকৈ খামুচি বহি থাকিল।

‘ ছাৰ…ছাৰ, এনি প্ৰবলেম?’
হয়তো তালৈ লক্ষ্য কৰিয়েই ৰিচেপচনিষ্ট গৰাকীয়ে নিজৰ বহা ঠাইৰ পৰা ওলাই আহি তাৰ গাত হেঁচুকি দিছিল। মুখেৰে একো কব নোৱাৰিলে সি। মাথো হাতখন ডাঙি কোনোমতে ইংগিত কৰিলে। দৌৰি গৈ তাই নিজৰ পানী বটলটো আনি হাতত দিলে তাৰ। ঘোটঘোটকৈ দুঘোট পি সি অলপ প্ৰকৃতিস্থ হ’ল। তাই তেতিয়াও আঁচৰিত হৈ তাৰ ফালেই চাই আছিল। তাইৰ মুখত ভয়ৰ ছাঁ।

‘ গাটো বেয়া লাগিছে। বোধহয় প্ৰেছাৰ বাঢ়িছে।’
কথাখিনি কৈ সি লাহে-লাহে বহাৰ পৰা উঠিল। আৰু মিটিং এটেণ্ড কৰিবলৈ মন নগল তাৰ। 

‘ যাও। ছাৰক কব পিছত ল’গ পাম।’
‘ আৰ য়ু চিয়ৰ? ’
ছোৱালীজনীলৈ চাই মুৰ দুপিয়াই সি উভতি আহিল। নিজৰ কেবিনত সোমাই চকীখনত মুৰটো পেলাই বহি থাকিল। কোনো নাছিল কেবিনত। এচিষ্টেন্ট দুজনো চাইটৰ পৰা আহি পোৱা নাছিল। প্ৰেছাৰততো মুৰ নিবিষাই। চাগে জ্বৰ জ্বৰ লাগি থকা বাবেই মুৰটো বিষাইছিল।
আগদিনা বন্ধুৰ বিয়া এখনত তাৰ টোপনি ক্ষতি হৈছিল। পিছদিনা তেনেকৈয়ে ডিউটি কৰিছিল। তাৰ প্ৰচ্ছায়াক জনাবলৈ মন নগল। মিছাতে আকৈ চিন্তা কৰিব। তেনেকৈয়ে সি বহু সময় বহি থাকিল। সন্ধিয়ালৈ ভাল পাইছিল। যেন একো হোৱাই নাছিল। পলাশে লক্ষ্য কৰিছিল¸ দুদিনৰ মুৰে-মুৰে যেন মুৰৰ বিষটোৱে তাক আমনি দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। বেছি সময় বিষ নাথাকে। কিন্তু যিখিনি সময় থাকে তাক যেন যমপুৰী দৰ্শন কৰাই আনে। হঠাতে বিষটোৱে স্বাভাবিক জীৱন যেন ব্যাহত কৰি পেলালে তাৰ। চিন্তা হৈছিল তাৰ।

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ মোক মাইগ্ৰেইনে পালে নেকি কেনেবাকৈ।’
সি কৈ দিছিল।
‘ হা¸ ডাক্টৰক দেখুওৱা কাইলৈ। বেমাৰ পুহি ৰখা ভাল নহয়।’
ব্যতিব্যস্ত হৈ পৰে তাই।
‘ উম। দেখুৱাব লাগিব।’
অফিচৰ কামৰ মাজতে এটা সময়ত ওচৰৰে হস্পিটালতখনত এবাৰ দেখুৱাৰ কথা ভাবছিল পলাশে। এই মাইগ্ৰেইনটোৱে দুদিনতে জ্বলা-কলা খুৱাইছিল তাক।

‘ পলাশ¸ ময়ো যাও নেকি তোমাৰ লগত?
পিছদিনা ৰাতিপুৱা এসময়ত সুধিছিল প্ৰচ্ছায়াই।
‘ নালাগে দিয়া। বাকী মানুহে সেইটোৱে কব। এটা সময়ত ময়েই দেখুৱাই আহিমগৈ।’

এচিষ্টেন্ট দুজনক কামখিনি বুজাই দি সি হস্পিটাললৈ আহিছিল। বিৰক্তি লাগিছিল পলাশৰ। যিমানেই আহিবলৈ বেয়া পায়¸ সিমানেই আহিবলগা হয়। 

‘ আপুনি চিটি এখন কৰাওক বুজিছে।’
তাৰ কথাবোৰ মনোযোগেৰে শুনি কিবা এটা ভাবি ডক্টৰে প্ৰেছক্ৰিপচনখনত লিখিছিল। 
‘ চিটি কিয়?’
সোধো বুলিও সুধিব নোৱাৰিলে সি। ডক্টৰক পোনপটীয়াকৈ সোধাটো অন্যায়। সোনকানে মাইগ্ৰেইনটোৰ পৰা মুক্তি পোৱাৰ ইচ্ছাৰে চিটিস্কেন এখন কৰালে।

‘ তুমি দেখুৱালানে?
অফিচত তাক লগ পোৱাৰ লগে-লগে কাষলৈ আহিছিল তাই।
‘ উম।
‘ কি ক’লে? 
‘ মাইগ্ৰেইন নহয়। এনেয়ে জৰ বিষ। টোপনি খতি হ’ল যে সেইদিনা সেয়ে…’
এনেয়ে কৈ দিলে সি। ইচ্ছা কৰিয়েই চিটিস্কেনৰ কথাটোও নকলে। নহলে তাই আকৌ চিন্তা কৰিব থাকিব। 
তাৰ কথাষাৰ শেষ হবলৈ নাপালেই¸ তাই কথাষাৰ কাঢ়ি কৈ থাকিল।
‘ চোৱা¸ মোৰ কথা নুশুনা নহয়। সদায় টোপনি খতি কৰা। ৰাতি এপৰকৈ পঢ়িবা আকৌ মোবাইল চাই থকা। চাবা এতিয়াৰ পৰা কথা নুশুনা যদি। ’
অভিমান হয় তাইৰ।
সি হাঁহি দিয়ে।

পিছদিনা এটা সময়ত হস্পিটাললৈ গৈছিল সি। আগদিনা পৰীক্ষা কৰা ৰিপৰ্টখিনি লৈ ডাক্টৰজনক দেখুৱাইছিলগৈ।

‘ আপোনাৰ এটেডেঞ্চ ক’ত আছে?’
হঠাতে ডাক্টৰৰ প্ৰশ্নত উচপখাই উঠিছিল সি। কিয় বিছাৰিছে তাৰ অভিভাবকক।
‘ নাই ছাৰ¸ মই অকলে আহিছো।’
‘ অহ¸
সামান্য ক’লা পৰিল ডাক্টৰৰ মুখখন। মনটো চেবালে পলাশৰ।
‘ আপুনি মোক কব পাৰে ছাৰ। কিবা প্ৰবলেম পাইছে?’
এপলক তাৰ মুখলৈ চাই ৰ’ল ডাক্টৰে।

‘ আচলতে আপুনি বহু আগতেই আহিব লাগিছিল।’
‘ কিয় ডক্টৰ? কি হৈছে মোৰ।’
‘ আপুনি সোনকালেই এডমিট হৈ যাওক। পাৰিলে কালিলৈয়ে।’

‘ আচলতে হৈছে কি ডক্টৰ?’

‘ গিডিএছ¸ ইটচ এ ব্ৰেইন টিউমাৰ। 

 চকুৰে ধোৱা-কোৱা দেখিলে পলাশে। হঠাতে কি হৈ গ’ল! কিয় এনে হল! সু্খৰ সপোন এটা দেখিবলৈ লওতেই ক’ৰপৰা জানো ধুমুহা এজাকে আহি সকলো ভাঙি চিঙি থৈ যায়। হুৰহুৰাই অবাধ্য চকুলো বৈ আহে। ভৰিৰ তলৰ হেৰুৱা মাটিখিনি খামুচিব খুজি ৰৈ যায়। ভূমিকম্পৰ পিছত দেখোন মাটিখিনিও সমতল নহয়।

বহুত আশা আছিল। দায়িত্ব আছিল¸ কৰ্তব্য আছিল। লক্ষ্যপ্ৰাপ্তিৰ স্থানলৈ আৰু বহুদূৰ যোৱাৰ কথা আছিল। মাজতে বাটটোৱেই চিঙি গলে কিয়েইবা কৰিব পাৰে কোনে। হঠাতে তাৰ মনলৈ আহে¸ জীৱনটো আচলতে এটা পথ নহয়। এটা গতিহে আৰু সেই গতিৰ পথটোও সাধাৰণ পথ নহয়¸ এখন ঠুনুকা সাঁকো। আৰু ঠুনুকা সাঁকোৰেই বিশ্বাসেৰে মানুহবোৰ গৈ থাকে। সাঁকো ভাঙি সৰি পৰিলেই যাত্ৰাও শেষ। সেমেকা হাঁহি এটা ওলাই আহে তাৰ। জীৱনৰ যাত্ৰাৰ যতেই নৰওক¸ উচৰ্গা সদায় শ্ৰেষ্ঠই হব লাগে।

হতভম্ব হৈ সি আছিল। ডাক্টৰে চিটি ডিক্সখন দেখুৱাই কৈ আছিল¸

‘ চাওক¸ আমাৰ ব্ৰেইনৰ এইচেলবোৰৰ মাজে-মাজে বহু গেপ আছে। আৰু এই গেপবোৰৰ মাজে-মাজে যিবিলাক হোৱাইট স্পট পৰিছে¸ সেইখিনিয়েই ডেডলী টিউমাৰ।’

হতচকিত চকুযুৰি বহলকৈ মেলি পলাশে চাই আছিল চিটিখনলৈ। লেফ্ট চাইদোত অসংখ্য বগা বগা ফুট ফুট দাগ পৰিছিল। হিচাপ কৰো বুলিও নকৰিলে সি। মাথো অনুমান কৰিলে আঠটামান হব পাৰে।

‘ ছাৰ¸ কেঞ্চাৰটো নহয় ন?’
সন্দেহী চকুৰে ডাক্টৰৰ চকুলৈ চালে সি। কৰবাত পঢ়িবলৈ পাইছিল¸ টিউমাৰ ইজ দ্যা ফাৰ্ষ্ট ষ্টেজ অব কেঞ্চাৰ।

‘ ষ্টিল নট। বাট…
ৰৈ গ’ল ডাক্টৰ। এবাৰ তাৰ মুখলৈ চালে। আৰু আকৌ এবাৰ চিটিখনলৈ দেখুৱাই ক’লে¸

‘ চাৰ্জাৰীৰ বাহিৰে বেলেগ ট্ৰিটমেন্ট নাই। চাৰ্জাৰীৰ দ্বাৰা এই ভাইৰাছটো উলিয়াই দিব লাগিব। নহলে পিছলৈ কেঞ্চাৰো হব পাৰে। আচলতে আপোনাৰ চাৰ্জাৰী কেতিয়াবাই হৈ যাব লাগিছিল। প্ৰায় ফিফ্টি পাৰ্ছেন্ট এফেক্ট কৰিলেই।’

নাই¸ কথাবোৰ নোসোমাল তাৰ মুৰত। এটা কথাই খেলিছিল তাৰ মুৰত। কি হব এতিয়া? কি হব তাৰ? এইবাৰ পোনপটীয়াকৈ চিকিৎসা কৰা ডাক্টৰজনক সুধিলে পলাশে।

‘ ছাৰ¸ মোৰ হাতত কিমান সময় বাকী আছে?’
  আঁচৰিত হৈ ডাক্টৰে চাইছিল তাৰ মুখলৈ।

‘ কিয় কৈছে তেনেকৈ? চিকিৎসা কৰালেই ভাল হৈ যায়। মাথো মনোবল অটুট ৰাখক। সোনকালেই এডমিট হৈ যাওক।’

পলাশে হাঁহিছিল। জীৱনৰ জুয়ে দহাৰ যাতনা বাৰুকৈয়ে বুজিছিল।

‘ মই সাংঘাটিক ভয়াতুৰ নহয় ছাৰ। জীৱনক গ্ৰহণ কৰিব জানো। মাথো সেইবাবেই পৰিস্থিতিৰ মুখামুখি হবলৈয়ে সাহ কৰি বুজিব খোজো¸ চাকচেছৰ চাঞ্চ বাৰু কিমান?’

আশ্বৰ্য্যৰ দৃষ্টিৰে ডাক্টৰে চাই ৰৈছিল তাৰ মুখলৈ। অতি নগন্য সংখ্য ৰোগীহে কাচিৎ লগ পোৱা যায়¸ যিয়ে সাহসেৰে জীৱনৰ সংঘাটৰ মুখামুখি হয়। তেওৰো দুখ লাগি যায়¸ কিঁহৰ বাবে এনে ভৰ যৌৱনত মানুহবোৰৰ অসুখবোৰ হয়। কেতিয়াবা অসহায় লাগে তেওৰো। বিচলিত তেৱো হয়¸ ডাক্টৰোতো প্ৰথমেই এজন মানুহ।

‘ মই অনেষ্টলি কৈছো। চিক্সটি ফ’ৰ্টি। মাথো চাৰ্জাৰীটো অলপ ৰিস্কি। বহুত ডিপ হৈছে। ছ’ আই চাজেষ্ট ইউ কেন গ’ টু আউট চাইড অব ষ্টেট।’
প্ৰৱল আত্মবিশ্বাস মুখত আনি তেও কৈ দিয়ে। হাঁহিছিল পলাশে। জানে সি¸ কোনেও কমপ্লিক্লেটেড কেচ এটা সাহস নকৰে।

‘ খৰচ বাৰু কিমানমান হব? ’
‘ বেছি নালাগে¸ ধৰক আঠ দহ লাখ। হয়তো তাতকৈ সামান্য কম।’

হাঁহি এটা ওলাই আহে পলাশৰ। দহ লাখ টকা তাৰ জীৱনৰ দাম। হয়তো তাতোকৈ বেছি। দহলাখ টকা ঘৰৰ মানুহবোৰক সৰ্বশ্ৰান্ত কৰাৰ দাম। দহলাখৰ অংকটোৱে খেলিমেলি লগাই দিয়ে সকলোবোৰত।

‘ চাওক¸ নাৰ্ভাছ নহব। বেমাৰ মানুহৰ গাতেই হয়। সোনকালেই চিকিৎসা কৰাওক¸ ভাল হৈ যাব।’

ধন্যবাদ এটা সি ওলাই আহে চেম্বাৰৰ পৰা। নাই¸ পলাশ কলিতা কেতিয়াও ইমান দূৰ্বল নাছিল। দূৰ্বল হোৱাৰ কথাও নাছিল। সেমেকি উঠা চকুহাল মচি হাঁহি দিয়ে সি। মনটোও সচাই অদ্ভূত। কান্দি কান্দি আনক হঁহুৱাবলৈ কি যে আকাংক্ষা থাকে মনটোৰ। ভাৰাক্ৰান্ত মন এটা লৈ সি ওলাই আহিছিল। হস্পিটালৰ পৰা ওলাই চিধাই তাৰ প্ৰিয় ঠাইখনলৈ বাইকখন দোৰাইছিল। লাভাৰ্চ পইন্টৰ চাপৰ পিলাৰ এটাত বহি শ্লেষৰ হাঁহি এটা ফুটি উঠিছিল। অলপ আঁতৰত প্ৰেমিক যুগল এহালে গাতে গা লগাই বহি কথা পাতি আছিল। দেখি হিংসা লাগি গৈছিল পলাশৰ। কিমান সুখী তেওলোক। কিমান লাকী তেওলোক। আৰু সি! অলপ আগতে মৃত্যুৰ পৰোৱানা জাৰি কৰা হৈ গৈছিল তাৰ নামত। হঠাতে স্বাৰ্থপৰ হবলৈ মন গ’ল তাৰ। কি হব! কাৰ কি ক্ষতি হব যদি এতিয়া নিজৰ কথাই ভাবে। যন্ত্ৰনা ভূগি থকাতকৈ এটা মূহুৰ্তৰ সাহসেই ভাল। তলত বৈ থকা শান্ত সমাহিত বুঢ়া লুইতখনলৈ চাই থাকে সি। সৰসৰকৈ তাৰ দুয়ো গালেৰে চকুপানীখিনি বৈ আহে।
ফোনটো ৰিং হৈ হৈ কাটি যায়। ৰিচিভ কৰিবলৈ তাৰ ইচ্ছা নাযায়। পৃথিবীৰ সকলো মানুহকে এতিয়া শত্ৰু যেন লাগে। যেন সকলোৱে তালৈ চাই উপলুঙা কৰি পাৰ হৈ যায়।

ফোনটো অহৰহ ৰিং হৈ থকাত এপাকত ৰিচিভ কৰিলে সি।

‘ দাদা ভালে আছে?’
সিফালৰ পৰা আয়ানৰ মাতটো ভাহি আহিল।

‘ উম আছো ’
হাঁহি উঠিল পলাশৰ। মনত কৈ দিয়ে সি¸ দাদা ক’ত ভালে আছে আয়ান। দাদা¸ নিজেই এতিয়া শূণ্য হৈ পৰিছে। 

‘ দাদা¸ গাড়ী এখন কিনিলো কালি। দেউতাই কিনি দিলে বলেৰ’। পঢ়িও আছো¸ ভাড়াও মাৰিম। জীৱন জীৱলৈ এতিয়া শিকি গলো দাদা।’
সিফালৰ পৰা আয়ানে উচ্ছাসিত হৈ কৈ থাকে। পলাশে সলাগি কৈ উঠে।

‘ কংগ্ৰেটছ আয়ান। মনপুটি অধ্যয়ন কৰা¸ একাগ্ৰতাৰে কাম কৰা বিজয় আৱশ্যাম্ভাবী।’

‘ দাদা¸ কোনোবাদিনা ভাড়ালৈ গুৱাহাটীলৈ যাম। গলে আপোনাক লগ কৰিম দাদা। এতিয়া ৰাখো। ’

‘ উম¸ নিশ্চয় লগ কৰিম।’
ফোনটো ৰখাৰ পিছতে ভাৱ হ’ল পলাশৰ¸ সামান্য এটা ৰিপৰ্টে নাৰ্ভাচ কৰিব পৰাকৈ দেখোন সি কাহানিও ইমান দূৰ্বল নাছিল। ধুৰ¸ ইমান সহজে হাৰ নামানে। যুঁজিব সি।
কিন্তু কি হব! আপোন মানুহবোৰকতো দুখ দিব নোৱাৰি!
পলাশে সিদ্ধান্ত লৈ পেলাইছিল। অৱৰ্তমানত মানুহবোৰক শিকাব লাগিব জীয়াই থকাৰ অৱলম্বন। 
******

To be cont…

Bad boy ঃ33

Unknown

                            [ তেত্ৰিশ ]



‘ তুমি বাৰু মাজনীক কিয় ভালপোৱা?’
পলাশ হতভম্ব হৈ পৰিছিল। এইটো বাৰু কেনেকুৱা প্ৰশ্ন! আচৰিত হৈ এপলক মানুহজনৰ চকুলৈ চাইছিল। ওহো¸ নোৱাৰে। চকুযোৰলৈ বৰকৈ চাই থাকিবলৈ অসুবিধা। ঈগলৰ দুযোৰ তীক্ষ্ণ চকুৱে যেন তাক পৰীক্ষা কৰিছিল। চিকাৰ ধৰাৰ আগমূহুৰ্তত চোৱাৰ দৰে।

’ নিৰ্দিষ্ট একো কাৰণ কব নোৱাৰো। মাথো কব পাৰো¸ প্ৰচ্ছায়া অবিহনে মোৰ জীৱন বৃথা যেন লাগে। অসম্পূৰ্ণ অনুভৱ কৰো নিজকে। তেও কাষত থাকিলে গোটেই পৃথিবীখনকে জয় কৰাৰ সাহস পাও।’
একো নভবাকৈয়ে কৈ দিলে সি। যাহ¸ যি হয় হব! ইমান সহজে হাৰ নামানেতো সি। প্ৰশ্নটোৱেই তাৰ বাবে ভুল যেন লাগিছিল। যদি তেও সুধিলেহেতেন¸ কিমান ভালপোৱা? ক’লেহেতেন নিজৰ জীৱনতকৈয়ো বেছি ভালপাও। আপুনি নিজৰ জীয়েকক যিমান ভালপায়¸ ময়ো মোৰ প্ৰেয়সীক সিমানেই ভালপাও। যদি সুধিলে হেতেন¸ কি কৰিব পাৰিবা? তপৰাই ক’লেহেতেন¸ প্ৰমাণ দিবলৈ মই মৰি যাব পাৰো। এতিয়াই আপোনাৰ অট্টালিকাৰ চাদৰ পৰা চকু মুদি জপিয়াই দিব পাৰো। কিন্তু সুধিলে কিয় ভালপোৱা? কোন প্ৰেমিকে বাৰু কব পাৰিব। ভালপোৱাৰ কিবা কাৰণ থাকে নেকি! ভাৱপোৱা হৈহে যায়। সভয়ে মানুহজনৰ চকুলৈ চালে সি।

চাগে উত্তৰটোৱে প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাকক সন্তুষ্ট কৰিছিল। চকুৰ তীক্ষ্ণ দৃষ্টি এইবাৰ চকমকনিলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল।

‘ তুমি ক’ত চাকৰী কৰা জানো। কিন্তু কি পোষ্টত আছা¸ কিমান দৰমহা পোৱা কোৱাচোন?’
পূৰ্বৰ দৰেই একেই তীক্ষ্ণ দৃষ্টিৰে সুধিলে প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাকে। পলাশ এইবাৰ আচৰিত নহল। প্ৰচ্ছায়াই যে তাৰ বিষয়ে কোৱা নাই¸ সেয়া হব নোৱাৰে। কিন্তু তেও তাৰ মুখৰ পৰা শুনিব খোজে। খুজিবই¸ জীয়েকৰ ভবিষ্যতৰ কথা আছে। মনতে হাঁহিলৈ একেই নম্ৰতাৰে কৈ থাকিল।
‘ বৰ্তমান মই তাত চেলচ্ এণ্ড মাৰ্কেটিঙ মেনেজাৰ হিচাপে আছো। দৰমহাও বেছি নাপাও। সাতাইশ হাজাৰ পাঁচশ টকা পাও কাটি কুটি। ঘৰভাৰা দি মাহটো চলাৰ পিছত একৈশ বাইছ হাজাৰ থাকেগৈ।’

‘ মদ-ভাং¸ চিগাৰেট খোৱা?’
‘ ওহো। মদ-ভাং¸ চাধা¸ চিগাৰেট¸ বিৰি¸ আফিং¸ গাঞ্জা¸ জৰ্দাপাণ একো নাখাও। চকলেট খাও মাউথ ফ্ৰেছ কৰিবলৈ।’
সামান্য হঁহাৰ দৰে কৈ উঠিছিল সি। তাৰ মনত পৰিছিল¸ বহুদিন আগতে পঢ়া বাংলা গল্পএটাৰ বদমাছ নামৰ চৰিত্ৰটোৱেও এনেকৈয়ে উত্তৰ দিছিল। মাথো তাৰ পৰিবেশটো বেলেগ আছিল আৰু পলাশৰ বেলেগ।
‘ আগতে খাইছিলা নেকি?’
হঠাতে প্ৰচ্ছায়াৰ মাকে সুধিলে এইবাৰ।
আকৌ হাঁহিলে সি। কলে¸
‘ খুড়ী¸ আমাৰ ঘৰত মদ বৰ্জিত। কোনেও আজিলৈকে মুখত দি পোৱা নাই। আমি বেয়াবস্তু বুলি ঘিন কৰো। আজিলৈ মদ খোৱা নাই। আৰু ভবিষ্যতলৈও নিনিও। মই একোৱেই লুকুৱা নাই। সকলো কৈছো প্ৰচ্ছায়াক।’

‘ সচাইনে? ’
এইবাৰ প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাকৰ মুখখন উচ্ছাসিত হৈ পৰিল। সি মদ-ভাং নাখাই বুলি মাজনীয়ে কৈছিল। এতিয়া তাৰ মুখতো নাখায় বুলি শুনি তেও সুখী হৈ পৰিল। অৱশ্যে সি যে চাধা চিগাৰেট নাখাই তাৰ প্ৰমাণ তেও ইতিমধ্যেই পাইছে। তাৰ পৰিস্কাৰ দাঁত আৰু গুলপীয়া ওঠযুৰিয়ে সেই উত্তৰ দি দিছে। 

‘ চোৱা¸ মাজনী আমাৰ খুউব মৰমৰ। আজিলৈ কেতিয়াও দুখ শব্দৰ সতেও চিনাকি হোৱা নাই। তাই তোমালোক দুয়ো দুয়োকে ভালপোৱা বুলি কৈছে। সেয়ে মাতিছো। কিন্তু তোমাৰ বিষয়েতো আমি একোৱেই নাজানো। ক’ত ঘৰ? কোন কোন আছে?’

পলাশে বুজিলে¸ তেখেতে তাৰ সবিশেষ জানিব বিছাৰিছে। হয়তো এইটোৱেই তাৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰশ্ন। এই উত্তৰটোৱেই হয়তো নিৰ্ধাৰণ কৰিব তেওলোকৰ মতামত। তেওৰ চকুলৈ চাই সি কৈ থাকিল।

‘ খুৰা¸ কামৰূপ জিলাৰ এখন গাঁৱত মোৰ ঘৰ। সাধাৰণ পৰিয়াল আমাৰ। দেউতা চৰকাৰী চাকৰিয়াল নাছিল। খেতি মাটিও নাছিল আমাৰ। সাধাৰণ চাকৰী এটা দেউতাই আমাৰ তিনিটা ভাই-ভনীক ডাঙৰ কৰিছে। চাৰিবছৰ আগতে ভন্টিৰ বিয়াখন হৈ গৈছে। এতিয়া মা-দেউতা¸ ভাইটি আৰু মই। ভাইটিয়ে এমবিএ কৰি ওচৰৰে কোম্পানী এটাত এচিষ্টেন্ট মেনেজাৰ হৈ কাম কৰি আছে। আৰু ময়ে গ্ৰেজুৱেচন কৰাৰ পিছত পিজিডিবিএম কৰি আজি ইয়াত আছেহি। কিন্তু হয়তো সদায় নাথাকিম। চৰকাৰী চাকৰী বিছাৰি আছো। এইখিনিতে কব খোজো¸ যদিও কোৱা অনুচিত¸ বৰ্তমান চিভিলছৰ প্ৰস্তুতি চলাই আছো।’ এইখিনিলৈকে কৈ উশাহ এটা ল’লে সি। এবাৰ দুজনৰ মুখলৈ চালে আৰু কলে¸
‘ হয়তো আপোনালোকে সন্দেহ কৰিছে¸ মই প্ৰচ্ছায়াক হয়তো সিমানখিনি সুখ দিব নোৱাৰিম। যিমান আপুনি দিছে। কিন্তু মই আপোনাক কথা দিছো খুৰা¸ কেতিয়াও তাইক দুখ পাব নিদিও।’

তাৰ উত্তৰ শুনি প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাক সুখী হৈছিল। সাধাৰণ ল’ৰাটোৰ স্পষ্টবাদিতাই হয়তো মানুহজনক মোহিত কৰি পেলাইছিল। কিন্তু পলাশৰ কথাবোৰ শুনি প্ৰচ্ছায়াৰ মাক বিশেষ সুখী নহল। সাধাৰণ ঘৰৰ গাঁৱলীয়া ল’ৰা বুলি তাৰ মুখতে শুনাৰ পিছতে তেওৰ মুখখন সামান্য ক’লা পৰি গ’ল। আৰু কিবা এটা প্ৰশ্ন সুধিব লৈছিলহে। তাৰ আগতেই প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাকে ভিতৰলৈ চাই চিঞৰি মাতি দিলে¸
‘ মাজনী¸ মাজনী ’

ভিতৰৰ ৰুমটোতে প্ৰচ্ছায়া¸ প্ৰত্যাশা দুয়ো কথাবোৰ শুনি আছিল। পলাশৰ উত্তৰবোৰ শুনি প্ৰচ্ছায়াৰ মুখখন উজলি উঠিছিল। মিচিকিয়াই তাই ভুমুকিয়াই চাব খুজিছিল। প্ৰত্যাশাই বায়েকৰ কান্ধত ভেজা দি বায়েকক চিকুটি জোকাইছিল। কৃটিম খঙত বায়েকে ভনীয়েকলৈ চাইছিল। হঠাতে দেউতাকে মতাত প্ৰচ্ছায়া ওলাই আছিল। বায়েক অহা দেখি প্ৰত্যাশাও পিছে-পিছে সোমাই আহিল। পিছৰ কথাবোৰ তায়ো জানিব খোজে।

‘ পাপা¸ মাতিছিলা…’
আজলী ছোৱালীৰ দৰে প্ৰচ্ছায়াই দেউতাকৰ কাষলৈ আহিছিল।

‘ মাজনী¸ মোৰ ফালৰ পৰা তোমালোকৰ ৰিলেচনক গ্ৰীণ চিগনেল দি দিলো দেই। এতিয়া মাক সোধা। মায়ে বা কি কয়!’
‘ মইনো কি কম! তাইৰ ভালেই আমাৰ ভাল।’
এইবাৰ মাকেও কৈ দিলে।

প্ৰচ্ছায়াই এইখিনিলৈকেই যেন বাট চাই আছিল। দেউতাকৰ ডিঙিত মেৰিয়াই তাই কৈ উঠিল¸
‘ থেংকিউ পাপা।’
তেনেকৈয়ে থাকি তাই তাৰ চকুলৈ চাই থাকিল।

পলাশৰ ভাল লাগিছিল। লাজো লাগিছিল। ইমান সহজেই সিঁহতৰ সম্পৰ্কতো মানি লব বুলি সি কল্পনাও কৰা নাছিল। 

‘ আজিৰ পৰা মই আপোনাক জিজু বুলি মাতিমদেই।’
হাঁহি হাঁহি তাৰ কাষলৈ আহি প্ৰত্যাশাই কৈ দিলে। হঁহাৰ দৰে কৰি সিয়ো মুৰ দুপিয়ালে। ইমানপৰে সি পাহৰিয়ে পেলাইছিল যে এইখন ঘৰতে প্ৰত্যাশাও থাকে। হঠাতে মনত পৰি তাইৰ চকুলৈ চালে সি¸ ক’ৰবাত বাৰু তাইৰ চকুৰ কোণত বিষাদ লুকাই আছে নেকি! একেখন ঘৰৰে এজনী ছোৱালীৰ প্ৰেমক প্ৰত্যাখ্যান কৰি আন এজনীৰ প্ৰেমৰ বাবে আহিছিল সি। মূহুৰ্তলৈ তাৰ মনটো সেমেকি উঠিছিল। কিন্তু তাইৰ চকুত তেনে একো দুখ নেদেখিলে সি। 
প্ৰত্যাশা বুদ্ধিমতী। তাই জানে ক’ত কেনেকৈ আবেগবোৰ লুকুৱাব লাগে। হাঁহি হাঁহি আকৌ কলে তাই¸
‘ জিজু¸ আপুনি কিন্তু বাক কেতিয়াও কষ্ট নিদিবদেই। নহলে কিন্তু আপোনাৰ ঘৰলৈ গৈ মই এমাহলৈকে থাকিম।’
মুখৰ পৰা ঘপকৈ ওলাই যোৱা কথাষাৰলৈ মন কৰি অলপ থমকিল তাই। পাৰিব জানো সচাকৈ তাৰ ঘৰত এমাহ থাকিব। পিছ মূহুৰ্ততে আকৌ হাঁহিটো মুখত লৈ হাতখন আগবঢ়াই দি ক’লে তাই¸
‘ প্ৰমিজ কৰক¸ বাক কেতিয়াও দুখ নিদিও বুলি।’

পলাশে লাহেকৈ হাঁহিলে। প্ৰত্যাশাৰ প্ৰতি ভাতৃবৎ স্নেহ উথলি উঠিছিল তাৰ। তাইৰ হাতৰ তলুৱাত হাতখন ৰাখি সিয়ো কৈ উঠিল¸
‘ প্ৰমিজ কৰিছো মাইনা¸ প্ৰচ্ছায়াক কেতিয়াও অকণো দুখ পাব নিদিও।’

প্ৰচ্ছায়া সুখী হৈছিল। ভনীয়েকৰ লগত পলাশৰ কথা-বতৰাবোৰ শুনি তাই হাঁহি-হাঁহি চাই আছিল। কোঠাটোত সিঁহত তিনিওটাৰ বাহিৰে কোনো নাছিল। বিছৰা প্ৰশ্নখিনিৰ উত্তৰ পোৱাৰ পিছত সুখী হৈ প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাক উঠি গৈছিল। বহুদেৰি কথা পতাৰ পিছত মাকে চাহ বনাবলৈ উঠি গৈছিল। প্ৰত্যাশাই উঠি আহি বায়েকৰ ডিঙিত সাবতি ধৰিছিল। তাই ভাবিছিল¸ দেবাশীক তায়ো এটা সুযোগ দিব। তাইৰ ভাল বন্ধুজন হয়তো প্ৰেমিক হব পাৰে। অন্তঃত সম্পৰ্কৰ এই বোজাটো পাতলাবলৈয়ে এতিয়া তাইকো যে কাৰোবাৰ প্ৰয়োজন।

---

‘ পলাশ শুনানা¸ পাপাই তোমালোকৰ ঘৰৰ মানুহক এদিন আহিবলৈ কৈছে।’
এদিন সন্ধিয়া প্ৰচ্ছায়াই কৈছিল তাক। মাক-দেউতাকেই তাইক কৈছিল কবলৈ। আজিকালি তেওলোকৰ সি নিজৰ ল’ৰাৰ নিচিনাই। মাথোন শোৱেহে তলৰ নিজৰ ৰুমটোত। খোৱা-বোৱা সকলো সিঁহতৰ ঘৰতেই। সি ইচ্ছা কৰা নাছিল। টান পাইছিল জানোচা¸ কোনোবাই কিবা কয়। কিন্তু তাইৰ দেউতাকৰ মৰমৰ ধমকত বাধ্য হৈ পৰিছিল সি। বিয়াখন হবই যেতিয়া লোকৰ কথালৈ কাণ দিয়া মানুহ তাইৰ দেউতাক নহয়। খুউব ভাল লাগে প্ৰচ্ছায়াৰ। খুউব সুখী হয় তাই। প্ৰচ্ছায়াৰ ভাৱ হয়¸ যদি পৃথিবীৰ সকলোবোৰ মাক-দেউতাক তাইৰ পাপাক আৰু মাকৰ দৰে হ’লহেতেন! কিমান যে ভাল হলহেতেন! লীমালৈ মনত পৰি দুখ লাগে তাইৰ। তাই অনুভৱ কৰে¸ তাই যেন পৃথিবীৰ আটাইতকৈ লাকী ছোৱালী। তাইৰ মন বুজা ¸ সুখ ক’ত চাব জনা পাপাক¸ মাক¸ বান্ধবীৰ দৰে মৰমৰ ভনীয়েক আৰু পলাশৰ দৰে প্ৰিয়জন থকাৰ পিছত কোনো যুবতীয়েই দুখী হ’ব নোৱাৰে।

‘ অই’ কিবা কোৱা।’
সি মনে-মনে ৰোৱা দেখি আকৌ ক’লে তাই।

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ তুমিতো জানা¸ ডাঙৰ নহলেও ঘৰ এটা সাজি আছো। ওলাবলৈ অলপ বাকী আছে। সেইটো নোলোৱালৈকে মাক¸ দেউতাক কবলৈ অলপ অসুবিধা। জানোচা ভাবেই¸ ইস ঘৰ ওলোৱাই নাই। সি নিজৰ বিয়াৰ কথাহে ভাবে। তাৰেপৰি চাগে তেওলোক অহাৰ পিছত নিশ্চয় পাপাও যাব খুজিব আমাৰ ঘৰলৈ। কিন্তু পুৰণি ঘৰটোত বহুৱাবলৈ মা-দেউতাৰ লগতে মোৰো বেয়া লাগিব দিয়াচোন।’
অলপ ৰৈ আকৌ ক’লে সি¸ 
‘ পূজালৈ ৰৈ দিও দিয়া। তিনিটা মাহহে আৰু।’

কি কব প্ৰচ্ছায়াই। এই সহজ সৰল মনটোৰ বাৰে-বাৰে প্ৰেমত পৰে তাই। অাপোন মানুহৰ ওচৰত তাৰ অকণো লুকঢাক নাই।

‘ হব দিয়া। পাপাক বুজাই ক’ম মই।’
তাৰ হাত এখন দুহাতৰ মাজত লৈ কয় তাই। 

‘ থেংকিউ।’
মৰমেৰে সি তাইলৈ চাই থাকিল। তাইৰ গভীৰ চকুযুৰিত বাৰে-বাৰে হেৰাই যোৱাৰ মন গৈছিল। তাৰ মন গৈছিল অবাধ্য হৈ পৰা সমুখৰ চুলিখিনি ঠিক কৰি দিবলৈ। কিন্তু মানুহবোৰৰ সমুখত লাজ লাগিছিল। 

‘ অই’ সকলো প্ৰেমিক প্ৰেমিকাই ফুৰিব যায়। তুমিহে মোক কলৈকো নিনিয়া। এতিয়াটো মা-পাপায়ো পাৰ্মিচন দিছে।’
হঠাতে হাঁহি মাৰি কৈ উঠিল তাই। তাইৰ মন গৈছিল তাক জোকাবলৈ। এনে নহয় যে সি তাইৰ লগত একেবাৰে নাযায়। একেলগে অফিচলৈ অহা-যোৱা কৰে। প্ৰায়েই দুয়োটাই চিনাকি ৰেষ্টুৰেন্টখনত বহে। কথা পাতে¸ হাঁহে। কিন্তু কথাবোৰ শেষ নহয়।

‘ কলৈ যাবা কোৱা?’
এইবাৰ তাইৰ হাত দুখন নিজৰ হাতৰ মাজত লৈ তাইৰ চকুলৈ মৰমেৰে চাই সুধিলে সি¸

‘ তুমি যলৈকে নিয়া পাৰ্ক বা মুভি…’
‘ নিম দিয়া। প্ৰতি উইকেণ্ডত তোমাৰ লগত লংড্ৰাইভত যাম। ৰেষ্টুৰাত খাম¸ ভাল চিনেমা এখন চাম। কিন্তু …কিন্তু…বিয়াৰ পিছত।’
কৌতুকেৰে কলে সি।

‘ এতিয়ানো কিয় নিনিয়া?’
হাঁহি উঠিল তাই
‘ মোৰ লাজ লাগে অ’।’
‘ কিয়? মোৰ লগত যাবলৈ লাজ? নে লোকে প্ৰেমৰ কথা গম পাই বুলি লাজ?’
‘ এটাও নহয়। মৰমী পত্নীক লগত লৈ ফুৰাৰ সুখ প্ৰেয়সীক লৈ ফুৰাতকৈ যে বহুখিনি বেছি। তাতে কেনেবাকৈ তোমাৰ মা-পাপাই গম পালে কি ভাবিব কোৱাচোন। তেওলোকৰ বিশ্বাসকনো কিয় আঘাট কৰো।’

‘ হমম। বুজিছো দিয়া মা-পাপাই গম পালে বেয়া পাব বুলি ভয় কৰা।’
আকৌ জোকালে তাই।

‘ চোৱা¸ তোমাৰ সতে একেটা কেম্পাছতে আছো। মন গলেই দেখাপাও তোমাক। মন  গলেই কথা পাতিব পাৰো। আৰু কিয় লাগে বেলেগে সময়।’

‘ হলেও এনেকৈ প্ৰেম হয় নেকি?
কৃটিম খঙেৰে চালে তাই। হাঁহি দিলে সি। 
‘ প্ৰেম মানেই পাৰ্কৰ সন্ধিয়া নহয়
নহয় চিনেমা হ’লৰ আন্ধাৰ চুক
প্ৰেমে দাবী নকৰে ৰেষ্টুৰেন্টৰ সুস্বাদু আহাৰ
অয়ো ৰুমৰ নিবিড় মূহুৰ্তও নহয় প্ৰেমৰ প্ৰকাশ
প্ৰেম থাকে বুকুৰ মাজত
প্ৰেমে বিচাৰে হিয়াৰ উত্তাপ
প্ৰেম মানেই সততাৰ আকাশ
প্ৰেম মানেই এসাগৰ বিশ্বাস।’
কবিতা মতাৰ দৰে মাতোতে তাৰ মাতটো সামান্য ডাঙৰকৈ ওলাল। ওচৰতে বহা টেবুলখনৰ ল’ৰা-ছোৱালীহালে হাঁহি-হাঁহি সিঁহতলৈ চাই আছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ লাজ লাগিছিল। তাৰ চকুলৈ চাই অভিমানৰ সুৰেৰে কৈ উঠিল তাই¸

‘ হব¸ কথাৰে তোমাক বলে নোৱাৰো।
হাহে তাই। প্ৰচ্ছায়াই জানে¸ সময়ৰ তাৰ নাটনি। কোম্পানীৰ চাকৰীত দিনটো ঘুৰি কাম কৰাৰ পিছত দুঘন্টামান পঢ়েগৈ।তাৰ পিছত তাইৰ সতেও কথা পাতে। বন্ধপালেই ঘৰলৈ দৌৰি যায়। তাই বেয়া নাপায়। দায়িত্ববোধখিনি ভাল লাগে। 

‘ অই’ বুজিলো বাৰু। পিছত তুমি মোৰ লগত পাৰ্ক যাবা¸ ৰেষ্টুৰা¸ মুভি¸ লংড্ৰাইভো যীবা। মোৰ লগত মন্দিৰ যাবানে নোযোৱা?’
‘ ওহো ’
‘ কিয়? ’
‘ মোৰ বাবে মন্দিৰৰ দেবী তুমিয়েই। আৰু কিয়নো লাগিছে কোনো বিগ্ৰহৰ পূজা।’
‘ ধেৎ ¸ কিয় তেনেকৈ কিয় কৈছা? ভগবানে বেয়া পাব। মানুহক দেবীৰ আসনত ৰাখিব নাপায়।’
‘ পালে পাওক। কিনো মিছা কথাটো কলো। তুঝমে ৰব দিখতা হে য়াৰা মে ক্যা কৰু।’
হাঁহি দিয়ে সি।

প্ৰচ্ছায়াৰ ভাল লাগে। খুউব সুখী তাই। ইশ্বৰক মন্দিৰত নহয়¸ মানুহৰ মাজতহে বিচাৰে সি। ভিক্ষাৰীবোৰ দেখিলে যেতিয়া মানুহবোৰে মুখ ঘুৰাই দিয়ে¸ কাষলৈ গৈ সি সোধে কিবা খালেনে নাই। তাইৰ লগত আহোতেও কেইবাদিনো পঞ্চাশ এশটকালৈকে দি তাইৰ পৰা গালি খাইছে সি। কিন্তু তাৰ ভ্ৰক্ষেপ নাই। 

---
আগলৈ -

Bad boy ঃ 32

Unknown

                             [ বত্ৰিশ ]



পুৱাৰে পৰা প্ৰচ্ছায়াৰ মনৰ মাজত ধুমুহা এজাক বলিছিল। এনে হোৱাৰ কথাটো নাছিল। কিয় বাৰু তাই ইমান দূৰ্বল হৈ পৰিছিল। তাই বাৰু নজনাকৈয়ে তাক ভালপাই পেলালে নেকি! আগতে দেখোন কাহানিও এনেকৈ দূৰ্বল হোৱা নাছিল। মাকে কোনোবা ল’ৰাই চাবলৈ অহাৰ কথা কওতেই কিয় তাইৰ বুকুত ধুমুহা আহিছিল। 
য়েছ¸ তাই নিবিচৰাকৈয়ে হিয়াত সোমাই গ’ল সি। উত্তৰটো মূহুৰ্ততে বিবেকে দি দিয়ে তাইক। চাগে এনেকুৱাই হয়¸ যেতিয়া কাৰোবাৰ দৰ্শন¸ চিন্তা-ধাৰনাত আকৃষ্ট হয়¸ নিবিচৰাকৈয়ে বুকুৰ একোণত তেও স্থান দখল কৰি লয়। হুমুনিয়াহ এটা ওলাই আহিছুল প্ৰচ্ছায়াৰ। সংকোচৰ পাৰ ভাঙি হিয়াৰ বতৰা দিওতেও সি পোনপটীয়াকৈ একো নকলে। ঠেলি দিলে তাইলৈ সিদ্ধান্ত। 
‘ মই মাথো তুমি সুখী হোৱাটোৱে বিছাৰো।’
কথাষাৰে বাৰে-বাৰে আমনি কৰি থাকিল তাইক। তথাপিও নিজক চম্ভালি কাকোৱেই বুজিবলৈ নিদিলে। সময়বোৰ আগুৱাই অহাৰ লগে-লগে বুকুৰ ঢপঢপনি বাঢ়ি আহিল। পৰীক্ষা দি উঠি ৰিজাল্টৰ সময় হৈ অহাৰ লগে-লগে পৰীক্ষাৰ্থী উদ্দিগ্ন হৈ পৰাৰ দৰে তায়ো উদ্বিগ্ন হৈ পৰিছিল। 

‘ অ’ মাজনী¸ এইযোৰ পিন্ধচোন।’
মাকে তাইক সেউজীয়া কাপোৰযোৰ উলিয়াই দিছিল। এমোকোৰা হাঁহি মুখত লৈ মাকে উলাহেৰে কামবোৰ কৰিছিল। ধুনীয়া দ্ৰয়িং ৰুমটো আগদিনাই নতুনকৈ সজাই থৈছিল। অকলেই মানুহঘৰক খুৱাবলৈ বিধে-বিধে জলপান প্ৰস্তুত কৰিছিল। যেন ভাগৰ লগা নাছিল তেওৰ। বহুদিনৰ পৰা আশা কৰি থকা বৰ জীয়ৰীৰ বিয়াৰ প্ৰাৰম্ভিক অনুস্থানটো জাক-জমকীয়াকৈ কৰিবলৈ মানুহজনী তৎপৰ হৈ পৰিছিল। ল’ৰাটো দেখাই শুনাই ভাল¸ চাকৰীও ভাল। বংশ মৰ্য্যদা থকা পৰিয়ালৰ। ফটোত দেখিছিল তেও¸ যেন সাইলাখ কোনোবা চিনেমাৰ নায়কৰ দৰে চেহেৰা। এনে এজন জোৱাই পাবলৈকেতো সকলোৱে কণ্যাৰ মাক-বাপেকেই আশা কৰি থাকে। মাক নিশ্চিত আছিল¸ প্ৰচ্ছায়াই যদিও ফটো চাবলৈও ইচ্ছা কৰা নাছিল¸ নিশ্চয়কৈ সন্মতি দিবই দিব। তেও বাৰে-বাৰে প্ৰচ্ছায়াৰ ৰুমলৈ আহি ইটো সিটো দিহা দি আছিল। যাতে জীয়েকজনী সকলোতকৈ আকষৰ্ণীয় হৈ পৰাত একো খুট নৰয়। 

পুৱাৰে পৰা প্ৰত্যাশাৰ মনটোও অলপ কেনেবা লাগি আছিল। বায়েকক চাবলৈ লৰাজন আহিববুলি গম পোৱাৰ পিছৰে পৰা তাইৰ ভাগি যোৱা মনটোৱে যেন আকৌ অশান্ত হবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। লুকাই চুৰকৈ বাৰে-বাৰে বায়েকলৈ চাইছিল তাই। ক’তা যিখিনি উৎসাহ বায়েকৰ চকুত থাকিব লাগিছিল¸ সেয়া দেখোন নাছিল। বায়েকৰ যদি বিয়া হৈ যায় পলাশে বাৰু তাইক গ্ৰহণ কৰিবনে! নে আকৌ আন কিবা দোহাই দি আঁতৰি থাকিব! ওহো¸ এয়া পাপ। এবাৰ মনেৰে ভিনদেউ বুলি মানি লব খোজাৰ পিছত আন ৰূপত ভাবিব খোজাটো সাংঘাতিক পাপ।

এঘাৰটামান বজাত মানুহঘৰ আহিছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাকে পদুলি মুখৰ পৰা আদৰি অনাৰ দৰে আগবঢ়াই আনিছিল। মাক ব্যস্ত হৈ পৰিছিল। লীমাই পৰ্দাৰ ফাকেৰে ল’ৰাটোলৈ চাই অাহি প্ৰচ্ছায়াৰ কাষত কৈ উঠিছিল¸
‘ ঐ¸ ল’ৰাটো বৰ হেণ্ডচামদেই। তই বৰ লাকী অ’।’
‘ ধুনীয়া পুতলা এটা হলে জানো লাকী হব পাৰি¸ যদি প্ৰাণ নাথাকে।’
কওনকওকৈ প্ৰচ্ছায়াই কৈ দিছিল। লীমা আঁতৰিত হৈ পৰিছিল। সন্দেহৰ চাৱনি এটাৰে প্ৰচ্ছায়ালৈ চাই সুধিছিল¸
‘ তাৰমানে …পলাশ ইয়াৰ কাৰণ…।’
একো নকলে প্ৰচ্ছায়াই। মাথো মুখ খন ঘুৰাই উদাস দৃষ্টিৰে বাহিৰলৈ চাই ৰ’ল।

প্ৰচ্ছায়াক আগতেই দেখিছিল মানুহঘৰে। ল’ৰাটোৰো তাইক দেখি পচন্দ হৈ গৈছিল। এসময়ত দুয়োটাকে কথা পাতিবলৈ দি ভিতৰলৈ গুচি গৈছিল সকলোবোৰ। সেইখিনি সুযোগেই যথেষ্ট আছিল প্ৰচ্ছায়াৰ বাবে। ল’ৰাটোক কিবা কবলৈ সুবিধা নিদিয়াকৈয়ে কৈ দিছিল তাই।

‘ এক্সুৱেলি মোৰ কথা অলপ আছিল আপোনাৰ লগত। বিয়া হলেও চাগে কোনোদিনেই ভালপাব নোৱাৰিম আপোনাক।’

কিছুমান কথা বেছি কোৱাৰ প্ৰয়োজন নহয়। তেওলোকেও বুজিছিল। কোনোদিনেই উত্তৰ নহাৰ প্ৰতিশ্ৰুতিৰে তেও বিদায় লৈছিল।

প্ৰচ্ছায়া আঁচৰিত হৈছিল। হঠাতে তাইৰ মনলৈ ইমান সাহস ক’ৰ পৰা আহিছিল। মাক-দেউতাকে তেতিয়াও নতুন মিতিৰ লগত সম্বন্ধ গঢ়াৰ সপোনত উটি-ভাহি ফুৰিছিল। তাইৰ বেয়া লাগিছিল। কিন্তু কি কৰিব! তেওলোকৰ ভাললগা আৰু তাইৰ সুখী হোৱাৰ বাটটোযে ভিন্ন। 

হব খোজা সম্বন্ধটো ভাঙি হাঁহি এটা ওলাই আহিছিল প্ৰচ্ছায়াৰ। অবাক হৈ লীমাই চাইছিল তাইলৈ।

‘ প্ৰচ্ছায়া¸ তই সচাকৈয়ে তেওক ৰিজেক্ট কৰি দিলি!’
কথাটো যেন বিশ্বাসেই হোৱা নাছিল লীমাৰ। প্ৰচ্ছায়াই লাহেকৈ হাঁহিছিল।
কিন্তু এই সিঁহত দুজনীৰ বাহিৰে আন কোনেও গম নাপালে। 

প্ৰচ্ছায়াই ভাবিছিল¸ যদি কেনেবাকৈ মাক-দেউতাকে গম পাই¸ তাই সঁচা কথাটো কৈ দিব। কাইলৈ নহলেও দুদিন পিছত হলেওতো ল’ৰাৰ পৰিয়ালৰ মানুহে খবৰটো দিবই। কিন্তু তাৰ আগতে কথাবোৰ এবাৰ পলাশৰ লগত পাতি লোৱাটো অতি প্ৰয়োজনীয় বুলি ভাবিছিল তাই। আবেলি এটা সময়ত লীমাৰ লগত ওলাই আহিছিল তাই। মাক-দেউতাক ইতিমধ্যেই সুখী হৈ পৰিছিল ল’ৰাৰ পৰিয়ালক লগ পাই। হয়তো আকাংক্ষিত সুখবৰটোৰ অপেক্ষাই সপোন দেখিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল তেওলোকক। 

লীমাৰ ঘৰৰ পৰাই সন্ধিয়া প্ৰচ্ছায়াই ফোনটো লগাইছিল। কোঠাটোত সিঁহত দুজনীৰ বাবে কোনো নাছিল।

----
পলাশ তেতিয়া ঘৰতে আছিল। মনটো বেয়া হৈ থকাৰ বাবে কলৈকো ওলাই যাবলৈ তাৰ ইচ্ছা যোৱা নাছিল। এনেয়ে কিতাপখন লৈ শুই শুই পঢ়ি আছিল। 
প্ৰচ্ছায়াই ফোনকলটো দেখি পলাশ উচপখাই উঠিছিল। ধৰো-নধৰোকৈ সি ফোনটো ধৰিছিল। ‘হেল্ল’ সি জানিছিল¸ হয়তো তাই ভাল খবৰটো দিবলৈকে ফোন কৰিছিল। হয়তো ডেট ফিক্স হৈ গৈছে। হয়তো তাই সোনকালেই চাকৰীৰ পৰা ৰিজাইনো দি দিব। পলাশে ভাবিছিল¸ সোনকালেই সি ভাৰাঘৰ সলাব লাগিব। অসুবিধা নথকাহেতেন চাকৰীটোৱেই এৰি দিলেহেতেন। কিন্তু মজবুৰীৰ বাবে নিলকণ্ঠ হবলৈ বাধ্য।

‘ পলাশ¸ মই সেই ল’ৰাজনক ৰিজেক্ট কৰি দিলো।’
প্ৰচ্ছায়াই কৈছিল। তাইৰ মাতটো অভিমানী হৈ পৰিছিল। 

‘ হা …’
পলাশে নিজৰ কাণ দুখনকে বিশ্বাস কৰিব পৰা নাছিল।

‘ বুদ্ধু …যিটো ল’ৰাই প্ৰথম দিনাই এগৰাকী অচিনাকী গাভৰুক জীৱনৰ দস্তাবেজ লিখি দিবলৈ সাহস কৰিছিল¸ সেইটো ল’ৰাই চিনাকী ছোৱালী এজনীক সেই সঁচা কথাটো কবলৈ সাহস কিয় কৰিব নোৱাৰিলে?’
তাই হাঁহি দিছিল।
কি কব পলাশে! সি এতিয়া হাঁহিবই নে কান্দিব একো ভাবি পোৱা নাছিল। তাৰ দুগাৰেৰে বৈ অহা লুনীয়া পানীখিনিয়ে ওঠ স্পৰ্শ কৰোতেহে সি গম পাইছিল¸ যে সি কান্দিছে। সচাকৈয়ে চকুপানীবোৰো অাঁচৰিত। দুখতো সংগ দিয়ে আৰু সুখতো।
প্ৰচ্ছায়ায়ো বুজিছিল। তাই অনুভৱ কৰিছিল তাৰ মনৰ অৱস্থাটো। আকৌ এবাৰ খিলখিলাই হাঁহি দিছিল তাই।

‘ অই’ শুনা¸ তুমিতো কব নোৱাৰিলাই। কিন্তু ময়েই কৈ দিলো। এতিয়াতো কোৱা। নে এতিয়াও নোকোৱা!’
কথাখিনি কৈ প্ৰচ্ছায়া অলপ ৰ’ল। কিবা কও কও বুলিয়ো পলাশৰ কথা ওলাই নাহিল। লাহেকৈ হাঁহিলে প্ৰচ্ছায়াই। তাইৰ বিৰাট ইচ্ছা হৈছিল¸ এই মূহুৰ্তত তাৰ মুখখন চাবলৈ। সি চাগে কান্দিছে। আৰু ৰব নোৱাৰিলে তাই। আকৌ কৈ দিলে¸

‘ প লা শ¸ তুমি নোকোৱা যদি মই কও প্ৰথমে¸ …আই …আই…।’
‘ আই লাভ ইউ প্ৰচ্ছায়া। আই লাভ ইউ ফ’ৰ এভাৰ। আই কান্ট লিভ ৱিডাউট ইউ।’

‘ আই লাভ ইউ টু। অই¸ কালি লগ পাম তোমাক। সোনকালে আহিবা।’
হাঁহি হাঁহি ফোনটো ৰাখিছিল তাই।
আনন্দৰ সীমা নাছিল পলাশৰ। ফাঁচিকাঠত ওলমোৱা আচামীক হঠাতে মুক্তি দি পুৰস্কৃত কৰাৰ দৰে অনুভৱ হৈছিল তাৰ। অৱশেষত তাৰ জীৱনলৈও বৰষা আহিছিল। ৰামধেনুৰ সাতো-ৰঙেৰে তাৰ জীৱনটোও ৰঙীয়াল হৈ পৰিছিল। আপোন মানুহবোৰক শুভ সংবাদটো দিবলৈ মন গৈছিল পলাশৰ। প্ৰচ্ছায়াৰ প্ৰেম তাৰ বাবে কহিনুৰতকৈ কোনোগুণে কম নাছিল। প্ৰথমে বৈশ্যদালৈকে ফোন কৰাৰ কথা ভাবিছিল সি। প্ৰথমৰে পৰা বৈশ্যদায়েই সিঁহতৰ যুটিটোলৈ বেছিকৈ আশা কৰিছিল।

‘ হেল্ল¸ পলাশ ক 
দুবাৰ ৰিং কৰাৰ পিছত বৈশ্যদাই ফোনটো ধৰিছিল। 

‘ বৈশ্যদা¸ শুনকনা সাংঘাটিক ভাল খবৰ এটা আছে।’
পলাশ উৎসাহিত হৈ পৰিছিল।
‘ লটাৰীত এক ক্ৰোড় টকা পালি নেকি?’
ধেমালিতে বৈশ্যদাই সুধিছিল।
‘ ওহো¸ তাতোকৈয়ো বেছি। চি লাভচ্ মি।’
‘ হোৱাট?? সঁচাইনে?
যেন বিশ্বাসেই নহল বৈশ্যদাৰ। 
‘ সচাকৈয়ে বৈশ্যদা। তাই এইমাত্ৰ নিজেই কলে মোক। ’
পলাশ উৎসাহিত হৈ পৰিছিল।

‘ বহুত বহুত অভিনন্দন ভাই। এতিয়া তোৰ মুখত নুশুনো। কাইলৈ একেলগে দুয়োটাৰ মুখৰ পৰা শুনিহে বেছি মজা লাগিব।’
বৈশ্যদাই হাঁহি দিছিল। পলাশৰো ভাল লাগিছিল। ফোনটো ৰাখি ভাবিছিল কাক জনোৱা ভাল হব আৰু। ভায়েকৰ আগত কবলৈয়ো ৰৈ গ’ল। তাক কোৱাৰ পিছত মাক-দেউতাক¸ ভনীয়েক সকলোৱেই জানি যাব। লাজ লাগিল তাৰ। সিঁহতৰ বংশলৈ বোৱাৰী হিচাপে আহিবখোজা ছোৱালী চাগে প্ৰচ্ছায়াই প্ৰথম। এমোকোৰা হাঁহি মুখত লৈ বাহিৰলৈ ওলাই আহিল সি। কাইলৈ আগতে এবাৰ প্ৰচ্ছায়াক লগ পাই লওক¸ তাৰ পিছতো লাহে-লাহে কব ঘৰত।

পলাশ আৰু প্ৰচ্ছায়াৰ মিলনত আটাইতকৈ বেছি সুখী হৈ পৰিছিল বৈশ্য। অৱশেষত দুয়োটা যে মিলিলগৈ। মাজতে ভয়েই হৈছিল। দুয়োটা লগ নালাগিব বুলি। 

*****

‘ গুড মৰ্ণিং মাই প্ৰিঞ্চেছ। চকু মেলি চোৱাৰ লগে-লগেই দেখিবা ধুনীয়া পুৱাটোৱে তোমাক আদৰণি জনাব।’
প্ৰথমবাৰৰ বাবে পোনপটীয়াকৈ প্ৰচ্ছায়ালৈ মেছেজটো পঠিয়াইছিল পলাশে। সাৰ পাই বিচনাৰ পৰা নমাৰ আগেয়েই মেছেজটো পঠিয়াই এখন্তেক বহি ৰৈছিল সি। ভেন্টিলেনৰ ফাকেৰে পুৱাৰ কোমল পোহৰ কোঠাটোলৈ সোমাই আহিছিল। বাহিৰৰ পৰা চৰাইৰ খিচিৰ-মিচিৰ মাতবোৰ ভাহি আহিছিল। এমোকোৰা হাঁহিৰে পলাশ উঠি আহিছিল। ঘৰৰ পিছফালে মিঠা কৰদৈ এজোপা আছে। তাতে বিভিন্ন চৰাইবোৰ কৰদৈ খাবলৈ আহে। পাকঘৰৰ মাৰলিত ওলোমাই ৰখা পাঁৰৰ বাহটোৰ পৰা পাৰকেইটা উৰি আহি ৰুণ দি আছিল।চোতালত মাকে চটিয়াই দিয়া এমুঠি চাউল খাবলৈ চো মাৰি তাৰে দুটা নামি আহিছিল। দেউতাক চাগে গোহালিত। গৰু-চাগলীকেইটাই দৰ্জাখন খোলাৰ লগে-লগে হুৰমুৰাই ওলাই আহিছিল। 
মনটো ভৰি পৰিছিল তাৰ। এয়াইতো চিৰাচৰিত গাঁৱৰ মনোমোহা পৰিবেশ। বহুদিনৰ মুৰত হঠাতে ৰাতিপুৱাটোক নতুনকৈ চাবলৈ মন যায় তাৰ। এদিন এনেকৈ পুৱা এটাত প্ৰচ্ছায়াই এইঘৰখন শুৱনি কৰিবহি। প্ৰচ্ছায়ালৈ মনত পৰাৰ লগে-লগে উদ্দিগ্ন হৈ পৰে সি। সোনকালেই অফিচলৈ গৈ পোৱাৰ ইচ্ছাত সোনকালেই  দমকলৰ পাৰতে গা ধোৱে। কাপোৰসাঁজ পিন্ধি সাজু হৈ বাৰে-বাৰে ঘড়ীটোলৈ চাই থাকে। 

শুই উঠিয়েই মেছেজটো পাই মনটো ভাল লাগি গৈছিল প্ৰচ্ছায়াৰ। ডিজিটেল আখৰকেইটা এনেয়ে এবাৰ চুই চাইছিল তাই। কি যাদু আছে এই ল’ৰাটোৰ¸ যে তাৰ বাবে তাইৰ হিয়াখন ইমান উদ্বাউল। বিচনাৰ পৰা নমাৰ আগতে ৰিপ্লাই কৰে তাই¸ ‘ গুড মৰ্ণিং মাই দিয়েৰ। আইম এগাৰলি ৱেইটিং টু চি ইউ।’ লিখি উঠি লাজ লাগি গ’ল প্ৰচ্ছায়াৰ। লাজ-লাজকৈ মিচিকিয়ালে তাই। 

চাগে এনেকুৱাই হয়¸ যেতিয়া হঠাতে প্ৰেম হৈ যায়। কাৰোবাক চিৰদিনৰ বাবে নিজৰ একেবাৰে আপোন কৰি লবৰ মন যায়¸ গোটেই পৃথিবীখনেই সলনি হৈ নতুন যেন লগা হয়। চবফালে সকলো ধুনীয়া হৈ পৰে। স্কুটিখন চলাই অফিচলৈ আহি থাকোতে প্ৰচ্ছায়াৰ ভাৱ হৈছিল¸ তাই যেন বহুত দিন লগ পোৱা নাই পলাশক। কোনো ৰূপকথাৰ অপ্সৰাৰ দৰে পাখি দুখন পিঠিত লগাই মুহুৰ্ততে উৰি যাবলৈ মন গৈছিল। আস¸ প্ৰেমৰ অনুভৱেই সচাকৈয়ে আচৰিত¸ ব্যাকুল আকাংক্ষাই মনটোক চুই থৈ যায়।

একেই গতি আছিল পলাশৰো। ঘৰৰ পৰা ওলোৱাৰ আগতে প্ৰচ্ছায়াৰ মেছেজটো পঢ়ি সি বাৰে বাৰে তাইৰ ফটোখনতে চুমা খাইছিল। ইশ্বৰে যেতিয়া দিয়ে বুকু উপচাই দিয়ে। প্ৰাপ্তিৰ আনন্দত তাৰ দুচকু চপচপীয়া হৈ পৰিছিল। প্ৰাপ্তিৰ চকুলোখিনি বহু দেৰিলৈকে নমচাকৈয়ে ফোনত হাতত লৈ বহি ৰৈছিল সি। এই আনন্দখিনিৰ উপভোগৰ সময়খিনি এনেয়ে এৰি দিয়া নাযায়। মাকে ভাত বাঢ়ি নমতালৈকে খিৰিকিৰ কাষতে বহি ৰ’ল হেঁপাহখিনিৰ সৈতে। সোনকালেই আহি নিৰ্ধাৰিত সময়তকৈ আগতেই অাহি গেটৰ ওচৰতে সি ৰৈ আছিল। দূৰৰ পৰাই তাইক দেখি তাৰ বুকুৰ ধপধপনি বাঢ়িছিল। তাই আহি তাৰ ওচৰত ৰৈছিল।

‘ হাই ’
লাজ লাজ চাৱনিৰে তাই তালৈ চাইছিল। 
‘ হাই ’
পলাশ চঞ্চল হৈ উঠিছিল। গাম্ভীৰ্য্যতাৰ আবৰণ দলিয়াই তাইৰ দুচকুৰ গভীৰতাত তাৰ হেৰাই যাবলৈ মন গৈছিল। 
মুখৰ ভাষাই যেতিয়া প্ৰকাশৰ শব্দ নেপাই¸  চকুৰ ভাষাই কথা পাতে হেপাঁহৰ। 

হঠাতে কোনোবাই ওচৰতে কৃটিম কাহি দিয়াত দুয়োটা উচপ খাই উঠিছিল। ৰাণী কেতিয়া আহি দুয়োটাৰে পিছফালে থিয় দিছিল¸ সিঁহত এটায়ো গম পোৱা নাছিল।

‘ খুউব ধুনীয়া লাগিছে একেলগে দুয়োজনক। পলাশদা¸ আপুনি কিন্তু সাংঘাতিক লাকীদেই।’
মিচিকিয়াই ৰাণীয়ে জোকাইছিল দুয়োটাকে। লাজতে প্ৰচ্ছায়াৰ গাল দুখন সেন্দুৰীয়া হৈ পৰিছিল। সকলো কথা ৰাণীবাক কালিয়েই তাই কৈ দিছিল। হাঁহি দিছিল পলাশে। 
‘ লাকীতো হয়েই ৰাণী¸ নহলে জানো প্ৰচ্ছায়াক পাও।’
‘ সোনকালে বিয়াখনলৈ অপেক্ষা কৰিলোদেই।’
হাঁহি এটাৰে কৈ আঁতৰি গ’ল তাই। 

পলাশ মুগ্ধ হৈ পৰিছিল। পৃথিবীৰ সকলোতকৈ লাকী মানুহজন তাৰ যেন অনুভৱ হৈছিল। দুগুণ উৎসাহেৰে কামবোৰ কৰি পেলাইছিল। দুপৰীয়া বৈশ্যদাই তাক নিজৰ অফিচলৈ মাতিছিল। সি জানিছিল। এমোকোৰা হাঁহি মুখত লৈ সি বৈশ্যদাৰ কেবিনত সোমাইছিল। তাক দেখি প্ৰচ্চায়া আকৌ এবাৰ চঞ্চল হৈ উঠিছিল।

‘ পলাশ আৰু প্ৰচ্ছায়া¸ মই বুজাব নোৱাৰো¸ মই কিমান সুখী হৈছো। কিন্তু এই মূহুৰ্তত অলপ দোমোজাতো পৰিছো¸ পলাশ¸ তোক মই ভনীজোৱাই বুলি ভাবো নে প্ৰচ্ছায়াক ভাই বোৱাৰী বুলি ভাবো?’
হাঁহি হাঁহি বৈশ্যদাই দুয়োটালৈ চাইছিল। প্ৰচ্ছায়া লাজতে মুচকচ গৈছিল।  তাই জানিছিল যে কথাবোৰ বৈশ্যদাই গম পাইছিল। তাইৰ বেয়া লগা নাছিল। ভালপোৱাৰ কথা কবলৈ কাৰো বেয়া লাগিবই নোৱাৰে। 

‘ সম্পৰ্কৰ যিয়ে নাম নিদিয়ক বৈশ্যদা¸ মৰমবোৰ সদায় একেই ৰাখিব।’
পলাশে মিচিকিয়াই কৈ উঠিছিল। হাঁহিটো মুখত লৈয়ে বৈশ্যদাই মুৰ দুপিয়াইছিল।

‘ মোৰ মৰম আৰু আশীৰ্বাদ সদায়ে তহঁতৰ লগত থাকিব। প্ৰচ্ছায়া…মোৰ মৰমৰ ভাইটোক তোমাৰ হাতত গতালো¸ মৰমেৰে সদায় আঁৱৰি ৰাখিবা। আৰু তোকো কলো¸ মোৰ এই ভন্টিজনীৰ মুখত যেন সদায় এই হাঁহিটো থাকে। এই দায়িত্ব তোৰ।’

‘ প্ৰচ্ছায়া মোৰ জীৱনৰ শ্ৰেষ্ঠ উপহাৰ বৈশ্যদা। তাই মোৰ উশাহ। মানুহে জানো নিজৰ উশাহক অনাদৰ কৰিব পাৰে। তাইৰ মুখৰ হাঁহিটোৰ বাবে সকলো কৰিম মই।’
বৈশ্যদাৰ কথা শুনি পলাশ আবেগিক হৈ পৰিছিল। হিয়াৰ আকুলতাৰে সি কৈ দিছিল। প্ৰচ্ছায়া মুগ্ধ হৈ পৰিছিল। বৈশ্যদা নথকাহেতেন চাগে দৌৰি গৈ তাৰ বুকুৰ মাজতে সোমাই পৰিলহেতেন তাই। মনৰ মাজতে কৈ উঠিল তাই¸
‘ ময়ো কথা দিছো পলাশ¸ কেতিয়াও তোমাৰ মুখলৈ হতাশা আহিব নিদিও।’
হঠাতে এটা আচৰিত কাম কৰি পেলালে প্ৰচ্ছায়াই। হাউলি বৈশ্যদাৰ ভৰিখন চুই কৈ উঠিছিল¸
‘ আশীৰ্বাদ কৰিব দাদা। আমাৰ যুগ্মজীৱন যেন মধুৰ হয়।’
প্ৰচ্ছায়াক দেখি পলাশো ৰৈ নাথাকিল। অন্তৰৰ শ্ৰদ্ধাখিনি উজাৰি দি সিয়ো পটকৈ হাউলি বৈশ্যদাৰ ভৰিখন চুই দিছিল। যেন কোনো বিগ্ৰহৰ সমুখত দুয়োটাই একেলগে সেৱা জনাইছিল। 

ক্ষনিকৰ বাবে বৈশ্যদা হতভম্ব হৈ পৰিছিল। হয়তো ইমানলৈ তেৱো ভবা নাছিল। তেওৰ মনটো হঠাতে উপচি পৰিছিল। 

‘ ঐ কি কৰিছ হব হব উঠ।’
দুয়োটাৰে মুৰত হাত ফুৰাইছিল বৈশ্যই। তেও অভিভূত হৈ পৰিছিল। এই ল’ৰা-ছোৱালীহালক মুৰৰ চুলি চিঙি হিয়া উজাৰি আশীৰ্বাদ দিছিল। 
ভাল হওক ইহঁতৰ। ভাল হওক।

বৈশ্যদাৰ কেবিনৰ পৰা সুখৰ মহানুভৱ লৈ পলাশ ওলাই আহিছিল। হৃদয়ৰ সাগৰৰ হেঁপাহৰ ঢৌবোৰে মধুৰ সপোন এটা ৰচি পেলাইছিল। তাৰ আনন্দৰ ঠিকনা নাছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ প্ৰেমে তাৰ জীপাল কৰি তুলিছিল। নিৰস জীৱনটোলৈ হঠাতে মায়া জাগিছিল। আনহাতে প্ৰচ্ছায়া! তাইৰতো জীৱনৰ বাবে সি শ্ৰেষ্ঠ উপহাৰ হৈ আহিছিল। 

---

‘ মাইনা¸ আহাচোন। ’
সন্ধিয়া ভনীয়েকক মাতি নিজৰ ৰুমলৈ লৈ আহিছিল প্ৰচ্ছায়াই। তাইৰ উচ্ছাস দেখি প্ৰত্যাশা কৌতুহলী হৈ পৰিছিল।
‘ কোৱা বা।’
বায়েকৰ ওচৰতে আহি বহিছিল প্ৰত্যাশা।

‘ মাইনা¸ আই নিড য়’ৰ হেল্প। এক্সুৱেলি আই লাভ হিম। ৱি প্ৰমিজড্ টু লিভ লাইফ ৱিথ ইচ্ছ আদাৰ। চ’ …।’
লাজুকী চাৱনিৰে চাই কৈ দিছিল প্ৰচ্ছায়াই। কিছুমান কথা অসমীয়াত কোৱাতকৈ ইংৰাজীত কবলৈ ভাল।

‘ হুম? কাক প্ৰমিজ কৰিলা তুমি?’
একো নুবুজাৰ দৰে প্ৰত্যাশালৈ বায়েকলৈ চাইছিল।
‘ ইউ ন’ হিম। পলাশ।’
প্ৰত্যাশাৰ হাতখন খামুচি ধৰিছিল প্ৰচ্ছায়াই। প্ৰত্যাশাৰ বুকুখন চিৰিংকৈ মাৰিছিল। শেষ আশাত অন্তিম গজালটো মাৰি বায়েকৰ কথাষাৰে তাইৰ বুকুত শেলে বিন্ধি যোৱাৰ দৰে গৈছিল। কষ্টকৈ হাঁহি এটা মুখত লৈ কৈছিল তাই¸

‘ কংগ্ৰেটছ বা। তুমি সচাকৈয়ে সঠিক ডিছিছন এটা ল’লা। কিন্তু …তেওলোকক কি কবা?’
কথাষাৰ মনত পৰি প্ৰত্যাশা চিন্তিত হৈ পৰিছিল। যদি সেইখন ঘৰেও ছোৱালী পচন্দ হোৱা বুলি জনাই¸ দেউতাক লাজত নপৰিবনে! বায়েকৰ দৰে ধুনীয়া ভাল ছোৱালী এজনীকনো কিদৰে অপচন্দ কৰিব পাৰিব তেওলোকে। এইবাৰ আশংকাটোৱে বাৰুকৈয়ে চিন্তাত পেলালে তাইক। কিন্তু তাইৰ সেই চিন্তা আঁতৰ কৰি বায়েকে হাঁহি দিছিল।

‘ ড’ন্ট ৱৰী। তেওলোকৰ ৰিজাল্ট একো নাহে।’
‘ মানে…তুমি ল’ৰাটোক কৈ দিলা! য়ু আৰ গ্ৰেট বা।’
‘ উম।’
হাঁহি হাঁহি প্ৰচ্ছায়াই সাবতি ধৰিলে ভনীয়েকক। 

কিন্তু প্ৰচ্ছায়াই ভবাৰ দৰে চাবলৈ অহা মানুহঘৰে খবৰ নিদিয়াকৈ থকা নাছিল। সেইদিনাই সন্ধিয়া দেউতাকৰ ফোনত ফোন আহিছিল ল’ৰাৰ দেউতাকৰ। যদি ছোৱালীৰ মনৰ মাজত কোনোবা আছিলেই মিছাতে মানুহ এঘৰক মাতি আহিব কোৱাৰ কি অৰ্থ আছিল। নম্ৰতাৰে কথাখিনি কৈ সিফালৰ মানুহজনে ফোন ৰাখিছিল। বাকৰুদ্ধ হৈ পৰিছিল প্ৰচ্ছায়াৰ দেউতাক। আদৰৰ বৰ জীয়ে যদি কাৰোবাক কথা দি থৈছিলেই¸ কিয় আগতে কোৱা নাছিল তেওলোকক। কিয় বিয়াৰ বাবে প্ৰস্তাব অহাৰ পিছত মানুহঘৰ আহিব খোজোতেও একো কোৱা নাছিল!
একো উত্তৰ বিচাৰি নাপায় তেও। ইচ্ছা কৰা হলে তেতিয়াই ফোন কৰি প্ৰচ্ছায়াক বা ঘৈনীয়েকক কব পাৰিলেহেতেন। কিন্তু নকৰিলে। সন্ধিয়ালৈকে মনটোক বুজাই ধৈৰ্য্য ধৰি থাকিল। সন্ধিয়া অফিচৰ পৰা আহি ড্ৰয়ি ৰুমতে চোখাখনত হেলান দি বহি পৰিল।আনকালে দেউতাকে আহিয়েই দুয়োজনীকে প্ৰথমে মাতে। কিন্তু আজি কাকোৱেই মাতিব মন নগল তেওৰ

‘ পাপা¸ আহিলা। যোৱা ফ্ৰেছ হৈ আহাগৈ। মই চাহ কৰোগৈ।’
দেউতাক অহা দেখি প্ৰচ্ছায়াই হাঁহি মাৰি কৈ উঠিছিল। 
‘ হমম। অ’।’
এবাৰ প্ৰচ্ছায়াৰ ফালে চাই লাহেকৈ উঠি গল দেউতাক।

সুযোগৰ অপেক্ষাত ৰৈছিল তাই। কথা আছিল¸ যেতিয়া মাক-দেউতাক দুয়োজনেই একেলগে বহিব¸ তেতিয়াই প্ৰথমে ভনীয়েকে লাহেকৈ কথাবোৰ উলিয়াব। যিমানেই সাহসী নহওক¸ নিজৰ প্ৰেমৰ কথা মাক-দেউতাকৰ আগত উলিয়াবলৈ লাজ লাগিছিল প্ৰচ্ছায়াৰ।
অৱশ্যে সেই সময়খিনি আহিছিল। কিন্তু ঘটনাটো তাই নিয়ন্ত্ৰণলৈ নিব খোজাৰ আগতে দেউতাকে কবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। 

‘ তেওলোকৰ ৰিজাল্ট আহিল। এই বিয়াখন নহবগৈ বুজিছা।’
গভীৰ দুখেৰে মানুহজনে কৈ উঠিছিল।
‘ কিইইই ’
প্ৰচ্ছায়াৰ মাক যেন আকাশৰ পৰাহে সৰি পৰিছিল। মাজনীক তেওলোকে কেনেকৈ ৰিজেক্ট কৰিব পাৰে! ইমানদিনৰ পৰাতো তেওলোকেই খুজি আছিল। কথাটো অহজমৰ দৰে ওলাই মানুহজনীৰ খঙলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল।

‘ কেনেকৈ ৰিজেক্ট কৰিব পাৰে তেওলোকে। মাজনীৰ দৰে ছোৱালী তেওলোকে এই গুৱাহাটীতে চাগে নাপায়। মই সুধিম বৰানীক। কিয় ভাবিছে তেওৰ ৰিলেটিভে। প্ৰপ’জেল আমি দিয়া নাছিলোতো!’
মাকৰ খংটো গৈ গৈ এইবাৰ কোনোবা বৰানীৰ ওপৰতে উঠিছিল।

‘ অণু …অণু¸ কথাবোৰ তুমি ভবাৰ দৰে হোৱা নাই। তেওলোকে আমাৰ ছোৱালীক ৰিজেক্ট কৰা নাই। তোমাৰ ছোৱালীয়েহে ল’ৰাক ৰিজেক্ট কৰিছে। দেউতাকে নিজেই কৈছে মোক¸ মাজনীয়ে হেনো কৈছিল কৌশিকক আন কাৰোবাক ভালপোৱা বুলি। কিন্তু এই কথাটো মাজনীয়ে আমাক আগতে নজনালে কিয়? আমি কি তাইৰ বেয়া চিন্তা কৰিলোহেতেন!’
গভীৰ দুখেৰে কথাবোৰ ওলাই আহিছিল। মাক মুক হৈ পৰিছিল। গিৰিয়েকৰ মুখত কথাবোৰ শুনি বাকৰুদ্ধ হৈ পৰিছিল। অৰ্ণৱৰ সতে সম্বন্ধটো ভাঙি যোৱাৰ পিছত তাই কাৰোৱেই সতে সম্বন্ধ কৰিব খোজা নাছিল। সেইবাবেই তেওলোকক সুখী কৰিবলৈ বিয়াত সন্মতি দি ল’ৰাটোক ৰিজেক্ট কৰি দিলে নেকি! কথাটো ভবাৰ লগে-লগে বুকুখন চিৰিংকৈ মাৰিল তেওৰ। এনেকৈ হলে দেখোন তাই আকোৱেই আপোন কৰিব নোৱাৰিব।

‘ হেৰি¸ তাই চাগে কাকোৱেই ভাল নাপায়। বোধহয় এতিয়াও বিয়াত বহিবলৈহে মন কৰা নাই।’
নিজৰ মনৰ আশংকা প্ৰকাশ কৰিলে মাকে।

‘ কিন্তু তাৰ বাবেই এনেয়ে আমাৰ আগত সন্মতি দিয়াৰ কি দৰকাৰ আছিল! মানুহঘৰৰ ওচৰত আমি লাজ নাপালোনে!’ 
সেমেকি উঠা দুচকুৰে তেও ঘৈনীয়েকৰ চকুলৈ চাইছিল। মানুহজনীও চিন্তিত হৈ পৰিছিল। উত্তৰ তেওলোকৰ ওচৰত নাছিল। 

‘ মাজনী, মাজনী …।’
হঠাতে খঙেৰে মানুহজনীয়ে ভিতৰলৈ চাই চিঞৰিছিল।

--

প্ৰচ্ছায়াই ভয় খাইছিল। আচলতে ভয়তকৈ তাইৰ বেয়া লাগিছিল বেছি। কেনেকুৱা পৰিস্থিতিৰ দেউতাকে মুখামুখি হৈছিল¸ তাই অনুভৱ কৰিব পাৰিছিল।  কথাবোৰ তাই ভবাৰ দৰে হোৱা নাছিল। হঠাতে সেই মানুহঘৰলৈ খং উঠে তাইৰ। কিয় বাৰু ইমান সোনকালেই তেওলোকে খবৰটো দিবলৈ উদগ্ৰীব হৈ পৰিল। নে তাই ৰিজেক্ট কৰাৰ বাবেই তেওলোকে কিবা কাৰণে অপমানিত বোধ কৰি তেওলোকে কথাটো জনাবলৈ ইমান খৰখেদা লগালে। ওহো¸ ভুল চাগে তেওলোকৰ নাই। তাইৰে ভুল। সেইদিনাই ৰাতিলৈ ঘৰত তাই কথাবোৰ খুলি কোৱাটো দৰকাৰ আছিল। কাষৰ ৰুমত মাক আৰু দেউতাকে পাতি থকা কথাবোৰ শুনি তাইৰ মুখখন শুকাই গৈছিল। যদিও লোকৰ কথা শুনাটো বেয়াকাম¸ কবলৈ সুযোগ বিচাৰি তাই কাষৰ ৰুমটোতেই আছিল। তাইৰ কাষতে ভনীয়েকেও কথাবোৰ শুনি আছিল। মাকে মতা শুনি ভয়তে এবাৰ প্ৰত্যাশাৰ মুখলৈ চাইছিল প্ৰচ্ছায়াই।
‘ কি হব এতিয়া!’ তাইৰ চকুৱে মুখে আতংকৰ ভাৱ এটাই বিৰাজ কৰিছিল।
‘ ভয় নকৰিবা¸ ঠিক হৈ যাব চব।’
চকুৰ ঠাঁৰেৰেই ইংগিত দি বায়েকৰ কান্ধত হাত এখন ৰাখিছিল প্ৰত্যাশাই। দীঘলকৈ উশাহ এটা লৈ প্ৰচ্ছায়া ওলাই আহিছিল। তাইৰ আঁচল যুঁজখন এতিয়াহে আৰম্ভ হৈছিল।

‘ মাজনী¸ কিয় শুনিলো এইবোৰ! তুমি বোলে কৌশিকক আন কাৰোবাক ভালপাও বুলি কৈছা।’
কথাষাৰ কওতে মাকৰ খঙতকৈও দুখবোধহে বেছিকৈ প্ৰকাশ হৈছিল। আজিলৈ টানকৈ এবাৰো কৈ পোৱা নাই ছোৱালী দুজনীক। তেওৰ খুউব দুখ লাগিছিল¸ এই ছোৱালীজনীয়ে তেওলোকক সুখী হবলৈ নিদিবই নেকি! তাই কি আজীৱন অবিয়ৈ হৈ থকাৰে সিদ্ধান্ত ললে। আশংকাৰ ছবিখন মনলৈ অহাৰ লগে-লগে দুটোপাল চকুলো ওলাইছিল। ঠিক একেই দুখেৰে উদাসীন হৈ দেউতাকে চকুৰ নিমিহ নকৰাকৈ তাইলৈ চাই আছিল। তেওৰ চকুহালিয়ে যেন কৈ উঠিছিল¸
‘ কিয় এনেকুৱা কৰিলা মাজনী¸ কিয়?’

আৰু নিজকে চম্ভালিব নোৱাৰিলে প্ৰচ্ছায়াই। মাকৰ কাষলৈ আহি উচুপি উঠিল তাই।

‘ মা¸ পাপা¸ ছ’ৰী। তোমালোকক কথাবোৰ আজি কব খুজিছিলো। কিন্তু তাৰ আগতে তোমালোকে গম পালা। ভুল হৈ গ’ল¸ কথাবোৰ সেইদিনাই তোমালোকক কব লাগিছিল। মই সচাকৈয়ে কাৰোবাক ভালপাও।’

মাক দেউতাক দুয়োজন উচপখাই উঠিছিল। কোনো মাক-দেউতাকেই কেতিয়াও সন্তানৰ দুচকুত চকুপানী চাব নোৱাৰে। তাইৰ চকুত চকুপানী দেউতাকৰ মনটোৱে হাঁহাকাৰ কৰি উঠিছিল। আজিলৈ কোনোদিনেই এনেকৈ দূৰ্বল হোৱা নাছিল।

‘ মাজনী¸ তুমি কান্দিছা কিয়? খুলি কোৱাচোন কথাবোৰ।?

‘ পাপা¸ মোৰ বাবেই তুমি মিছাতে অপমানিত হব লগা হ’ল। আইম ছ’ৰী পাপা।’
এইবাৰ দেউতাকৰ ওচৰত বহি তেওৰ কোলাত মুৰটো গুজি দিলে তাই।

‘ একো অপমানিত হোৱা নাই মাজনী। কেতিয়াবা সন্তানৰ মনৰ কথা নুবুজি মাক-দেউতাকৰ ভুল হব পাৰে। সেয়া দৰকাৰী নহয়। দৰকাৰী তুমি সুখী হোৱাটোহে।’
এইবাৰ আলফালে জীয়েকৰ চকুপানীখিনি মছি দিলে তেও।

আশংকা কৰাৰ দৰে কথাটো নোহোৱাৰ বাবে মাকৰ মুখলৈ সামান্য হাঁহি ওলাইছিল। কিন্তু মূহুৰ্ততে আকৌ সেই হাঁহি মাৰ গৈ উৎকণ্ঠিত হৈ উপৰাউপৰিকৈ সুধি পেলালে।

‘ ক’ৰ লৰা? কি কৰে? কি নাম?’

‘ মা¸ পাপা¸ বায়ে ভালপোৱা ল’ৰাজনক তোমালোকে চিনিপোৱা। দেখিছা¸ কথাও পাতিছা।’
এইবাৰ বায়েকৰ সলনি প্ৰত্যাশাই হাঁহি মাৰি কৈ মাক-দেউতাৰ পিছফালে থিয় দিলেগৈ।

‘ হা ’
আশ্বৰ্য্যত মাক-দেউতাকৰ চকু দুটা বহল হৈ পৰিছিল।

‘ বা¸ নামটো কৈ দিয়া আক’ 
এইবাৰ বায়েকলৈ চাই মিচিকিয়ালে প্ৰচ্ছায়াই। গোমা পৰিবেশটো অলপ পাতল কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল তাই।

মাক-দেউতাক দুয়োজনেই আচৰিত হৈ এবাৰ প্ৰত্যাশাৰ ফালে চাই প্ৰচ্ছায়ালৈ চালে। তাৰমানে মাইনায়ো কথাবোৰ জানে। 
‘ মই পলাশক ভালপাও¸ সিয়ো মোক বহুত ভালপায়।’
লাহেকৈ কৈ লাজতে তলমুৰ কৰিলে প্ৰচ্ছায়াই।

‘ পলাশ? কোন পলাশ? তলত থকা ল’ৰাটো?’
মাক অধৈৰ্য্য হৈ পৰিছিল। নামটো শুনাৰ লগে-লগে তলত ভাড়া থকা ল’ৰাজনৰ নামটো তেওৰ মনলৈ আহিল।
‘ উম ’ প্ৰচ্ছায়াই মুৰ দুপিয়াইছিল।

পলাশৰ নাম শুনাৰ লগে-লগে দেউতাক মুক হৈ পৰিছিল। ল’ৰাটোৰ লগত বহুহাৰ কথা পাতিছে তেও। নম্ৰ¸ ভদ্ৰ ল’ৰা। কিন্তু বিয়াৰ বাবে সেয়াই একমাত্ৰ দৰকাৰী কথা নহয়। ভাল সংস্থাপন আৰু ফেমিলী বেকগ্ৰাউণ্ডটো বিশেষ গুৰুত্ব দিবলগীয়া। আজিকালিৰ ছোৱালীয়ে আবেগৰ বশৱৰ্তী হৈ কথাবোৰ নাভাবে। সি বাৰু দৰমহায়েই পাই কিমান! জীয়েকক সুখত ৰাখিব পাৰিবনে? কথাবোৰে জুমুৰি দি ধৰিছিল মানুহহালক।

‘ কিন্তু মাজনী¸ তাৰ ঘৰৰ পৰিবেশ কেনেকুৱা¸ মানুহবোৰ কেনেকুৱা একোৱে নাজানো।’
এইবাৰ আশংকাখিনি চিন্তাহৈ দেউতাকৰ মুখেৰে ওলাই আহিছিল।

‘ সি খুউৱ ভাল ল’ৰা পাপা। সাধাৰণ ঘৰৰ ল’ৰা। যথেষ্ট কষ্টকৈ ডাঙৰ হোৱা ল’ৰা। পাপা¸ জানা সিয়ো তোমাৰ দৰেই। আজিলৈ একো বেয়া বস্তু মুখলৈ নিয়া নাই। তোমালোককো খুউব ভালপায়¸ ৰেচপেক্ট কৰে।’

‘ কিন্তু মাজনী¸ তই কৈছ¸ তহঁতৰ অফিচৰ দৰমহাও কম। সিয়ো চাগে বেছি দৰমহা নাপায়। চলিব কেনেকৈ? ৰাখিবই বা ক’ত? তাৰোপৰি সি গাঁৱৰ ল’ৰা। তই সৰুৰে পৰা গুৱাহাটীত ডাঙৰ হৈছ। সেই গাঁৱত গৈ মিলিবি কেনেকৈ? তই দুখ নাপাবিনে পিছলৈ?’

প্ৰচ্ছায়াই জানিছিল যে এনেবোৰ প্ৰশ্নৰ সমুখীন হবই। সেয়ে মাকৰ প্ৰশ্ন শুনি তাই দমি নগল। মুখত লৈ থকা উত্তৰটো কৈ দিলে¸

‘ তাৰ গাঁৱখন ঘোকোট গাঁৱ নহয় মা। গুৱাহাটীৰ পৰা মুঠেই আড়ৈঘন্টাৰ বাট। আজিকালি গাঁৱতো চহৰৰ সমানেই সুবিধা হৈছেগৈ। বহুক্ষেত্ৰত হয়তো ইয়াতকৈয়ো ভালহে। আৰু মা¸ কিয়নো ভাবিছা চাকৰীটো ভাল নহয় বুলি। কোম্পানীৰ চাকৰীহে¸ সদায়তো এইটোৱেই কৰি নাথাকে। ভাল কাম চাগে পাবই। আৰু জানা¸ অট্টালিকাত অসুখী হৈ থকাতকৈ সৰু ঘৰ এটাত মনৰ মানুহজনৰ লগত সুখী হোৱাটোৱেই ভাল চাগে।’
কথাখিনি কৈ প্ৰচ্ছায়ই মাক-দেউতাকৰ মুখলৈ চাইছিল। দুয়োজন মানুহ হতভম্ব হৈ পৰিছিল। প্ৰচ্ছায়া নিজেও আচৰিত হৈছিল। সংকোচ এৰি মাক-দেউতাকৰ সমুখত এনেকৈ কবলৈ ইমানখিনি সাহস তাই কেনেকৈ পাইছিল। চাগে প্ৰেমৰ শক্তিয়ে এনেকুৱা। সমস্ত পৃথিবী বিপৰীত ফালে গলেও যুঁজিবলৈ শক্তি পোৱা যায়।

‘ কিন্তু মাজনী¸ জীৱনৰ ডিচিছমবোৰ আবেগিক হৈ নলবা।’
দেউতাকে বুজাবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। কিন্তু তাই নাছোৰবান্দা। পলাশক বাদ একো কথাই ভাবিবলৈ তাই ইচ্ছুক নহয়।

‘ মই তাক বহুত ভালপাও পাপা। সিয়ো মোক বহুত ভালপায়। মোক নাপালে সি মৰি থাকিব পাপা। ময়ো তাৰ অবিহনে কেতিয়াও সুখী হব নোৱাৰিম। প্লিজ পাপা¸।’
প্ৰচ্ছায়াৰ দুচকু বাস্পাকুল হৈ পৰিছিল। যদি দেউতাকে নহব বুলি কয়¸ সিঁহতৰ ভবিষ্যত ভাল নহব। শেষবাৰৰ বাবে দেউতাকক অনুৰোধ কৰিছিল তাই।

অলপদেৰি দেউতাকে তাইৰ মুখলৈ চাই ৰৈছিল। বিভিন্ন কথাই অগা-দেৱা কৰিছিল তেওৰ মনত। জীয়েকৰ সুখেই তেওলোকৰ সুখ।

‘ ঠিক আছে। তুমি মাতা তাক কাইলৈ¸ কথা পাতো আমি।’
জীয়েকৰ গালত আলফুলে হাত বুলাই তেও কৈ উঠিছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ মুখখন উজ্জল হৈ পৰিছিল। ফুৰ্তিতে দেউতাকক সাবতি ধৰিছিল তাই।
‘ থেংকিউ পাপা।’

মাক হতাশ হৈ পৰিছিল। লোকৰ ছোৱালীবোৰ বিয়াহৈ বেংলোৰ¸ মুম্বাইলৈ যায়। আৰু তেওৰ ছোৱালীয়ে বাছি ল’লে এখন গাঁৱলৈহে বোৱাৰী হৈ যাবলৈ। কৌশিক নামৰ বাংগালোৰত কৰ্মৰত ইঞ্জিনিয়াৰজনৰ লগত পলাশৰ তুলনা কৰি মাকৰ মনটো বেয়া লাগি গৈছিল। কিন্তু গিৰিয়েকে পিছদিনা পলাশক কথা পাতিবলৈ মতা কথাটোত একো মাত নামাতিলে। জীয়েকৰ স্পষ্টবাদীতাত তেও নিজেও আচৰিত হৈছিল। সেয়েহে তাইৰ সমুখতে কথাবোৰ আলোচনা কৰাতকৈ পিছত অকলে গিৰিয়কৰ সতে আলোচনা কৰাটোহে উত্তম হব বুলি ভাবিছিল।

‘ হেৰি¸ তাই কলে বুলিয়েই আমি জানো এনে এটা সিদ্ধান্ত লোৱাটো উচিত হব! তাইৰ ভবিষ্যতটোৰ কথাওটো আমি ভাবিব লাগিব!’
প্ৰচ্ছায়া নথকা সময়ত মাকে কৈছিল দেউতাকক। 

‘ তুমি তাইৰ মনৰ দৃঢ়তা দেখা নাই জানো অণু। মাজনী অবোধ ছোৱালী নহয়। তাই এজনী মেছিয়ৰ্ড ছোৱালী। তাইৰ ভালেইতো আমাৰো ভাল। কালি কথা পাতো দিয়া তাৰ লগত। তাই সুখী হলে¸ আমি আপত্তি নকৰো দিয়া।’
মাকলৈ চাই লাহেকৈ হাঁহি মাৰিছিল দেউতাকে।

কথাখিনি পলাশক জনাবলৈ প্ৰচ্ছায়া নিজৰ ৰুমলৈ উঠি আহিছিল। সমস্যাটো আধাখিনি সমাধান হৈ গৈছিল। তাই ভবাতকৈয়ো সহজেই দেউতাকে তাৰ সতে কথা পাতিবলৈ সন্মত হৈ পৰিছিল।

‘ অই’ শুনানা¸ গুড নিউজ এটা আছে।’
পলাশে ফোনটো উঠোৱাৰ লগে-লগে তাই হাঁহি মাৰি কৈ উঠিল।

‘ কোৱা প্ৰচ্ছায়া ’
কথাটো কি হব পাৰে পলাশে অনুমান কৰিব পাৰিছিল। তেতিয়া ভাতমুঠি বহাবলৈ উদ্যত হৈছিল মাথোন। প্ৰচ্ছায়াৰ ফোনটো দেখি তেনেকৈয়ে এৰি উঠি আহিছিল।

‘ এনেকৈ নহয়। বাহিৰলৈ ওলাই আহা।’
তাইৰ আব্দাৰ দেখি মিচিকিয়াই বাহিৰলৈ ওলাই আহিল সি। বেলকনিত তাই ৰৈ আছিল। তলৰ পৰাই তাইলৈ চাই হাঁহিলে সি।

‘ পলাশ¸ পাপাই তোমাক কালি মাতিছে। গম পাইছে কথাবোৰ।’
‘ হা¸ তুমি কলাই নেকি! কি বা সোধে মোক।’
তাৰ ভয় লাগিছিল। আঁচল বিপদতো যেন এতিয়াহে আহিছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ মাক-দেউতাকে সন্মতি দিব জানো। দিবনে তাৰ দৰে সাধাৰণ ঘৰৰ ল’ৰালৈ ছোৱালী। যদি তেওলোকে নাকচ কৰি দিয়ে! দূৰ্ভাবনাই হঠাতে তাৰ মুখলৈ গোমা ৰং সানি দিছিল। প্ৰচ্ছায়াক কি কব ভাবি নাপায় মনে-মনে ৰ’ল সি। 

‘ পলাশ¸ কি ভাবিছা? ভয় কৰিব নালাগে। পাপাই মোৰ সুখ বাদ দি কেতিয়াও একো ডিচিছন নলয়।’

‘ হমম¸ ভয়তো হবই প্ৰচ্ছায়া। যাক আটাইতকৈ বেছি ভালপোৱা যায়¸ হেৰুৱাৰ ভয়ো যে আটাইতকৈ বেছিয়েই হয়। পাৰিমজানো সচাকৈ পাপাৰ মনটো জয় কৰিবলৈ। তেও যদি ৰিয়েলিটিৰ ধামখুমীয়াত অযোগ্য বুলি ধৰি লয়!’

‘ তুমি এনেয়ে ভয় কৰিছা পলাশ। মা¸ পাপাই মানি নললেও জানো মই হাঁত-সাবতি বহি থাকিম। আৰু মা¸ পাপাক বুজাব নোৱাৰাকৈ মোক বুৰ্বক ছোৱালী বুলি ভাবিলা নেকি? আফটাৰ অল চিটিৰ স্মাৰ্ট গাৰ্ল মই।’
লাহেকৈ হাঁহিলে তাই। তাৰ মুখতো সেমেকা হাঁহি এটা বিৰিঙিল। পৰীক্ষা শেষ নোহোৱালৈকে ভয় এটা থাকেই। ৰিজাল্ট নোপোৱালৈকে সেয়েহে শেষ নহয় পৰীক্ষাৰ্থীৰ উদ্দিগ্নতা।

‘ পলাশ শুনানা¸ তুমি যেতিয়া ৰাতিপুৱা মোক গুড মৰ্ণিং প্ৰিঞ্চেছ বুলি কৈ উঠোৱা¸ কিমান ভাললাগে বুজাব নোৱাৰো। বিয়াৰ পিছতো এনেকৈ আদৰেৰে মাতিবানে? মোক কিন্তু সদায়েই সাধু কৈ শুৱাব লাগিব। এজনী সৰু ছোৱালীৰ দৰে তোমাৰ কোলাত মুৰ থৈ টোপনি যাম মই।’
তাইৰ আকুলতাত সি পাহৰি যায় পিছদিনাৰ দূৰ্ভাৱনাৰ কথা। হিয়াৰ আকুলতাৰে সিয়ো কৈ উঠে¸
‘ কিয় নামাতিম! মোৰ জীৱনৰ তুমি সদায়েই ৰাজকুমাৰী। এপাহ ফুলৰ দৰে ধুনীয়া ৰাজকুমাৰী। তোমাৰ বাবেইতো মোৰ বুকুত সাৰপাই উঠে হেঁপাহবোৰ। তোমাৰ এই ধুনীয়া হাঁহিটোৰ বাবে মইযে মৰি যাবও পাৰো।’

‘ চু…মৰাৰ নকবা¸ প্লিজ। কেতিয়াবা নকবা। নহলে মই কান্দি দিম। তোমাৰ সতে জীৱনটো হাঁহি হাঁহিয়েই পাৰ কৰিব খোজো মই।’
মাতটো কৰুণ হৈ পৰে তাইৰ।

---- 

আগলৈ -

Bad boy ঃ31

Unknown

[ একত্ৰিশ ]

পলাশে বাইকখন লৈ কিশোৰক থবলৈ যাওতে বেলকনিত থিয় হৈ আছিল প্ৰচ্ছায়া। সি উভতি অহাও তাই গম পাইছিল। প্ৰচ্ছায়াই বুজিছিল¸ কিশোৰদাৰ কিবা অসুবিধা হৈছিল¸ যাৰ বাবে পলাশৰ কিবা প্ৰয়োজন হৈছিল। তাইৰ জানিবলৈ ইচ্ছা হৈছিল। কিন্তু সেইৰাতি পলাশ অনলাইন নহা দেখি একো নুসুধিলে তাই। কিশোৰৰ কথাবোৰ শুনি পলাশৰো মনটো বেয়া হৈ গৈছিল। সেয়ে প্ৰচ্ছায়াৰ লগতো কথা পাতিবলৈ তাৰ মন যোৱা নাছিল।

পিছদিনা এটা সময়ত মাথো প্ৰচ্ছায়াই সুধিছিল¸

‘ কালি কিশোৰদা আহিছিল?’
‘ অ ’
সলাগি থৈছিল সি।
সোধো বুলিও তাই সুধিব পৰা নাছিল। বুজিছিল সি। লাহেকৈ কৈছিল¸
‘ কিশোৰৰ ঘৰত অলপ খেলিমেলি হৈছিল।’

‘ অ ’
প্ৰচ্ছায়াৰ খং উঠিছিল কিশোৰদাৰ ওপৰত। মদ খাই বাবে চাগে ঘৈনীয়েকৰ লগত কাজিয়া লাগিছিল। আৰু সেইটো কথাৰ বাবে পলাশক মাতিব লাগেনে! এইবাৰ পলাশৰ ওপৰতো খং উঠিল তাইৰ। লোকৰ কাজিয়া ভাঙিবলৈ বাৰু কিয় যাব লাগে! ৰব নোৱাৰি কৈয়েই দিলে তাই¸

‘ পলাশ¸ তুমি বাৰু লোকৰ কাজিয়া ভাঙিবলৈ কিয় যাব লাগে?’
‘ বন্ধুযে¸ কি কৰিবা আৰু। দেখিছাই দেখোন নিজেই নিব আহিছে।’
হাঁহি মাৰি মিছাকৈয়ে কলে সি। লোকৰ কিছুমান কথা তাৰ মাজতেই থকা ভাল। তাৰ ভাল লাগিছিল¸ অলপকৈ তায়ো যেন তাৰ কেয়াৰ লবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।

‘ চোৱানা¸ মোৰ ফোনটো হেং মাৰি থাকে। কালি পৰি পেলাই স্পটো পৰিল। আবেলি ওলাবা হা¸ নতুনকৈ এটা কিনিম।’
নিজৰ ফোনটো দেখুৱাই কৈ উঠিছিল তাই।

‘ হব দিয়া।’
পলাশৰ মনটো ভৰি উঠিছিল। এনেয়ে সি উদ্বাউল¸ তাতে প্ৰচ্ছায়াৰ আহ্বানত মনটো নাছি উঠিছিল তাৰ।

 আবেলি ডিউটিৰ পৰা ওলাই দুয়োটা ওলাই আহিছিল। বেলতলাত ম’বাইল দোকানৰ অভাব নাই। ধুনীয়া ডাঙৰ দোকান এখনত প্ৰচ্ছায়া সোমাইছিল। প্ৰচ্ছায়াৰ আগৰ মোবাইলটো বেয়া হোৱা নাছিল। মাথোন মাজে-মাজে অলপ হেং মাৰিছিল। দুদিন আগতে অকস্মাতে টেবুলৰ পৰা পৰি ডিচপ্লেত দাগ এটা বহিছিল। তেতিয়াই ঠিক কৰিছিল তাই¸ নতুন ফোন এটা কিনিব। থ্ৰীজীবি ৰেমৰ ম’বাইলটো যোৱা ডেৰ বছৰৰ পৰা চলাই আছিল। তাইৰ আমনি লাগিছিল। ৱান প্লাছ কোম্পানীৰ শেহতীয়া দামী ফোন এটা পচন্দ কৰিছিল প্ৰচ্ছায়াই। চিক্স জিবি ৰেম¸ 58 mp কেমেৰাৰ ফোনটো অৱশেষত সামান্য ডিছকাউন্টত ২৭হাজাৰ টকাত কিনিছিল। বুকুখন ধমকৈ মাৰিছিল পলাশৰ। তাৰ ফোনটোৰ দুগুনৰো বেছি দামী প্ৰচ্ছায়াৰ নতুন ফোনটো।

‘ ফোনটো ধুনীয়া ন?’
‘ উম ’
প্ৰচ্ছায়াই সোধাত লাহেকৈ সলাগিছিল সি। 
‘ চাও¸ ফটো কেনেকুৱা হয়।’
তাক কেমেৰাৰ ফালে চাবলৈ দি ফটো এখন তুলিছিল তাই। তাৰ পিছত নিজৰ চেল্ফি এখন। প্ৰচ্ছায়া উচ্ছাসিত হৈ পৰিছিল। কেমেৰাৰ কোৱালিটি সচাকৈয়ে ভাল। আহিবৰ সময়ত চুইটচ্ শ্বপ এখনত থিয়ৈ থিয়ৈ দুয়োটাই কফি আৰু তাইৰ প্ৰিয় কেক খাইছিল। অনৰ্গল কথা কৈ আছিল তাই। তাইৰ কথা¸ বান্ধবীবোৰৰ কথা। কাৰোবাক বিশ্বাস কৰাৰ পিছত ছোৱালীয়ে মন খুলি কব পাৰে। তায়ো কৈ আছিল। পলাশে শুনি গৈছিল। মাথো মাজে-মাজে উ-আ কৰি গৈছিল। সাতাইশ হাজাৰটকীয়া মোবাইলৰ কথাটোৱে তাক খুলি খুলি খাইছিল। সি জানো দিব পাৰিব তাইক এতিয়াৰ দৰে জীৱন এটা। যোৱা চাৰিটা বছৰে শ্ৰম কৰিও পাচটা কোঠালিৰ ঘৰটো সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰিলে। তেনেস্থলত উচ্চপদস্থ বিষয়াৰ জীয়ৰী প্ৰচ্ছায়াই থাকিব পাৰিবনে সুখী হৈ! কমদিনতে তাই মোহভংগহৈ নপৰিবনে। হাঁহাকাৰ লাগি যায় পলাশৰ বুকুত। জানিশুনি ভুল কৰা উচিত নহয়। কাৰোবাক সপোন দেখুৱাটোও উচিত নহয়। কিন্তু এই হৃদয়খনযে কিয় জানো অবুজ হয়! জানিও দেখোন আগবাঢ়ি যায়। দিনবোৰ গৈ থাকে¸ আকাংক্ষিত কথাষাৰহে কোৱা নহয়গৈ।

------

প্ৰচ্ছায়াৰ খং উঠে পলাশৰ ওপৰত। কিয় কব নোৱাৰে সি। তাই জানে¸ ইতিমধ্যে দুয়োটাই দুয়োটাৰ চকুত ধৰা পৰি গৈছে। প্ৰায়েই ৰাতি এপৰলৈকে হোৱাটচ্এপত কথা পাতি থাকে সিঁহতে। কিন্তু সি মুখ খুলি এবাৰলৈয়ো ভালপাও বুলি কোৱা নাই। বুদ্ধু¸ ছোৱালীয়ে আগতে কয় নেকি! অভিমান হয় তাইৰ। মাতিবও মন নাযায় তেতিয়া। কিন্তু তাক সমুখত দেখাৰ লগে-লগে সকলো খং উৰি যায়।
ভালপোৱা চাগে এনেকুৱাই। সকলো সময়তে প্ৰিয়জনৰ কাষত থাকিব মন যায়। ভাবিছিল প্ৰচ্ছায়াই¸ থাকক এনেকৈয়ে। সি আগতে নকলে¸ তায়ো কেতিয়াও নকয়।

----
‘ কাইলৈ মানুহ আহিব।’
এদিন ৰাতিপুৱাই মাকে কৈছিল প্ৰচ্ছায়াক। প্ৰস্তাবটো কেতিয়াবাই আহিছিল। মাথো বেংলোৰত থকা ল’ৰাটোৱেহে আহিব পৰা নাছিল। মুখা-মুখি নোহোৱাকৈ ফোনত কথা পাতিবলৈ তাই অস্বীকাৰ কৰিছিল। নেদেখাকৈ নুবুজাকৈ ফোনত কথা পতা মানেই এটা অশান্তি। হয়তো পিছলৈ নিয়মিত সিফালৰ পৰা ফোন আহিব আৰু  ভদ্ৰতাৰ খাতিৰত তাই কথা পাতিব লাগিব। আচলতে ভালকৈ চিনি নোপোৱাকৈ অচিন কাৰোবাৰ লগত হোমৰ গুৰিত বহি সংগী হবলৈ প্ৰচ্ছায়াৰ অকণো হাবিয়াস নাছিল। কিন্তু মাকৰ খেচখেচনিৰ বাবেহে মানুহঘৰক আহিবলৈ কৈ সকাহ পাইছিল। কিন্তু এতিয়া তেওলোক সচাকৈয়ে আহিবলৈ লোৱাত দোমোজাত পৰিছিল তাই। 
এতিয়া কি হব!
এতিয়া যে কথাবোৰ বেলেগ হৈ হৈছে। পলাশলৈ মনত পৰি হথাতে মনটো বেয়া হৈ পৰিছিল।

‘ মাজনী¸ তই এপাক বিউটি পাৰ্লাৰৰ পৰা আহিবিচোন।’
মাক উচ্ছাসিত হৈ পৰিছিল। পৰম আকাংক্ষিত জীয়েকৰ বিয়াখনলৈ এখোজ আগবঢ়াৰ সুখে মানুহজনীৰ মুখখন পোহৰাই তুলিছিল।

‘ কিয় মা? নাযাও মই বিউটি পাৰ্লাৰলৈ। কোনোবাই মোক পচন্দ কৰিলে এনেকৈয়ে কৰিব লাগিব।’
কথাখিনি কৈয়েই তাই আঁতৰি আহিছিল। ইচ্ছাৰ বিৰুদ্ধে কাম কৰিবগৈ কোনো সুখী হব নোৱাৰে। কিয় জানো তাই তেতিয়া মাকৰ কথাত সন্মতি দিছিল! যদি সন্মতি নিদিলেহয়¸ অন্তঃত আজি এই পৰিবেশ নহলহয়!

অফিচতো কামত মন বহুৱাব পৰা নাছিল প্ৰচ্ছায়াই। তাইৰ চকু দুটাই বাৰে-বাৰে পলাশক বিছাৰিছিল। কিন্তু সি তেতিয়া বাহিৰত ব্যস্ত। আবেলি পলাশ আহিছিল বৈশ্যদাৰ কেবিনলৈ। লুকাই লুকাই তাইলৈ চাই আছিল। কও বুলিও কব নোৱাৰিলে প্ৰচ্ছায়াই। কিছুমান কথাৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট সময় থাকে। 

‘ পলাশ¸ ৰাতি কথা পাতিম হা। কথা অাছে অলপ।’
অফিচৰ পৰা ওলোৱাৰ সময়ত তাৰ কাষলৈ আহি কৈছিল প্ৰচ্ছায়াই।

‘ উম ’
সি কিবা কবলৈ লোৱাৰ আগতে আঁতৰি গৈছিল তাই। 
তাইৰ চকুলৈ চাই আচৰিত হৈছিল পলাশ। আজিলৈ তাইক ইমান গহীন হোৱা কেতিয়াও দেখা নাছিল সি। কি হৈছে বাৰু তাইৰ। নে সচাকৈয়ে তাইৰ আন কাৰোবাৰ লগত…। আৰু ভাবিব নোৱাৰিলে সি! মনটোৱে হাঁহাকাৰ কৰি উঠিছিল। ধিক্কাৰ হৈছিল নিজৰ ওপৰত। ছেহঃ প্ৰচ্ছায়াক হেৰুৱালে জীৱনলৈ সঁচা প্ৰেম কাহানিও নাপাব।

উগুল-থুগুল মন এটা লৈ ৰাতিলৈ সি অপেক্ষা কৰিছিল। শুনিবলৈ সি অধৈৰ্য্য হৈ পৰিছিল। বাৰে-বাৰে ফোনটোলৈ চাই আছিল। ভাত কেইটা হোৱাৰ পিছত চাৰে নমান বজাত মেছেজ কৰিলে সি¸
‘ প্ৰচ্ছায়া¸ কিবা কথা থকা বুলি কৈছিলা।’
‘ অলপ পিছত ফোন কৰিম ৰবা।’ অলপ পিছতে উত্তৰ দিলে তাই।
মেছেজটো চাই বহি থাকিল সি। এতিয়া সময় নাপায় নুপুৱাই যেন হ’ল। ভাত খাবলৈ তাৰ মন নগল। এনেয়ে চকুদুটা মুদি শুই থাকিল। 

ইফালে প্ৰচ্ছায়াও অস্থিৰ হৈ উঠিছিল। সিদ্ধান্ত এটা লোৱাৰ আগতে কথাবোৰ ভালকৈ জনাটো দৰকাৰ। কিন্তু তাৰ বাবে মুকলি মুৰীয়া সময় অলপ দৰকাৰ। ঘৰৰ মানুহবোৰ ভাত খাই শুৱালৈকে তাই অপেক্ষা কৰি ৰ’ল। এঘাৰটামান বজাত সকলো শুৱাৰ পিছত তাই ফোন কৰিছিল তালৈ। সি ফোনৰ ওচৰতে আছিল। প্ৰথমবাৰ ৰিং হোৱাৰ লগে-লগে উঠালে ফোনটো।

‘ প্ৰচ্ছায়া কোৱা।’
তাৰ মাতটো উদভ্ৰান্তৰ দৰে শুনা গৈছিল।
‘ কৈছো ’
দীঘলকৈ উশাহ এটা লৈছিল প্ৰচ্ছায়াই।

‘ পলাশ¸ কাইলৈ ল’ৰা এজন আহিব মোক চাবলৈ। কম্পিউটাৰ ইঞ্জিনিয়াৰ। বেংলোৰত থাকে।’
খুউৱ লাহে-লাহে কথাবোৰ কৈছিল তাই। পলাশ হতভম্ব হৈ পৰিছিল। অৱশেষত  কৰাটোৱেই হ’লগৈ। কি কৰিব এতিয়া! এতিয়া শেষ মূহুৰ্তত হৃদয়ৰ বান্ধ খুলি দিবনে! এফালে তাইৰ অনন্ত সুখ¸ আনফালে তাৰ ভবিষ্যতহীন জীৱন! ওহো¸ ইমান স্বাৰ্থপৰ সি হব নোৱাৰে। তাইৰ সুখেই তাৰ সুখ। সেমেকি উঠা চকুহাল মচি লৈছিল সি।

‘ পলাশ…’
সি একো কোৱা নেদেখি তাই আকৌ মাতিছিল।’
‘ প্ৰচ্ছায়া¸ খুউব ভাল কথা। ভালকৈ কথা পাতি লবা।’
বৈ অহা চকুলো মচি মচি সি সেমেকা হাঁহি এটা মাৰিছিল। মনটোক বুজাইছিল¸ চব ইশ্বৰৰ ইচ্ছা। ইশ্বৰৰ ইচ্ছা।
‘ মোৰ বিয়া হৈ যাব পলাশ।’
মাতটো কৰুণ হৈ পৰিছিল প্ৰচ্ছায়াৰ।
‘ উম। ঘৰ এখন হব তোমাৰ। সংগী এজন পাবা।’
‘ কিন্তু মোৰ এতিয়াই বিয়া হবলৈ মন যোৱা নাই।’
‘ চব কথাৰে কিছুমান নিৰ্দিষ্ট সময় থাকে প্ৰচ্ছায়া। আৰু এইটো তোমাৰ উপযুক্ত বয়স। সময়ক স্বীকাৰ কৰি লোৱা সুখী হব পাৰিবা।’
‘ কিন্তু মই আন কাৰোবাক ভালপাও।’
‘ ভালপাবলৈ বৰ সহজ প্ৰচ্ছায়া। হৃদয়খন দি দিলেই হ’ল। কিন্তু সপোন ভাঙিলে সুখী হবলৈ টান।’
‘ সপোন ভাঙিলেও সেই সপোন মই পুনৰ জীয়াই তুলিম।’
‘ নোৱাৰিবা¸ ভঙাৰ পিছত গঢ়িবৰ ক্ষমতা আজিলৈ কাৰোৱেই হোৱা নাই।’

‘ পলাশ¸ তুমি নিষ্ঠুৰ। তুমিও বুজিও নুবুজা!’
‘ ওহো¸ মই হতভগীয়া। সেয়ে নুবুজাকৈয়ো বহুকথা বুজি পাও।’
‘ তুমি হতভগীয়া নোহোৱা। হতভগীয়া মই¸ যিয়ে কাষত থাকিব আপোন কৰি লব নোৱাৰিলো। ’
কি কব পলাশে! বুকুখন ভাঙি টুকুৰা-টুকুৰ হৈ গলেও প্ৰচ্ছায়াৰ সুখৰ বাটত সি হেঙাৰ হব নোখোজে। তাৰ চকুৰ আগত আগত ভাহি উঠে¸ বাংগালোৰত থকা সেই অচিন সুন্দৰ যুবকৰ আগত যেন সি বাওনা। হুমুনিয়াহ এটা ওলাই আহিল তাৰ। 
‘ বিছৰা ধৰণে সকলোৱে আপোন কৰিব পাৰিলে পৃথিবীত দুখ বুলি একোৱেই নাথাকিলহেতেন প্ৰচ্ছায়া।’
অলপ ৰৈ অাকৌ ক’লে সি¸
‘ প্ৰচ্ছায়া¸ কবি অতনু ভট্টাচাৰ্য্যৰ অপ্ৰাপ্তি কবিতাটো পঢ়িছানে? 
প্ৰাপ্তিয়েই জীৱনৰ শেষ কথা নহয়
 যি শোকৰ ৰ'দত পোৰা নাই
 জুৰুলি জুপুৰি হোৱা নাই দুখৰ বৰষুণত 
যি শংকিত হোৱা নাই 
ভাগ্যৰ সৈতে যুঁজি 
এখন্তেক ক্লান্ত হোৱা নাই 
ভালপোৱাই যাক ব্যাকুল কৰা নাই 
অপেক্ষাই যাক উদ্বাউল কৰা নাই 
যাৰ বাবে নদীবোৰ মাথো নদী 
শিলবোৰ মাথো শিল 
যাৰ বাবে সমগ্ৰ পৃথিৱী 
মাথো মাটিৰ ভূগোল 
যিজনে মানুহৰ শোভাযাত্ৰাত 
চামিল হ'ৱলৈ শিকা নাই 
তেওঁৰ বাবে সুখো এক ধৰনৰ দুখ ।’

পলাশে কবিতাটো মাতি আছিল। প্ৰিয় কবিতাটো প্ৰায় মুখস্থ হৈ গৈছিল তাৰ। প্ৰচ্ছায়া অধৈৰ্য্য হৈ পৰিছিল। কিয় বাৰু সি এনেকুৱা কৰিছে। নে সি তাইক সচাকৈয়ে ভাল নাপায়। সেয়া কি তাইৰ কেৱল ভ্ৰম!’ 

‘ পলাশ¸ তুমি মোক জোকাই আছা নেকি?
কি ফুৰ্তি পাইছা বাৰু?’
খঙতে সুধিলে তাই। হাঁহি দিছিল পলাশে। নিজৰ ভাগ্যৰ ওপৰত হাঁহি উঠিছিল তাৰ
‘ হা…কি জোকাম মই তোমাক! যাক ভাগ্যই বাৰে-বাৰে জোকাই¸ সি আকৌ কেনেকৈ কাৰোবাক জোকাব পাৰে প্ৰচ্ছায়া।’

প্ৰচ্ছায়া মুক হৈ পৰিছিল। অলপ ৰৈ কৈছিল¸
‘ পলাশ¸ বাহিৰলৈ আহাচোন।’
তাই নিজেও ওলাই আহিছিল বেলকনিলৈ। বেলকনিৰ পৰা তললৈ চাই আছিল। কেইফুটমান উচ্চতাৰ পৰা সিঁহতৰ চকু মিলিত হৈছিল।

‘ পলাশ…
‘ হমম
‘ এতিয়াও নোকোৱা! তুমি কি মই সচাকৈয়ে বিয়া হৈ যোৱাটো বিছাৰা!’
‘ মই মাথো তোমাৰ সুখ বিচাৰো।’
‘ ঠিক আছে।’
ফোনটো কাটি ভিতৰলৈ সোমাই গৈছিল প্ৰচ্ছায়া। সি বাহিৰতে থিয় হৈ ৰৈছিল। সেইৰাতি দুয়োটাৰে টোপনি অহা অহা নাছিল। 
পিছদিনা পুৱা কোনো নুঠাতেই পলাশ গুচি গৈছিল ঘৰলৈ। 

******

আগলৈ-

Blog Archive

Popular Posts

Coprights @ 2016, Blogger Templates Designed By Templateism | Templatelib